نشست پیش‌روی سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت تاثیری بر بهای این کالا ندارد
حذف «اثر اوپک» از بازار جهانی نفت
گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: بازار نفت بی‌توجه به نشست اوپک که جمعه هفته در وین برگزار می‌شود، همچنان متاثر از عوامل و آمارهای اقتصادی نوسانات محدودی را تجربه می‌کند. در واقع در حال حاضر، در شرایطی که آینده عرضه نفت در ابهام قرار دارد و بین کارشناسان این حوزه درخصوص مازاد عرضه موجود در بازار اختلاف نظر وجود دارد، عواملی همچون تغییرات دلار یا حجم ذخایر نفتی آمریکا است که نوسانات این بازار را رقم می‌زند. این در حالی است که وین جمعه این هفته(۵ ژوئن مصادف با ۱۵ خرداد) میزبان ۱۲ نماینده اوپک است و زمانی که قیمت نفت نسبت به پارسال همین موقع افت ۴۳درصدی داشت کسی درباره سیاست‌هایی که در این نشست اخذ خواهد شد تردیدی ندارد، در واقع اقداماتی که عربستان طی ۶ ماهی که از نشست پیشین این سازمان انجام داده است برای کسی شبهه‌ای درخصوص تصمیماتی که اخذ خواهد شد، نگذاشته‌اند.
در واقع در حال حاضر عربستان با تولید بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز حدود یک‌سوم نفت این سازمان را تولید می‌کند و تصمیمات اوپک در سایه سیاست‌های این کشور قرار گرفته است. تصمیماتی که به گفته دکتر فریدون برکشلی، کارشناس پرسابقه کشورمان در اوپک، عربستان با موافقت کشورهای اوپک عربی اخذ می‌کند.
نشست ۱۶۶ اوپک، ۷ آذر سال ۹۳ در وین با حضور ۱۲ عضو این سازمان برگزار شد، یعنی درست زمانی که قیمت نفت برنت هنوز در محدوده ۸۰ دلار قرار داشت و کسی فکر نمی‌کرد روزهایی فرا برسد که این نوع نفت قیمت‌های حدود ۴۵ دلار را نیز تجربه کند. در آن زمان کارشناسان نفتی به دو دسته تقسیم شده بودند، برخی اعلام می‌کردند که این سازمان تولید نفت خود را کاهش می‌دهد و قیمت‌ها را به بالای ۱۰۰ دلار می‌رساند و برخی دیگر با توجه به اینکه بیشتر کشورهای عرب این سازمان به نشست اضطراری تن نداده بودند و اظهارات برخی از آنها که از زمان شروع افت قیمت‌ها اعلام می‌کردند عربستان و برخی از متحدانش در این سازمان با کاهش سقف تولید موافقت نخواهند کرد و از آنجایی که این کشورهای مخالف، کاهش سطح تولید بیش از نیمی از تولید نفت اوپک را به عهده دارند، دیگر کشورهای عضو مجبور خواهند شد با این تصمیم موافقت کنند.
در آن زمان هرچه به روز برگزاری نشست نزدیک‌تر می‌شدیم گمانه تصمیم به عدم کاهش تولید قوی‌تر شد و افت قیمت نفت بیشتر می‌شد. تا زمانی که درست دو روز پیش از نشست اوپک، خبرگزاری رویترز اعلام کرد کشورهای عضو در شورای همکاری خلیج فارس تصمیم گرفته‌اند که سقف تولید اوپک را کاهش ندهند. این خبر مانند تیر خلاصی به قیمت نفت بود و برنت را به زیر ۸۰ دلار کشید. در کل در طول یک هفته‌ای که به نشست اوپک زمان باقی بود تا روزی که تصمیم اوپک اعلام شد، یعنی در طول یک هفته قیمت نفت بیش از ۱۱ دلار در هر بشکه افت کرد.
اما در حال حاضر نشست ۱۶۷ اوپک و تصمیمی که در آن اخذ خواهد شد کمتر تاثیری روی بازار نفت دارد و کسی روی تصمیماتی که در این نشست اخذ خواهد شد تردیدی ندارد. افزایش قابل توجه تولید نفت عربستان در این بازه زمانی و برخی اظهارات مقامات این کشور همه کارشناسان نفت را به این اطمینان رسانده است که سعودی‌ها همچنان بر سیاست‌های خود پا فشاری می‌کنند.
دکتر فریدون برکشلی یکی از کارشناسان خبره اوپک که در ۵۸ نشست از ۱۶۶ نشستی که تا کنون برگزار شده به‌عنوان نماینده ایران حضور داشته است، درخصوص نقش عربستان در کاهش قیمت نفت به «دنیای اقتصاد» گفت: از اوایل سال ۱۹۸۰ تا کنون قیمت‌های جهانی نفت ۵ بار با سقوط جدی و تقریبا پیش‌بینی نشده مواجه شده است. وی با بیان اینکه در همه این پنج مرتبه عربستان نقش اساسی در سقوط قیمت‌ها داشته است، افزود: البته دامنه و طول مدت این بی‌ثباتی‌ها یکسان نبوده است، اما در هر دوره سقوط قیمت نفت، عربستان تولید نفت خود را مستقل از روند بازار ۱۰ درصد افزایش داده است.
به گفته وی، روش سنتی عربستان در هر دوره افت قیمت نفت دو محور اساسی داشته است: اول حضور در اجلاس گروه ۲۰ کشور جهان و دوم تشکیل جلسه اضطراری اوپک عربی چراکه عربستان برنامه‌های نفتی خود را با آنها هماهنگ می‌کند و تایید آنها را به دست می‌آورد.
نماینده اسبق ایران در اوپک افزود: البته سقوط قیمت نفت این بار تفاوت‌هاى ویژه‌اى با دوره‌هاى قبلى دارد و از جهاتى قابل پیش‌بینى بود، بنابراین عربستان اضطراب نداشت که متهم به دست داشتن در کاهش قیمت نفت شود، چراکه بازار آسیا بیش از یک سال بود که سست بود و اراده خود را بر تقویت سمت تقا‌ضا از دست داده بود، ازسوی دیگر در سمت عرضه نیز کشورهای اوپکی و غیراوپکی با تولید بى‌مهابای نفت توجه‌ها را به خود جلب و نفت شیل را به بحثى خارج از موضوع و حاشیه‌ای تبدیل کرده بودند.وی افزود: همه در بازار نفت فروشنده بودند و این بازار را در کونتانگو (انتظار افت قیمت) قرار داده بود.
به گفته دکتر برکشلی در واقع عربستانى‌ها از غیبت نسبتا طولانى ایران از اوپک خوب استفاده کردند و شرایط بازار را تغییر دادند. این کارشناس باسابقه اوپک گفت: عربستانى‌ها گستاخانه مطلبى را گفتند که در گذشته یک بار براى آن وزیر از دست داده بودند، زکى یمانى، وزیر نفت پیشین سعودی‌ها وزارتش را آن زمان از دست داد که علنا گفت «قیمت را بازار تعیین می‌کند و اوپک در تعیین قیمت نفت نقشى ندارد»؛ مطلبی که در حال حاضر على نعیمى، وزیر نفت کنونی این کشور عینا تکرار کرد.
دکتر برکشلی افزود: بازار نفت همیشه متولى داشته است، چه زمانی که هفت خواهران متولی بازار بودند و چه بعد از آنکه اوپک درخصوص قیمت‌ها تصمیم‌گیری می‌کرد، اما گفته النعیمى به این معنا بود که بازار نفت بى‌صاحب است.
نماینده اسبق ایران در اوپک در ادامه به شرایط دیگری که در بازار نفت تاثیرگذار بود و افت قیمت‌ها را رقم زد اشاره کرد و گفت: البته سایر شرایط جهانى نیز نقش خود را دارند، شرایط روسیه و بحران کریمه، احتمال خروج یونان از اتحادیه اروپا، امکان حضور و بازگشت قدرتمندانه ایران و احتمال تاسیس جاده ابریشم انرژى با محوریت ایران از مباحث تاثیر گذار بر بازار به شمار مى‌آیند.
دکتر برکشلی در انتها درخصوص آینده بازار نفت گفت: مجموعا با عواملی که در حال حاضر بر این بازار اثر گذار است بعید به نظر می‌رسد که این بازار فعلا به ثبات برسد و به اعتقاد من امکان ثبات بازار جهانى نفت تا پایان ٢٠١٦ محتمل نیست.
ارسال نظر