برنامه جوان‌سازی چند نیروگاه پیر
از سوی دیگر در حال حاضر اهمیت مدیریت مصرف بهینه سوخت خصوصا در نیروگاه‌های حرارتی روز به روز در حال افزایش است. سهم ۳۶ درصدی مصرف گاز در نیروگاه‌ها، توجه به مدیریت در این حوزه را دوچندان کرده است. بر این اساس شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی بنا بر رسالتی که در حوزه تامین برق حرارتی برعهده دارد، درصدد است علاوه بر احداث واحدهای جدید نیروگاهی در مناطق مختلف کشور، نیروگاه‌های قدیمی و فرسوده را از مدار خارج کرده و به جای آنها نیروگاه‌های جدید مستقر کند تا از یکسو میزان تولید برق را افزایش داده و از سوی دیگر در مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش قابل ملاحظه‌ای ایجاد کند.
از جمله مشکلات و مسائلی که همواره مانع از اجرای این طرح بوده است، تامین بودجه و اعتبارات لازم در این حوزه است. شرکت تولید نیروی برق حرارتی برای انجام بازساری و نوسازی چند نیروگاه قدیمی کشور شامل ری، بعثت، طرشت و مشهد، تاکنون راه‌های مختلفی را پیگیری کرده است که به اختصار توضیحاتی در مورد آنها ارائه می‌شود.
نیروگاه گازی ری: این نیروگاه در استان تهران قرار دارد و سابقه احداث آن به اوایل دهه ۱۳۵۰ بازمی‌گردد. در حال حاضر این نیروگاه با ۲۲ واحد گازی کوچک، کم‌ظرفیت، قدیمی، فرسوده و با راندمان بسیار پایین (کمتر از ۲۵ درصد) با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات برق مورد نیاز شبکه ۲۳۰ کیلوولت جنوب تهران را تامین می‌کند. شرکت تولید نیروی برق حرارتی در حال حاضر به دنبال بهره‌گیری از ساز و کار قانونی استفاده از تهاتر نفت در قبال اجرای پروژه است. با این حال پروژه احداث پست نیروگاه جدید از طریق برگزاری مناقصه صورت گرفته و از شهریور ۱۳۹۹ زمین به پیمانکار برای انجام عملیات اجرایی ساخت پست تحویل داده شده است.
نیروگاه بعثت: این نیروگاه نیز از جمله نیروگاه‌های قدیمی کشور است که در سال ۱۳۴۶ در تهران احداث شده است. طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است سه واحد فرسوده این نیروگاه بازنشسته شده و با نیروگاهی با راندمان بالا برای جلوگیری از بروز خاموشی‌های تهران در تابستان جایگزین شود.
در نیروگاه جدید بعثت، نخستین طرح توربین ملی که الهام گرفته از تکنولوژی ساخت توربین‌های کلاس E و F شرکت زیمنس آلمان خواهد بود، استفاده خواهد شد که راندمان فعلی را از محدوده ۲۷ درصد به ۵۷ درصد (۵/ ۲ برابر) ارتقا داده و مصرف آب را به حدود ۸ درصد مصرف فعلی رسانده و باعث صرفه‌جویی بیش از ۹۰ درصدی در مصرف آب در منطقه جنوبی تهران می‌شود. از دیگر مزایای نوسازی این نیروگاه کاهش مصرف سوخت و افزایش ۱۱۵ مگاوات نسبت به ظرفیت فعلی تولید برق آن خواهد بود.
پیش‌بینی می‌شود با اتکا به دانش بومی موجود، نیروگاه سیکل ترکیبی بعثت به ظرفیت ۳۳۰مگاوات (شامل یک واحد گازی ۲۲۰ مگاواتی و یک واحد بخار ۱۱۰ مگاواتی) طی ۴۴ ماه بعد از شروع عملیات اجرایی (پس از اخذ مجور زیست محیطی و تامین اعتبار) به‌صورت کامل در شبکه برق کشور قرار گیرد. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، تامین منابع مالی این نیروگاه به‌صورت مشترک بین شرکت تولید نیروی برق حرارتی و گروه مپنا خواهد بود.
نیروگاه طرشت: این نیروگاه از دیگر نیروگاه‌های قدیمی مستقر در تهران است. سابقه احداث آن به اواخر سال ۱۳۳۳ بازمی‌گردد و شامل ۴ واحد ۵/ ۱۲ مگاواتی ساخت شرکت آلستوم فرانسه با ظرفیت حدودی ۵۰ مگاوات است که در زمان احداث به‌تنهایی بیش از ۵۰ درصد انرژی الکتریکی موردنیاز تهران را تامین می‌کرده است. با توجه به مصرف بالای آب در نیروگاه بخار موجود و همچنین قدمت بالای واحدها و راندمان الکتریکی پایین آن تصمیم گرفته شده تا واحدهای گازی با راندمان بالا جایگزین واحدهای قدیمی شوند. با توجه به موقعیت مکانی نیروگاه طرشت و مشکلات ناشی از صدور مجوز زیست محیطی برای احداث نیروگاه جدید، ظرفیت نیروگاهی که به تازگی احداث شده نسبت به ظرفیت قبلی تغییری نخواهد داشت. بر این اساس ظرفیت هر واحد بالغ بر ۸۱/ ۹ مگاوات و کل ظرفیت حدود ۸/ ۵۸ مگاوات خواهد بود. درباره میزان مصرف سوخت آن طبق محاسبات و با توجه به مشخصات فنی، میزان مصرف گاز با احتساب ۶ واحد و همچنین طرح توسعه جمعا حدود m۳/ h۲۵.۰۰۰ مصرف گاز است. هم اکنون مناقصه انتخاب پیمانکار ساخت این پروژه برگزار شده و شرکتی متشکل از قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا و مهاب قدس عملیات ساخت آن را پس از مبادله قرارداد به‌زودی آغاز خواهند کرد. تامین منابع مالی این طرح‌ها از محل منابع داخلی شرکت تولید نیروی برق حرارتی خواهد بود.
از دیگر نیروگاه‌های قدیمی کشور که به تازگی عملیات بهسازی آن در دستور کار شرکت تولید نیروی برق حرارتی قرار گرفته است، نیروگاه مشهد است که در سال ۱۳۴۷ احداث شده است و با قرارگیری در داخل شهر مشهد بخش عمده‌ای از تامین برق این کلان‌شهر و حرم مطهر رضوى را بر عهده دارد. راندمان نیروگاه در حال حاضر بسیار پایین است و عمر برخی واحدهای آن به بیش از ۵۰ سال می‌رسد.
همین امر موجب شده تا نیروگاه سالانه حدود ۴۵۰ هزار مترمکعب آب مصرف کند. برای نوسازی این نیروگاه مذکراتی با استانداری خراسان رضوی و مالک فعلی نیروگاه برای جایگزینی این واحدها با یک نیروگاه راندمان بالا انجام شده و پیش‌بینی می‌شود عملیات اجرایی ساخت نیروگاه جدید مشهد تا پایان سال آغاز شود. با بازسای این نیروگاه راندمان آن به ۵۵ درصد و توان آن به ۳۵۰ تا ۴۰۰ مگاوات خواهد رسید و نیروگاه قدیمی از مدار خارج خواهد شد.
