«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
بازخوردهای توافق در بازار و صنعت نفت
نفت و پتروشیمی: پس از اعلام توافق جامع هسته‌ای، تمایل شرکت‌های بین‌المللی برای ورود به بازار ایران و همچنین استقبال از عرضه‌های جدید و احتمالی نفت خام کشورمان مواردی است که می‌تواند دورنمای مثبت و قدرتمندی را پیش روی صنعت نفت قرار دهد. اعلام آمادگی پالایشگاه‌های اروپایی برای از سر گرفتن خرید نفت خام ایران که سال‌ها به‌صورت سنتی ماده اولیه این شرکت‌ها را تامین می‌کرد، فشار بیشتر بر شیل اویل‌ها و احتمال شتاب گرفتن سرعت کاهش تولید آن، افزایش راندمان تولید نفت خام با وجود زیرساخت‌های مورد نیاز و همچنین رشد حجم صادرات نفت، احتمال بروز یک بحران اقتصادی در چین با محوریت بازارهای کالایی این کشور و در نهایت اما و اگرهای یونان مواردی است که می‌تواند بر دورنمای قیمت نفت خام در بازارهای جهانی موثر واقع شود. به رغم احتمال کاهش قیمت نفت خام، می‌توان افزایش سودآوری صادرات نفت خام کشور را به دلیل افزایش صادرات با احتمال بالایی تخمین زد که به افزایش توانمندی و تقویت جایگاه صنعت نفت ایران در بازارهای جهانی منتهی خواهد شد.
در طول 18 روز مذاکرات ایران و 1+5 به‌صورت نسبی قیمت نفت در بازارهای جهانی تا نزدیک به 15 درصد افت کرد، ولی پس از دست یافتن به توافق قیمت نفت کمی افزایش یافت که نشان‌دهنده بازگشت ثبات به بازارهای جهانی بود. البته بحث‌های پیرامون یونان و مخصوصا رخدادهای غیرمنتظره در بازار سهام چین که احتمالا به بازارهای کالایی این کشور نیز رخنه خواهد کرد در این کاهش موثر بود. در لحظه تنظیم این گزارش هر بشکه نفت خام برنت با 68/ 0 درصد کاهش به 58 دلار و 11 سنت رسید و هر بشکه نفت خام آمریکا نیز با 64/ 0 درصد افت به 52 دلار و 70 رسید. به نظر می‌رسد روند آرام کاهش قیمت‌ها باز هم ادامه داشته باشد ولی چندان عمیق نخواهد بود زیرا بازار به ثبات قیمت‌ها بسیار نزدیک شده است.
زنگنه: اولویت ایران پس از توافق افزایش صادرات است
در این میان در اولین روز اعلام توافق بین ایران و ۶ قدرت بزرگ جهانی وزیر نفت کشورمان که مدت‌ها است در حال رایزنی با شرکت‌های بزرگ جهان برای حضور در صنعت نفت ایران است اعلام کرد: نخستین اولویت وزارت نفت به‌عنوان وزارت خارجه دوم پس از این توافق، آمادگی برای افزایش صادرات است. به گزارش روابط عمومی وزارت نفت، بیژن زنگنه پس از توافق ایران و ۱+۵ با اشاره به اینکه بعد از این توافق کار اصلی ما تازه آغاز می‌شود، گفت: نخستین اولویت وزارت نفت به‌عنوان وزارت خارجه دوم پس از این توافق، آمادگی برای افزایش صادرات است.
بارها وزیر نفت بر افزایش حجم صادرات نفت خام پس از برداشته شدن تحریم‌ها تاکید کرده و از بازپس‌گیری جایگاه از دست رفته ایران در بازار نفت به‌عنوان یک هدف یاد کرده است هرچند که قیمت‌ها باز هم کاهش یابد. از طرفی روز گذشته باز هم وزیر نفت تاکید کرد: 5 یا 6 ماه زمان لازم است تا تولید نفت نسبت به مقدار فعلی افزایش یابد.
بیژن زنگنه در حاشیه جلسه هیات دولت در روز گذشته گفت: من قبلا هم گفته ام پس از لغو تحریم‌ها آماده ایم که ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش صادرات داشته باشیم. ما بعد از اجرای توافق هم می‌توانیم تا یک میلیون بشکه صادرات را افزایش دهیم و صادرات را به ۵/ ۲ میلیون بشکه در روز برسانیم. وی همچنین خاطرنشان کرد: اولویت ما توسعه میادین مشترک نفتی و گازی از طریق ظرفیت‌های داخلی و خارجی است. ما همچنین جهش خود را در حوزه پتروشیمی سرعت می‌دهیم.
زنگنه با بیان اینکه پول نفت بلوکه شده ایران 4 میلیارد دلار است، گفت: ما به دنبال مدیریت قیمت نفت هستیم؛ البته در روزهای اخیر به دلیل مشکلات بورس چین قیمت نفت پایین آمد و این امکان وجود دارد که با اضافه شدن نفت ایران به بازارهای جهانی باز هم قیمت نفت کاهش یابد.
آماده بازگشت به بازار جهانی هستیم
مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران نیز با اشاره به اینکه مذاکره ایران با مشتریان سابق از مدت‌ها پیش آغاز شده بود، گفت: منتظر برداشتن تحریم‌ها و اجرای تعهد کشورهای غربی هستیم تا به حجم صادرات و تولید گذشته بازگردیم. سید‌محسن قمصری در گفت وگو با خبرگزاری فارس با اشاره به توافق صورت گرفته سیاسی بین ایران و ۱+۵ گفت: اگر سوابق صحبت‌های من را در یک‌سال اخیر بررسی کنید خواهید دید که مذاکرات نفتی ما با تمام مشتریان سابق و تمام پالایشگاه‌هایی که از گذشته به آنها نفت می‌فروختیم برقرار بوده است، به این معنی که قرار نیست با این توافق به دنبال مشتریان قبلی خود برویم.
مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به این بیانیه گفت: باید ببینیم در ماه‌های آینده چه اتفاقی رخ می‌دهد و آیا 1+5 به تعهدات خود در برداشتن تحریم‌ها عمل می‌کند. قمصری با اشاره به اینکه ایران به دنبال بازگشت به تولید و صادرات نفت پیش از تحریم‌ها است، گفت: باید ببینیم آیا تحریم‌ها برداشته می‌شود و کشورهای 1+5 به این تعهد خود عمل می‌کنند که در این صورت می‌توان گفت ایران آماده بازگشت به بازار نفت است. وی با بیان اینکه رئیس‌جمهوری روز گذشته صحبت از مهلت 4 ماهه کرد، اظهار کرد: من نمی‌توانم بگویم در یک مدت یک ماهه یا 4 ماهه نفت ایران به بازار باز می‌گردد اما آنچه مشخص است این است که برنامه ایران بازگشت به تولید و صادرات پیش از تحریم‌ها است اما زمان بندی مشخصی فعلا برای آن وجود ندارد. مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به پول‌های بلوکه شده نفتی ایران در زمان تحریم خاطرنشان کرد: این یک مساله بانکی است، شرکت ملی نفت در آن دخالتی ندارد و باید دید شرایط تحریم‌های بانکی نیز چگونه خواهد شد.
واکنش اوپک به افزایش صادرات نفت ایران
توافق هسته‌ای میان ایران و ۶ قدرت جهان باعث به وجود آمدن اختلاف نظر در میان کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت درباره نحوه واکنش به عرضه جدید نفت به بازار شده است. به گزارش «ایسنا»، وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: در پی کاهش قیمت نفت که پس از اعلام خبر توافق هسته‌ای ایران صورت گرفت، وزیر نفت الجزایر اظهار کرد: ممکن است برای رسیدگی به وضعیت مذکور خواستار نشست اضطراری اوپک شود. وزیر نفت الجزایر گفت: با در نظر گرفتن وضعیت جاری بازار نفت به ویژه کاهش قیمت‌ها در صورت نیاز خواستار برگزاری یک نشست فوق‌العاده اوپک خواهیم شد.
وزارت نفت عراق هم روز گذشته اظهار کرده بود که این کشور در واکنش به توافق اخیر، برای جبران کاهش قیمت مورد پیش‌بینی نفت، صادراتش را افزایش خواهد داد. این کشور در حال حاضر برای جبران کاهش قیمت و تامین مالی مبارزه با داعش، تولیدش را به سطح بالایی افزایش داده و در ماه گذشته بیش از چهار میلیون بشکه در روز تولید داشت. یک سخنگوی وزارت نفت عراق اظهار کرد: توافق هسته‌ای ایران به این کشور اجازه خواهد داد مقدار بیشتری نفت برای جبران بخشی از ضرری که طی سال‌های گذشته متحمل شده است تولید کند. افزایش صادرات ایران حجم نفت عرضه شده به بازار را افزایش خواهد داد و در نتیجه باعث خواهد شد قیمت‌ها کاهش بیشتری پیدا کنند.
به گفته وی، بازار نفت در حال حاضر هم تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که بعضی از آنها خارج از کنترل اوپک هستند. یک مقام عربی که نخواست نامش فاش شود به وال‌استریت ژورنال اظهار کرد: هنوز اظهارنظر در مورد واکنش اوپک به افزایش صادرات ایران یا تاثیر آن بر قیمت‌ها زود است. باید به خاطر داشت که ما همچنان ناچاریم صبر کنیم و ببینیم این توافق می‌تواند اجرا شود و آیا ایران می‌تواند آنطور که ادعا کرده تولیدش را به سرعت افزایش دهد یا خیر. سایر مقامات عربی اظهار کرده‌اند که ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و واکنش بازارها را بسنجند. اوپک از سال ۲۰۰۸ نشست اضطراری برگزار نکرده است.
مورگان استنلی: احتمال افزایش ۷۰۰ هزار بشکه‌ای صادرات نفت ایران تا نیمه اول ۲۰۱۶
بانک مورگان استنلی با اشاره به لغو تحریم نفتی ایران در پی اجرایی شدن توافق هسته‌ای اعلام کرد بیشترین پیش بینی حاکی از افزایش ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه‌ای صادرات نفت ایران تا نیمه اول سال ۲۰۱۶ است. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از رویترز، یک روز پس از اینکه توافق جامع هسته‌ای منعقد شد، با توجه به اینکه سرمایه گذاران پی برده‌اند که افزایش صادرات نفت ایران زمان خواهد برد، قیمت نفت افزایش یافته است اما این افزایش هر چقدر با تاخیر هم باشد، به هر حال به فزونی عرضه در بازار خواهد افزود.
ریچارد نفیو، کارشناس مسائل تحریم و بازار انرژی در موسسه گلوبال انرژی پالیسی گفت: «نفت جدید صادراتی ایران تا سال ۲۰۱۶ روانه بازار نخواهد شد و احتمالا کمتر از آن مقداری خواهد بود که تحلیلگران خوش‌بین پیش‌بینی می‌کنند. ارزیابی من افزایش ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه‌ای نفت ایران در ۶ تا ۱۲ ماه پس از شروع اجرایی شدن توافق است.
ایران به‌عنوان یکی از اعضای اوپک قبل از تشدید تحریم‌ها، در بیشترین مقدار حدود 3 میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد، اما این رقم در 2 سال و نیم گذشته به حدود یک میلیون بشکه کاهش یافته است. با توجه به شرایط اقتصادی چین پیش‌بینی می‌شود که قیمت نفت احتمالا در آینده همچنان پایین باقی خواهد ماند. بر اساس این گزارش حتی بدون افزایش تولید نفت ایران، همین حالا هم روزانه 5/ 2 میلیون بشکه نفت مازاد بر نیاز در بازار وجود دارد.
رویترز: پالایشگاه‌های اروپایی برای استقبال از نفت ایران آماده می‌شوند
در این بین رویترز طی گزارشی نوشت: به دنبال انعقاد توافق جامع هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی، پالایشگاه‌های منطقه مدیترانه در حال آماده شدن برای استقبال از بازگشت نفت ایران به بازار هستند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، پالایشگاه‌های منطقه مدیترانه در حال آماده شدن برای استقبال از بازگشت نفت ایران به بازار هستند که موجب کاهش قیمت‌ها و افزایش سودآوری آنها خواهد شد. نفت خام صادراتی ایران قبل از تشدید تحریم‌ها همواره یکی از انواع نفت‌های مورد استفاده در پالایشگاه‌های اروپایی محسوب می‌شد.
سخنگوی شرکت هلنیک پترولیوم، بزرگ‌ترین شرکت پالایشگاهی یونان ضمن تاکید بر اینکه این شرکت قبل از لغو رسمی تحریم‌ها هیچ نفتی از ایران نخواهد خرید گفت: «ایران یک شریک با ارزش و دیرینه برای ما بوده است. ما در انتظار بازگشت ایران به بازار هستیم.» وی افزود: «حجمی از نفت خام ایران که مجددا وارد بازار مدیترانه خواهد شد، قیمت‌ها را کاهش خواهد داد و گزینه‌های بیشتری را در اختیار پالایشگاه‌های منطقه قرار خواهد داد.»
هرچند هنوز جزئیات دقیق میزان کاهش تحریم‌های ایران مشخص نیست، اما مقامات ایرانی گفته‌اند تلاش خواهند کرد صادرات نفت خام به اروپا را به حداکثر برسانند و سهم بیش از ۴۰ درصدی از این بازار را مجددا تصاحب کنند.
تحلیلگران انتظار دارند توافق هسته‌ای موجب افزایش 60 درصدی صادرات نفت ایران طی یک سال شود. افزایش حجم صادرات نفت تنها فشار بر بازاری را که هم‌اکنون نیز با فزونی عرضه مواجه است خواهد افزود. اما برای پالایشگاه‌ها نفت ارزان‌تر به معنای افزایش کسب سود است.
قبل از سال ۲۰۱۲، نفت خام ایران، حدود یک چهارم نفت مصرفی شرکت هلنیک پترولیوم را تشکیل می‌داد و این شرکت همانند بسیاری از شرکت‌های پالایشگاهی مدیترانه اکنون در انتظار بازگشت نفت ایران است. خریداران اروپایی نفت از جمله انی و ساراس ایتالیا طی یک سال گذشته مذاکراتی را با مقامات ایرانی انجام داده‌اند.
سخنگوی شرکت اسپانیولا دی پترولس اسپانیا گفت: «نفت خام ایران عمدتا بخشی از نفت خام مورد نیاز ما را تامین می‌کرده است و ما روابط تجاری طولانی با آنها را حفظ کرده ایم.»
این شرکت اسپانیایی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اگر تحریم‌ها آنگونه که انتظار می‌رود برداشته شود، نفت خام ایران قطعا مجددا یک جایگزین مورد توجه دیگر (برای ما) خواهد بود.» مقامات شرکت انگلیسی هلندی شل نیز که اخیرا به تهران سفر کرده و در مورد همکاری‌های آینده و پرداخت بدهی ۲ میلیارد دلاری خود به ایران با مقامات نفتی این کشور دیدار کرده‌اند گفتند علاقه‌مند به فعالیت در ایران هستند.
یک سخنگوی شل گفت: «کاملا در چارچوب قانون، ما علاقه‌مند به یافتن راه‌هایی برای ایفای نقش در توسعه بخش انرژی ایران هستیم».
صنعت نفت با تحریم‌های یازده گانه خداحافظی می‌کند
تحریم‌های یازده گانه علیه صنعت نفت در سال‌های اخیر، با توافق ایران و ١+٥ برداشته می‌شود.
به گزارش «شانا»، با پیشرفت مذاکرات هسته‌ای و توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک، تحریم‌های مستقیم و غیرمستقیمی که طی سال‌های اخیر علیه صنعت نفت کشورمان وضع شده بود، رفع می‌شود. در برنامه جامع اقدام مشترک که ازسوی محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان و فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرائت شد، لغو تحریم‌های مرتبط به صنعت نفت مورد تاکید قرار گرفته است. رفع تحریم‌های بانکی و آزادسازی نقل و انتقال پول نیز بر صنعت نفت ایران و دسترسی ایران به درآمدهای نفتی موثر خواهد بود. این موارد شامل موضوعات زیر است:
- واردات و حمل نفت، فرآورده‌های نفتی، گاز و فرآورده‌های پتروشیمی ایرانی
- صادرات تجهیزات یا تکنولوژی کلیدی برای بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی
- سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز و پتروشیمی
- طراحی و ساخت کشتی‌های باری و تانکرهای نفتی
- ارائه خدمات پرچم و تعیین وضعیت (classification)؛ (مربوط به حمل محموله‌های نفت و فرآورده‌های نفتی)
- خدمات بیمه‌ای یا بیمه اتکایی
- (توقف) تلاش برای کاهش فروش نفت ایران
- سرمایه‌گذاری شامل مشارکت در سرمایهگذاریهای مشترک، کالا، خدمات، اطلاعات، فناوری و دانش و کمک فنی برای بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی
- خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل یا بازاریابی نفت، محصولات پتروشیمی یا گاز طبیعی از ایران
- صادرات، فروش یا عرضه فرآورده‌های نفتی تصفیه شده و فرآورده‌های پتروشیمی به ایران
- معاملات در حوزه انرژی ایران.
ارسال نظر