گروه بنگاه‌ها- لیلا اکبرپور: اکثر عملیات در میادین دریایی نفت و گاز (حفاری، تعمیرات، آزمایش چاه و...) با استفاده مستقیم یا غیرمستقیم از دکل‌های دریایی صورت می‌پذیرد و به دلیل هزینه‌های چند صد هزار دلاری این دکل‌ها در هر روز،هزینه‌های حفر چاه‌های دریایی از چند ده میلیون دلار تجاوز می‌کند و پس از تکمیل چاه نیز چنین هزینه‌هایی برای تعمیر، تست و انگیزش تکرار خواهد شد.

به همین دلیل متخصصان صنعت نفت به دنبال راه‌هایی برای کاهش روزهای استفاده از دکل‌های دریایی در عملیات مربوط به تکمیل و بهره‌برداری چاه هستند. ابتکار سه‌جانبه شرکت‌های نفت و گاز پارس، حفاری دانا و پترو دانیال در زمان انجام عملیات انگیزش و آزمایش چاه‌های فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی نمونه‌ای بارز از یک تلاش موفق متخصصان ایرانی در این جهت است.

مهندس مهدی میرمعزی، رئیس هیات مدیره شرکت پترودانیال درگفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» درخصوص محدودیت‌های مالی در اجرای پروژه‌های فازهای پارس جنوبی و ارزیابی نتایج مالی این پروژه و عملیات مشابه برای صنعت نفت کشور توضیح داد: هم‌اکنون انجام عملیات در حوزه اکتشاف هم به شیوه سنتی و هم با استفاده از روش‌های جدید انجام می‌شود، اما در حوزه توسعه و تولید از میادین به ندرت از روش‌های جدید حفاری استفاده می‌شود.

میرمعزی افزود: در حال حاضر حدود سه‌چهارم هزینه تولید از میادین نفت و گاز ما صرف هزینه‌های دکل‌های حفاری می‌شود که این رقم قابل توجه است. انجام پروژه‌هایی از این دست که نیاز به مدیران با جسارت در صنعت نفت در کنار پیمانکاران توانمند دارد می‌تواند به کاهش هزینه‌های جانبی حفاری دریایی کمک کند.

وی با بیان اینکه پروژه فوق باعث شده قسمتی از عملیات دو فاز میدان پارس جنوبی، با کاهش قابل توجه هزینه‌های جانبی حفاری و با چشم‌اندازی مطلوب ادامه یابد، تصریح کرد: به نظر می‌رسد کاهش هزینه حدود روزی ۲۰۰ هزار دلار در هر فاز به مدت چند ماه متوالی مورد توجه مدیران هوشمند صنعت نفت کشور قرار گیرد و عملیات چاه‌آزمایی با این روش در آینده سهم قابل توجهی را در میادین دریایی به خود اختصاص دهد.

میرمعزی درخصوص نتایج مالی پروژه‌های مشابه نیز گفت: چون انجام عملیات مشابه این طرح تحت تاثیر ترکیبی از ضرب‌الاجل‌های زمانی کارفرما، توان مهندسی پیمانکار، شرایط جوی و امکان همکاری سازمان‌های درگیر در قالب طرح است، نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از این مطلب ارائه داد، اما با فرض انجام جزئی عملیات چاه‌آزمایی و برخی از دیگر فرآیندهای تعمیر چاه با روش بدون دکل حفاری، صرفه‌جویی‌های چند صد میلیون دلاری در سال مطرح خواهد بود.

او ادامه داد: وزارت نفت با توجه به محدودیت منابع، پروژه‌ها را اولویت‌بندی کرده است و روی پروژه‌هایی که درصد پیشرفتشان بیشتر بوده، تمرکز دارد. به‌طوری که در گام اول فازهای ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ و در گام دوم فازهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبی در اولویت سرمایه‌گذاری قرار دارند.

وی با بیان اینکه طبیعتا چگونگی اجرای عملیات می‌تواند در زمان‌بندی و امکان ادامه پروژه‌ها بسیار تعیین‌کننده باشد، گفت: اعتقاد داریم که اولین مانع پیشرفت پروژه‌های دریایی در حال حاضر مسائل فنی و مدیریتی است که به دلیل تحریم‌ها به میادین دریایی و مسوولان تحمیل شده و طرح‌هایی از این دست تاثیر مثبتی در این زمینه خواهد داشت.

رئیس هیات مدیره پترودانیال کیش یادآورشد: در سال‌های گذشته از یکسو با محدودیت‌های منابع مالی جهت ادامه عملیات فازها روبه‌رو‌ بودیم و از سوی دیگر بابت هر روز تاخیر در بهره‌برداری از فازهای پارس جنوبی ضرر هنگفتی متحمل می‌شویم، نتیجه منطقی این وضع گسترش توان اجرایی داخلی حفاری و خدمات جانبی بوده است و تا این پایه‌گذاری انجام نشود با هزینه‌های بالاتر روبه‌رو‌ می‌شویم که در نهایت به عقب‌افتادگی بیشتر طرح‌ها می‌انجامد. مجموعا پیشنهاد و پیگیری شرکت پیمانکار (پترو دانیال) را در انجام این طرح ارزشمند عامل کلیدی می‌دانم.

همچنین مهندس صباغان، مدیرعامل شرکت پترودانیال کیش درخصوص عملیات آزمایش چاه در این پروژه و تفاوت‌های آن با پروژه‌های دیگر گفت: در اغلب تست‌ها و اسیدکاری‌های انجام شده در میدان گازی پارس جنوبی وجود دکل حفاری جزء لاینفک عملیات بوده و به لحاظ لجستیکی، محل زندگی و فضای اجرایی از این دکل‌ها استفاده شده است.

وی با اشاره به اینکه دراین پروژه کارفرما و پیمانکار برای اجرای بی‌نقص پروژه در غیاب دکل حفاری برنامه‌ریزی دقیق کردند که تا این لحظه موفق بوده است، ادامه داد: از تفاوت‌های اساسی اجرای این طرح می‌توان به نصب متفاوت مشعل دریایی ظرفیت بالا توسط جرثقیل دریایی برای اولین بار در صنعت نفت مملکت اشاره کرد. خوشبختانه با زیر‌ساخت‌هایی که در سال‌های گذشته در کشور ایجاد شده و بومی‌سازی ساخت سکوهای دریایی، امکانات جدید برای عملیاتی از این دست امکان‌پذیر شده است.

صباغان درپاسخ به پرسش «دنیای اقتصاد» مبنی براینکه عقب‌افتادگی پروژه‌های دریایی در غیاب شرکت‌های نفتی چند‌ملیتی و توانمند از نگرانی‌های وزارت نفت به نظر می‌رسد، با توجه به کم‌سابقه بودن این طرح آیا چالش‌های خاص انجام عملیات شما را با مسائل اجرایی روبه‌رو‌ کرده است، توضیح داد: درخصوص عقب افتادن طرح‌های نفتی مطالب پیچیده مدیریتی و سیاسی مطرح است که نمی‌توان آنها را صرفا به غیاب شرکت‌های بزرگ نفتی نسبت داد. به‌عنوان یک کارشناس مسائل خدمات فنی چاه‌ها باید بگویم این طرح نمونه‌ای از یک مشارکت بین کارفرما و پیمانکار است که با موفقیت به نتیجه رسیده است. ادامه این روند می‌تواند در اجرای عملیات منجر به نتایج مشابه شود و در مجموع به جبران بخش‌هایی از عقب‌افتادگی زمانی این پروژه‌ها بینجامد.