شکست آخرین سد مقاومتی نفت

گروه نفت و پتروشیمی: در اولین روز کاری از هفته میلادی جاری در ادامه سیر نزولی قیمت نفت در ۸ هفته گذشته، قیمت‌ها باز هم کاهش یافت و برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ به زیر ۴۰ دلار در هر بشکه رسید. نگرانی از مازاد عرضه مهم‌ترین‌ عامل افت بازار نفت است. از سویی عرضه تولیدکنندگان بزرگ جهان روندی افزایشی دارد و از سوی دیگر سیگنال کاهش تقاضا به بازار مخابره می‌شود. در سمت عرضه بزرگ‌ترین‌ نگرانی همچنان افزایش عرضه نفت ایران است که اظهارات روز یکشنبه وزیر نفت این نگرانی‌ها را تشدید کرد.

در سمت تقاضا نیز چین با اخبار پیاپی منفی از اقتصاد خود ایستاده است، روز گذشته شاخص سهام شانگهای بیش از ۸ درصد کاهش یافت و سیر نزولی قیمت‌ها ادامه یافت و نفت برنت نیز به کف شش ساله رسید و نفت خام آمریکا به زیر ۴۰ دلار ریزش کرد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، بهای نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۵ به وقت تهران) بیش از ۴ درصد معادل ۷۱/ ۱ دلار کاهش یافت و به ۷۴/ ۳۸ دلار در هر بشکه رسید. هر بشکه نفت برنت نیز ۸/ ۲ درصد معادل ۲۸/ ۱ دلار افت کرد و ۱۸/ ۴۴ دلار معامله شد. در عین حال بر‌اساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت رسمی کشورهای صادر‌کننده نفت، بهای سبد نفتی اوپک روز جمعه، آخرین روز معاملاتی هفته میلادی گذشته ۱۳/ ۱ دلار کاهش یافت و به ۴۳ دلار رسید. از طرفی بر اساس گزارش اداره امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی بهای هفتگی نفت سبک ایران در هفته منتهی به ۱۴ آگوست، ۳۶ سنت کاهش یافت و به ۱۱/ ۴۹ دلار در بشکه رسید. نفت سنگین ایران نیز با ۲۸ سنت کاهش ۰۵/ ۴۸ دلار معامله شده است.

این‌بار عدد هفت برای نفت کار ساز نشد و هفته گذشته بعد از ۲۹ سال بهای آن در ۸ هفته متوالی مسیر کاهشی داشت. معامله‌گران در همه بازارها بر اساس یک افسانه ژاپنی بر این باورند که هیچ وقت در یک بازار بیش از ۷ سقف یا کف متوالی یا ۷ روز یا هفته صعود یا نزول پی‌درپی اتفاق نمی‌افتد اما طلای سیاه هفته گذشته برای هشتمین هفته متوالی منفی شد و به گفته کارشناسان شرایط کنونی بازار نفت موید تداوم این روند کاهشی است.

زنگنه: به هر قیمتی تولید را افزایش می‌دهیم

روز گذشته سایت خبری بلومبرگ مدعی شد که یکی از دلایل عمده افت قیمت‌ نفت در این روز اظهارات وزیر نفت ایران بوده است. زنگنه روز یکشنبه اعلام کرد که ما به هر قیمتی تولید نفتمان را افزایش می‌دهیم و راهی جز این نداریم؛ این سیاست وزارت نفت نیست و سیاست دولت است و اگر افزایش تولید نفت ایران به موقع انجام نشود ما برای همیشه سهم‌مان را در بازار از دست خواهیم داد و برای هر ١٠ هزار بشکه باید خواهش کنیم. یکی از کارشناسان بازار نفت در این خصوص به بلومبرگ گفت: نگرانی‌ها در باره افزایش تولید نفت ایران تشدید شده است و همین موجب شده نگرانی از تداوم مازاد عرضه که به خروج بازار از تعادل منجر شده است افزایش یافته که این احتمال تداوم افت بهای نفت را بیشتر کرده است.

بر اساس آمار منتشر شده توسط برخی منابع مازاد عرضه کنونی بازار نفت بیش از ۳ میلیون بشکه در روز برآورد می‌شود. از سوی دیگر وزارت نفت اعلام کرده است که تنها یک هفته بعد از تحریم‌ها میزان تولید نفت خود را ۵۰۰ هزار بشکه افزایش خواهد داد؛ بنابراین این به معنای افزایش مازاد عرضه از سوی ایران است. شاید افزایش تولید از سوی ایران کار چندان دشواری نباشد اما برای افزایش صادرات مشکلات زیادی پیش روی کشورمان است.

ایران پیش از تحریم‌ها بعد از عربستان دومین تولید‌کننده بزرگ اوپک بود اما در سال‌های تحریم جای خود را به کشورهای دیگر داد و به جایگاه پنجم رسید. در بازارهای بین‌المللی نیز وضع برهمین منوال بوده است و در نبود ایران در بازار اروپا و کاهش سهم آن در بازار آسیا، عربستان و برخی از کشورهای عضو اوپک و غیر‌عضو جای آن را گرفتند. علاوه بر آن در حال حاضر تولید کشورهای عضو اوپک روزانه بیش از ۲‌میلیون بشکه بیش از سقف ۳۰ میلیون بشکه‌ای مصوب این سازمان است. برآورد می‌شود که این رشد همچنان ادامه داشته باشد و کشورهای عضو همچنان قصد ندارند برای نفت ایران جا باز کنند. بنابر این افزایش تولید نفت ایران به هر قیمتی می‌تواند به جنگ قیمتی منتهی شود که این سیگنال افت قیمت نفت را به دنبال داشت.

علاوه بر ایران و دیگر اعضای اوپک، تولید نفت آمریکا نیز همچنان در سطح بالایی قرار دارد و برآورد می‌شود تا پایان سال جاری میلادی تغییر محسوسی نداشته باشد و همچنان بالای ۹ میلیون بشکه در روز باقی بماند. پیش از این انتظار می‌رفت افت قیمت نفت که به کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در میادین نفتی شیل منجر شده است موجب افت تولید از این میادین نفتی شود. اما در حالی که از ابتدای ژوئن قیمت‌ها بیش از ۳۰ درصد افت کرده است تعداد دکل‌های حفاری فعال در میادین نفتی شیل روند صعودی داشته‌اند و از ۸ هفته اخیر ۷ هفته تعداد آنها افزایش داشته است. هفته گذشته نیز بر خلاف انتظارات تعداد دکل‌ها ۲ دستگاه افزایش یافت و به ۶۷۴ دکل رسید. در این بین افزایش حجم موجودی نفت آمریکا نشان از مازاد عرضه در بازار نفت این کشور دارد. در واقع به گفته کارشناسان نفت اضافی موجود در بازار در ذخایر نفتی این کشور انبار می‌شود که نتیجه آن رشد ۱۰۰ میلیون بشکه‌ای ذخایر نسبت به میانگین پنج ساله آن است.

تقاضای رو به کاهش چین

چین که تا پیش از این اعلام می‌کرد افت رشد اقتصادی این کشور کنترل شده و در راستای اهداف اقتصادی این کشور است با کاهش ۲‌درصدی ارزش پول خود مهر تاییدی به ضعف اقتصادی خود زد و بر این اساس سیگنال افت تقاضا را به بازار نفت مخابره کرد. اما روز گذشته نیز بازار سهام شانگهای بیش از ۸ درصد کاهش یافت. افت روز گذشته بازار سهام این کشور در پی افت‌های چند ماه اخیر این کشور رخ داد. طی چند ماه اخیر بازار سهام این کشور بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته که در پی نگرانی سرمایه‌گذاران خارجی از اوضاع اقتصادی این کشور بوده است. در واقع افت‌ رشد اقتصادی این کشور در سال جاری و کاهش شاخص خرید مدیران آن در چند ماه اخیر سیگنال ضعف اقتصادی را مخابره کرده و به دنبال آن سهامداران از بازار این کشور خارج شده‌اند.

چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان و بزرگترین وارد‌کننده نفت محسوب می‌شود و ضعف اقتصادی این کشور به معنای کاهش تقاضا در ماه‌های آینده بوده و بر بازار نفت اثر‌گذار است. این در حالی است که برخی کارشناسان با توجه به رشد ۷/ ۱ میلیون بشکه‌ای تقاضای این کشور نسبت به سال پیش اعلام می‌کنند که تا کنون این ضعف اقتصادی بر میزان تقاضای چین اثر گذار نبوده است.

بدبینی به آینده بازار نفت موجب شده است که قراردادهای بلند‌مدت (قراردادهایی که نشان از انتظار برای رشد قیمت نفت در آینده دارد) کاهش یافته و در کمترین سطح خود طی پنج سال اخیر قرار گرفته است. با توجه به شرایط بازار نفت یعنی افزایش در سمت عرضه و کاهش در سمت تقاضا، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که افت قیمت نفت ادامه دار باشد و حتی برخی رسیدن قیمت‌ها به زیر ۲۰ دلار را نیز محتمل دانسته‌اند چراکه به گفته این کارشناسان هیچ عاملی که بتواند مانع از افت قیمت‌ها باشد، وجود ندارد.

شکست آخرین سد مقاومتی نفت