ارتفاع بارش‌ها نسبت به سال آبی گذشته و میانگین بلندمدت کاهشی شد
تب تنش آبی در تابستان ۱۴۰۰
دو روز پیش مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نسبت به احتمال افزایش تعداد شهرهای دارای تنش آبی در کشور هشدار داد و اعلام کرد که فهرست شهرهای مربوطه تا قبل از پایان سال منتشر خواهد شد. به گفته حمیدرضا جانباز تابستان سال جاری تعداد شهرهای دارای تنش آبی ۲۲۵ شهر بود که پیش‌بینی می‌شود با توجه به وضعیت بارش‌ها و به‌رغم اینکه تعداد زیادی از طرح‌های آبرسانی انجام شده، تعداد شهرهای دارای تنش آبی افزایش یابد. مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه اگر وضعیت بارش‌ها به همین منوال باشد، در تعدادی از مناطق جمعیتی کشور دچار مشکل خواهیم بود، گفت: اما امیدواریم که این کاهش بارش در ماه‌های فروردین و اسفند جبران شود ولی بر اساس بدترین سناریو برنامه‌ریزی می‌کنیم و از این هفته جلسات کاهش تنش و افزایش تاب‌آوری مناطق جمعیتی کشور را با سه استان «اصفهان»، «کرمان» و «یزد» آغاز می‌کنیم و این مساله ادامه پیدا خواهد کرد و همه استان‌های کشور پایش می‌شوند.
آمارها چه می‌گویند؟
جدیدترین آمار اعلام شده از سوی وزارت نیرو نشان می‌دهد حجم ریزش‌های جوی از اول مهر ۹۹ تا پایان دی برابر ۸/ ۱۳۶ میلیارد مترمکعب بوده است. طبق ارزیابی‌ها، ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به زمان مشابه سال آبی گذشته، ۳۸ درصد کاهش داشته است. ارتفاع بارندگی در کل کشور هم نسبت به میانگین بلندمدت ۱۶ درصد کاهش یافته که نشان از بحرانی بودن وضعیت آبی کشور است. در حوضه‌های آبریز اصلی نیز اوضاع بارش‌ها مناسب نیست. از میان ۶ حوضه آبریز اصلی «دریای خزر»، «خلیج فارس و دریای عمان»، «دریاچه ارومیه»، «فلات مرکزی»، «مرزی شرق» و «سرخس»، ۵ حوضه افت بارش‌ها را نسبت به مدت زمان مشابه سال آبی گذشته تجربه کرده‌اند و تنها حوضه «دریاچه ارومیه» رشد ۲۳ درصدی را از سر گذرانده است. طبق بررسی‌ها حوضه آبریز «مرزی شرق»، «فلات مرکزی»، «سرخس» و «خلیج فارس و دریای عمان» بیشترین افت بارندگی‌ها را به ثبت رسانده‌اند. داده‌های وزارت نیرو نشان می‌دهد حوضه‌های آبریز «مرزی شرق» با افت ۷۸ درصدی، «فلات مرکزی» با افت ۴۶ درصدی، «سرخس» با افت ۴۳ درصدی و «خلیج فارس و دریای عمان» با افت ۴۲ درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل روبه‌رو شده‌اند. در این میان حوضه «دریای خزر» کمترین افت بارش‌ها را با کاهش ۷ درصدی نسبت به زمان مشابه سال قبل در کارنامه خود به ثبت رسانده است. اما بارش‌ها نسبت به میانگین بلندمدت چه تغییراتی را به ثبت رسانده‌اند؟ ارزیابی‌ها حکایت از آن دارد که میزان بارندگی‌ها از اول مهر تا پایان دی‌ماه نسبت به میانگین بلندمدت با کاهش ۱۶ درصدی مواجه شده است. طبق بررسی‌ها، ۵ حوضه آبریز اصلی افت بارندگی‌ها نسبت به میانگین بلندمدت را به ثبت رسانده‌اند. بر این اساس حوضه‌های آبریز اصلی «مرزی شرق» با افت ۵۰ درصدی، «سرخس» با افت ۲۰ درصدی، «فلات مرکزی» و «خلیج فارس و دریای عمان» هر کدام با افت ۱۹ درصدی و بالاخره حوضه آبریز «دریای خزر» با افت ۹ درصدی نسبت به میانگین بلندمدت روبه‌رو شده‌اند. حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» نیز تنها حوضه‌ای بوده که در بازه زمانی مورد بررسی توانسته رشد ۹ درصدی در بارندگی‌ها را در کارنامه خود به ثبت برساند.
آخرین وضعیت سدها
آمارها نشان می‌دهد حجم آب موجود مخازن سدهای کل کشور تا پایان دی ۹۹ (۲۶۶۳۴ میلیون مترمکعب) نسبت به ماه گذشته (۲۶۳۷۱ میلیون مترمکعب)، یک درصد افزایش داشته است. همچنین ارزیابی‌ها بیانگر آن است که حجم ورودی به سدهای مخزنی کل کشور تا پایان دی ۹۹ (۳۴۳۰ میلیون مترمکعب) نسبت به ماه گذشته (۴۱۴۸ میلیون مترمکعب)، ۳/ ۱۷ درصد کاهش داشته است. حجم آب خروجی مخازن سدهای کل کشور (۳۱۵۵ میلیون مترمکعب) نسبت به ماه گذشته (۲۰۳۳ میلیون مترمکعب) ۲/ ۵۵ درصد افزایش داشته است.
کارنامه آب‌های زیرزمینی
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد حجم آب صرفه‌جویی شده از چاه‌ها (جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز و پرومسلوب‌المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز: جمعا ۲/ ۴۷ میلیون مترمکعب) نسبت به ماه گذشته (۸/ ۲۰ میلیون مترمکعب)، ۱۲۷ درصد افزایش داشته است. تعداد نصب کنتور هوشمند آب و برق روی چاه‌های آب نسبت به ماه گذشته (۶۳۲)، ۶۰ درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد صدور مجوز چاه جهت تامین آب (آشامیدنی شهری و روستایی، صنعت و خدمات: جمعا ۶۴) نسبت به ماه گذشته (۶۲)، ۲/ ۳ درصد افزایش داشته است. از سوی دیگر ارزیابی‌ها نشان می‌دهد تعداد چاه‌های صنعت و آشامیدنی (۷۸۶۱۳) نسبت به ماه گذشته (۷۸۵۴۹)، افزایش نامحسوسی داشته است. تعداد منابع آب زیرزمینی در کل کشور نسبت به ماه گذشته (۷۰۸۸۸۰) تغییر چندانی نداشته است.
