انرژی حرارتی ناشی از سوختن هر متر مکعب گاز طبیعی یا هر لیتر سوخت مایع به‌طور متوسط چهار کیلووات ساعت انرژی الکتریکی تولید می‌کند. با این توضیح یک نیروگاه با ظرفیت هزار مگاوات طی ۲۴ ساعت به حدود شش میلیون متر مکعب گاز یا شش میلیون لیتر سوخت مایع نیاز دارد. نیروگاه یاد شده می‌تواند تمام برق مورد نیاز کلان‌شهرهایی مانند مشهد، اصفهان یا کرج را تامین کند.

حدود سه درصد وزن سوخت مازوت را گوگرد تشکیل می‌دهد. به عبارت دیگر برای تولید هر کیلووات ساعت برق نزدیک به هفت گرم گوگرد در هوا وارد می‌شود و در صورت تولید نیروگاه مفروض با ظرفیت کامل در طول شبانه روز نزدیک به ۱۷۰ تن گوگرد آزاد می‌شود. این موضوع دلیل اصلی مخالفت سازمان محیط زیست برای استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های نزدیک شهرهای بزرگ بوده است. به همین دلیل طی یک دهه اخیر قریب به اتفاق نیروگاه‌های یاد شده از مازوت استفاده نکرده‌اند. ناگفته نماند که گاز دودکش خروجی تمامی نیروگاه‌های بزرگ کشور به‌صورت پیوسته پایش و با محدوده مجاز تعیین شده در استانداردها مقایسه و اطلاعات آن در دسترس ادارات کل محیط‌زیست استان‌ها قرار دارد.

طی سال‌های اخیر بر خلاف عدم استفاده از مازوت در نیروگاه‌های نزدیک کلان‌شهرها طی یک دهه اخیر، تعداد روزها با هوای ناسالم این شهرها کم نبوده است. بر اساس آخرین سیاهه انتشار آلایندگی شهر تهران، در بین منابع ثابت آلاینده صرفا سهم ۱/ ۱۲ درصدی در انتشار ذرات معلق به نیروگاه‌ها اختصاص داشته است. این موضوع نشانگر سهم قابل توجه سایر عوامل ایجاد آلودگی هوا از جمله انواع خودروها و حتی منابع ثابت آلاینده نظیر موتورخانه‌ها و سیستم‌های گرمایش خانگی از جمله انواع بخاری‌های غیر استاندارد است.

از سوی دیگر قطعی برق برای دقایقی ولو کوتاه قابل تحمل نیست. به‌عنوان یک مثال ساده در یک مجموعه مسکونی، قطعی برق باعث از کار افتادن سیستم گرمایش مرکزی و پکیج‌ها، توقف آبرسانی به‌وسیله پمپ‌های آب، از کار افتادن تلفن، درب بازکن و... می‌شود. ضرر و زیان قطعی برق برای سایر بخش‌ها از جمله صنایع بسیار فراتر از بخش مسکونی است، اما واقعیت آن است که همزمان هم به برق، گاز و آب نیاز داریم و از هیچ کدام نمی‌توان چشم پوشی کرد.

کوتاه سخن آنکه به نظر می‌رسد برای تداوم در تامین برق و گاز شهروندان طی این روزهای سرد زمستانی، در دسترس‌ترین و عملی‌ترین راه حل صرفه‌جویی حدود ۱۰ درصدی در مصرف توام گاز و برق در بخش‌های مختلف از جمله خانگی است. در عین حال در صورت افزایش مصرف انرژی و برای جلوگیری از قطعی گاز یا برق، استفاده محدود و در حد اضطرار از سوخت مازوت می‌تواند قابل تحمل باشد. نیروگاه‌های کاندیدا جهت استفاده از سوخت مازوت با توجه به نوع و میزان آلودگی شهرهای اطراف آنها همچنین همزمانی با وزش باد یا بارش باران انتخاب شوند. در این مدت سوخت نفت گاز (گازوئیل) ذخیره شده و در زمان‌های ایجاد وارونگی در هوای کلان شهرها، نیروگا‌ه‌های گازی از نفت گاز ذخیره شده استفاده کنند.

این موضوع به هیچ‌وجه رافع وظیفه مسوولان جهت توسعه شبکه گاز، تنوع‌بخشی نیروگاه‌ها و مهم‌تر از آنها ترویج و حمایت بیشتر از طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، بهبود و کاهش مصرف سوخت در انواع خودروها، افزایش کیفیت سوخت‌های فسیلی، گوگرد‌زدایی از مازوت و سایر راه‌حل‌های کارشناسی نیست. راه‌حل‌هایی که اقتصادی بودن و عملیاتی شدن همه آنها با واقعی شدن تدریجی قیمت انرژی و فاصله گرفتن از قیمت تکلیفی گره خورده است.

 

اخبار مرتبط