نفت 40 دلاری در بودجه 95 - ۹ دی ۹۴
گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: وزیر نفت از احتمال تعیین نفت 40 دلاری در بودجه سال آینده کشور خبر داد. به گفته وی تا کنون صحبتی از نفت 35 دلاری در بودجه سال 96 به میان نیامده و سعی بر آن است که قیمت نفت نزدیک به قیمت‌های بازار باشد. شامگاه روز دو‌شنبه چهارمین جشنواره نفت و رسانه با حضور وزیر نفت و برخی از معاونان وی برگزار شد. بیژن زنگنه در این همایش ضمن اشاره به اهمیت رسانه‌های مستقل در شفافیت فضا و جلوگیری از بروز فساد در کشور، دوران پسا تحریم را فرصت بزرگی برای کشور دانست و اعلام کرد که با رفع تحریم‌ها ظرف 10 سال آینده ایران می‌تواند به قدرت اول منطقه در حوزه اقتصادی و فرهنگی تبدیل شود، چراکه ایران وارد دورانی خواهد شد که دیگر مجبور نخواهد بود اجناس را به سه برابر قیمت خریداری یا برای انتقال پول، ٣٠ درصد مبلغ اضافی پرداخت کند، در واقع ایران هر کاری که یک ملت آزاد انجام می‌دهد در پسا تحریم انجام خواهد داد. وزیر نفت بر نقش حضور رسانه‌های آزاد در جلوگیری از به وجود آمدن فساد در کشور تاکید کرد. به گفته وی در فضایی که رسانه‌ها نتوانند در آن حرف بزنند فساد ایجاد می‌شود، زیرا اگر فضایی روشن باشد، کسی نمی‌تواند اقدام به فساد کند و در خاموشی و تاریکی است که فساد ایجاد می‌شود.

در حاشیه این جشنواره نیز زنگنه درخصوص وضعیت بنزین توزیعی کشور و قیمت پیشنهادی برای نفت در بودجه سال آینده توضیحاتی ارائه کرد. به گفته وی در حال حاضر صحبت از نفت ۴۰ دلاری در بودجه سال ۱۳۹۶ کشور است و قیمت‌های کمتر پیشنهاد نشده است. وزیر نفت همچنین اعلام کرد که بنزین توزیعی در تهران یورو ۴ است و دولت امسال هیچ برنامه‌ای برای آزادسازی نرخ بنزین ندارد.


نفت ۴۰ دلاری در بودجه سال آینده

در حالی بیژن زنگنه از نفت 40 دلاری در بودجه سال 96 سخن می‌گوید که در حال حاضر نفت ایران زیر قیمت 30 دلار معامله می‌شود، یعنی حدود 10 دلار کمتر از قیمت پیشنهادی بودجه سال آینده. بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی اداره امور اوپک و روابط با مجامع انرژی بهای نفت سنگین ایران که غالب نفت صادراتی کشور را به خود اختصاص داده است، در هفته منتهی به 18 دسامبر، مصادف با 27 آذر ماه سال جاری به 04/ 29 دلار بر بشکه رسیده و در نتیجه هر بشکه نفت سنگین ایران از ابتدای سال 2015 به‌طور میانگین کمتر از 50 دلار، 64/ 48 دلار معامله شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، احتمال تعیین نفت 40 دلاری در بودجه سال آینده در حالی از سوی وزیر نفت مطرح شده که پیش از این برخی کارشناسان و افراد حاضر در بدنه دولت از قیمت‌های کمتر و بین 35 تا 40 دلاری نفت در بودجه سال آینده خبر داده بودند. اما زنگنه شامگاه روز دوشنبه در حاشیه چهارمین جشنواره نفت و رسانه در بین خبرنگاران احتمال قیمت‌های کمتر در بودجه سال آینده را رد کرد و گفت: قیمت ٣٥ دلاری برای نفت در بودجه سال ٩٦ ارائه نشده و چیزی که فعلا تا اینجا مطرح شده نفت ٤٠ دلاری است. زنگنه بر این باور است که تعیین نرخ‌های پایین‌تر برای بودجه کشور می‌تواند سیگنال منفی به بازار نفت بدهد و موجب ریزش بیشتر قیمت‌ها شود. به گفته وی برای تعیین قیمت نفت در بودجه باید به روند قیمت نفت و بازار این محصول توجه کرد و نمی‌توان از قبل علائم بدی به بازار داد؛ بنابراین سعی شده قیمت نفت در بودجه نیز نزدیک‌ترین عدد به بازار باشد.

اما بازار نفت در چه حال است؟ در حال حاضر بازار نفت بسیار غیر‌قابل پیش‌بینی است چراکه طی یک ماه اخیر شاهد تحولاتی در عرصه نفت بوده‌ایم که هنوز تاثیر آن به‌طور شفاف برای فعالان و کارشناسان نفتی معلوم نشده است. به‌طور مثال فدرال رزرو، بانک مرکزی آمریکا در آخرین جلسه خود نرخ بهره بانکی در این کشور را بعد از 9 سال افزایش داد. این درحالی است که اعلام شده است افزایش نرخ بهره در سال پیش روی میلادی همچنان ادامه داشته باشد. در این بین دو پیش‌بینی درخصوص این اقدام فدرال رزرو بر بازار نفت وجود دارد. برخی بر این باورند که این اقدام موجب افزایش ارزش دلار در برابر دیگر ارزهای مرجع خواهد شد و از همین رو شاهد افت بیشتر قیمت نفت و دیگر کالاهایی که با دلار معامله می‌شوند خواهیم بود. اما از سوی دیگر برخی کارشناسان احتمال ورشکستگی برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری را که به سرمایه‌گذاری در نفت شیل نیز اقدام کرده‌اند، مطرح می‌کنند. به گفته این عده از کارشناسان شرکت‎‌های آمریکایی طی چند سال اخیر وام‌هایی با نرخ بهره بالا دریافت کرده‌اند و حال با افزایش نرخ بهره بانکی هزینه این شرکت‌ها بالا رفته و احتمال ورشکستگی آنها بسیار است؛ وقوع چنین مساله‌ای می‌تواند به خروج بیشتر سرمایه از میادین نفتی شیل و کاهش هرچه بیشتر این نوع نفت بینجامد که افزایش قیمت نفت را به دنبال دارد. از سوی دیگر طی چند هفته اخیر شاهد آزادسازی صادرات نفت آمریکا بوده‌ایم که بر سر اینکه آمریکا چقدر توان صادرات نفت دارد بین کارشناسان اختلاف است. اما دیگر مساله به افزایش تولید نفت ایران با رفع تحریم‌ها باز می‌گردد، افزایش صادرات نفت ایران با رفع تحریم‌ها قطعی است اما همچنان توان ایران در افزایش تولید و همچنین زمان بازگشت آن به بازارهای نفتی چندان شفاف نیست.

این موارد بزرگ‌ترین‌ ابهامات پیش‌روی نفت هستند و بر اساس آن برخی موسسات کارشناسی نفتی احتمال سقوط نفت تا مرز 20 دلار و حتی 15 دلار را مطرح کرده‌اند. از طرفی دیگر میانگین قیمتی که تا کنون برای قیمت نفت در سال آینده مطرح شده بالاتر از قیمت‌های کنونی است. موسسه مودی در آخرین گزارش خود پیش‌بینی قیمتی برای سال آینده را 10 دلار کاهش داد و میانگین قیمت نفت برنت را 43 دلار برآورد کرد. از سوی دیگر آخرین برآورد قیمتی اداره اطلاعات انرژی آمریکا از قیمت این نفت شاخص 44 دلار بوده است. بر این اساس قیمتی که دولت برای نفت در بودجه سال آینده اعلام کرده نزدیک به قیمت بازار اما بسیار پر‌ریسک و غیر‌محتاطانه است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد دیگر کشورهای نفت خیز نیز به دنبال قیمت‌هایی در این حدود هستند. در حالی که اعلام شد روسیه بودجه سال 2016 خود را بر مبنای نفت 50 دلاری بسته است، رئیس‌جمهوری این کشور در آخرین اظهارات خود تعیین نفت 50 دلاری در بودجه سال آینده را بیش از اندازه خوش‌بینانه اعلام کرد و از سویی وزیر دارایی روسیه نیز اعلام کرد که دولت روسیه باید خود را برای استمرار افت قیمت نفت در سال ٢٠١٦ میلادی و حتی برای نفت 30 دلاری آماده کند. اما عراق دیگر کشور نفت‌خیز که بیشتر درآمد این کشور به درآمد حاصل از نفت اختصاص دارد قیمت نفت در بودجه سال 2016 را 45 دلار در نظر گرفته است و قطر نیز اعلام کرد که بودجه خود را با نفت 48 دلاری بسته است.

با این وجود همچنان ریسک‌ تحقق نیافتن بودجه سال آینده با درنظر گرفتن نفت 40 دلاری وجود دارد. سال گذشته نیز دولت لایحه بودجه را بر اساس قیمت 72 دلاری نفت به مجلس ارائه کرد که با مخالفت نمایندگان مجلس شورای اسلامی مواجه شد و بودجه سال جاری با سه سناریوی قیمتی بسته شد که به نظر می‌رسد حتی بدبینانه‎‌ترین سناریو نیز محقق نشود. هرچند که وزیر نفت در حاشیه جشنواره نفت و رسانه درباره تحقق درآمدهای نفتی در بودجه امسال اظهار کرد: «تا چندماه اول امسال که نفت روی قیمت ٥٤ دلار بود و رقم صادرات هم کمی بیشتر از رقمی بود که در مجلس در نظر گرفته بودند» با این وجود احتمال افت بیشتر قیمت نفت در ماه‌های آتی و تحقق نیافتن بودجه 94 بسیار است.


آجر شدن نان کاسبان تحریم

اما وزیر نفت در چهارمین جشنواره «نفت و رسانه» علاوه بر تاکید بر نقش رسانه در شفاف‌سازی فضای جامعه و دور شدن کشور از فساد، به شرایط کشور در پسا تحریم پرداخت. به گفته وی، زحمات زیادی برای رسیدن به توافق و رفع تحریم‌ها کشیده شد و ایران هم اکنون در نقطه‌ای قرار دارد که همه قطعنامه‌ها علیه آن لغو شده است و وارد دوران پسا‌تحریم می‌شود. زنگنه بر این باور است که ایران به زودی وارد دورانی خواهد شد که دیگر مجبور نخواهد بود اجناس را سه برابر قیمت اصلی آن خریداری کند یا برای انتقال پول، ٣٠ درصد مبلغ اضافی پرداخت کند یا... در واقع ایران هر کاری که یک ملت آزاد انجام می‌دهد در پسا تحریم انجام خواهد داد.

به گزارش «شانا»، زنگنه در واکنش به برخی‌ها که معتقدند پس از لغو تحریم‌ها اتفاق خاصی نمی‌افتد، گفت: حتما نان یک عده‌ای آجر خواهد شد؛ ولی زندگی ملت به مرور زمان بهتر خواهد شد و دیگر نمی‌توان این تعداد ماشین گران‌قیمت خریداری کرد. وزیر نفت معتقد است که باید از فضای پسا تحریم برای تبدیل شدن به یک قدرت بزرگ استفاده کرد و در صورتی که کارها به درستی انجام شود، ایران ظرف کمتر از ١٠ سال آینده قدرت اول اقتصادی، فرهنگی و تکنولوژیک منطقه‌ای خواهد بود و کسی نمی‌تواند با آن رقابت کند. به گفته وی، تبدیل شدن به قدرت نخست منطقه برخی کشورهای منطقه را ناراحت می‌کند. وزیر نفت همچنین خواستار راستگویی از سوی رسانه‌ها شد و با بیان اینکه کسانی که حقیقت را نمی‌گویند به مرور حذف خواهند شد، تصریح کرد: بدترین تنبیه برای یک رسانه پربیننده از دست دادن مخاطب است. وی با اشاره به اینکه افرادی که امروز در حوزه رسانه کار می‌کنند فراتر از یک خبرنگار هستند و از جنبه تخصصی و حرفه‌ای نسبت به ١٥ سال گذشته بسیار رشد کرده‌اند، به موضوع منافع ملی کشور پرداخت و گفت: هیچ موضوعی فراتر از منافع ملی ایران نیست و رسانه‌ها باید در این زمینه متحد باشند.

زنگنه در حاشیه این جشنواره درباره بنزین توزیعی کشور و احتمال افزایش قیمت‌ها توضیحاتی ارائه کرد. وی در پاسخ به این سوال‌ که در صورتی که نرخ فوب خلیج‌فارس پایین بیاید آیا قیمت بنزین نیز کاهش می‌یابد، گفت: دراین باره نباید تنها به قیمت بنزین توجه کنیم و باید نرخ همه فرآورده‌ها را باهم در نظر بگیریم؛ به‌عنوان مثال قیمت گازوئیل براساس فوب باید بالای ١٢٠٠ تومان باشد که ما الان ٣٠٠ تومان می‌فروشیم و نفت سفید را نیز ١٥٠ عرضه می‌کنیم. زنگنه درخصوص احتمال آزادسازی قیمت بنزین گفت: الان قیمت‌ها بیش از ٢٠٠ تومان زیر قیمت فوب خلیج‌فارس است، اما دولت فعلا برنامه‌ای برای آزادسازی ندارد. اما توضیحات وزیر نفت درباره آلودگی هوا و تاثیر بنزین توزیعی در پایتخت شنیدنی بود. به گفته وی در تهران بنزین و گازوئیل‌ یورو ٤ توزیع می‌شود و در کمیسیون انرژی نیز گزارش‌هایی ارائه شده که براساس آن بنزن، گوگرد و آروماتیک موجود در تهران به شدت کاهش یافته و به کمترین میزان در طول ٢٠ سال اخیر رسیده است. زنگنه اعلام کرد آلودگی کنونی هوا به افزایش co۲ موجود در هوا باز می‌گردد که تحت تاثیر وارونگی هوا رخ داده است. وی افزود: با این حال نمی‌دانم چرا عده‌ای اصرار دارند که میزان آلایندگی ناشی از سوخت بالا رفته است.