خوش‌بینی برنت؛ بدبینی WTI

گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: اداره اطلاعات انرژی آمریکا(EIA) برآورد خود از بهای نفت برنت در سال ۲۰۱۵ را نسبت به پیش‌بینی قبلی ۲ دلار افزایش داد. این در حالی است که پیش‌بینی این سازمان از قیمت نفت خام آمریکا در همین سال ۲ دلار کاهش داشته است. در واقع EIA با توجه به روند افزایشی حجم ذخایر نفت آمریکا احتمال داده است که تفاوت قیمت این دو شاخص نفت افزایش داشته باشد. براساس این گزارش حجم ذخیره نفت آمریکا در مخازن کوشینگ و اوکلاهاما به شدت در حال افزایش است و ظرف دو ماه اول سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ میلیون بشکه افزایش داشته است. در واقع قانون منع صادرات نفت خام که حدود ۳۰ سال است در آمریکا حاکم است موجب شده مازاد عرضه در بازار این کشور بیش از بازار نفت برنت باشد. بر همین اساس افزایش تولید از میادین نفتی شیل که به گفته EIA در ماه‌های آینده همچنان ادامه خواهد داشت به افزایش موجودی این کشور منجر شده است. بر اساس این گزارش شرایط بنیادی بازار نفت تغییر محسوسی نداشته و همچنان برآورد می‌شود که میزان تولید بیش از تقاضای جهانی آن باشد. در ساعات پایانی روز سه‌شنبه، با انتشار این گزارش قیمت نفت با شوک کاهش قیمت بیش از ۳ درصد مواجه شد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش، (ساعت ۱۶ به وقت تهران)، نفت خام آمریکا با رشد ۱۹ سنتی مواجه شد و به ۴۸/ ۴۸ دلار بر بشکه رسید. همچنین نفت برنت نیز رشد مشابهی را تجربه کرد و هر بشکه آن ۵۸/ ۵۶ دلار معامله شد. از طرفی بر اساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت اوپک، بهای سبد نفتی این سازمان روز سه‌شنبه ۵/ ۱ دلار افت کرد و به ۰۳/ ۵۳ دلار بر بشکه رسید و بر این اساس در کمترین سطح قیمتی ظرف یک ماه گذشته قرار گرفت.

چشم‌انداز EIA از قیمت نفت: افزایش برنت و کاهش WTI

اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی کرد که بهای نفت برنت در سال ۲۰۱۵ به بیش از ۵۹ دلار در بشکه برسد. این برآورد از پیش‌بینی قبلی این سازمان در گزارش ماه گذشته ۲ دلار بیشتر است. همچنین قیمت نفت برنت در سه‎ماه دوم سال به ۵۶ و در سه‌ماه چهارم به ۶۷ دلار در هر بشکه خواهد رسید. این گزارش همچنین برآورد خود از قیمت نفت برنت در سال آینده میلادی را بدون تغییر گذاشته است. اما نکته قابل توجه در گزارش EIA درخصوص قیمت نفت خام آمریکا است، این سازمان قیمت WTI در سال‌های نامبرده را کاهش داده است. بر اساس این گزارش به دلیل پر شدن ذخایر نفتی پایانه کوشینگ و اوکلاهاما بهای نفت خام این کشور همچنان روند کاهشی خواهد داشت و میانگین آن در سال جاری میلادی به ۵۲ دلار و در سال ۲۰۱۶ به ۷۰ دلار بر بشکه می‌رسد. این در حالی است که EIA در گزارش ماه پیش خود قیمت این نوع نفت را در سال‌های مذکور به ترتیب ۵۴ و ۷۱ دلار بر بشکه برآورد کرده بود. بنا بر این اداره اطلاعات انرژی آمریکا برآورد خود از اختلاف قیمت دو شاخص نفت را افزایش داده و در گزارش این ماه اختلاف قیمت در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ را به ترتیب ۷ و ۵ دلار در هربشکه برآورد کرده است، در حالی که در گزارش ماه پیش این سازمان این مقادیر به ترتیب ۳ و ۴ دلار بوده است. افزایش اختلاف قیمت نفت‌ها در بازار آتی به دلیل آن است که معامله‌گران نسبت به امکانات و زیرساخت‌های انتقال نفت در آمریکا امید ندارند؛ بنابراین معتقدند افزایش تولیدات (رشد ۷۳۰ هزار بشکه‌ای در روز در سال ۲۰۱۶ نسبت به ۲۰۱۴) بر حجم نفت ذخیره شده آمریکا می‌افزاید و قیمت WTI را بیشتر کاهش می‌دهد.

با این وجود در این گزارش به عدم قطعیت درخصوص پیش‌بینی آینده بازار نفت تاکید شده و همچنان عدم قطعیت از آینده قیمت نفت را مهم‌ترین مشخصه بازار کنونی این کالا می‌داند، به‌طوری‌که در قراردادهای آتی تحویلی در ماه جولای ‌سال جاری، قیمت نفت بین ۳۳ تا ۸۱ دلار به ازای هر بشکه متغیر است؛ نفت در قراردادهای آتی تحویلی در ماه دسامبر (آخرین ماه میلادی) نیز بین ۳۸ تا ۱۰۸ دلار معامله شده است؛ این گستردگی دامنه قیمت‌ها در معاملات آتی نشان از اختلاف نظر کارشناسان و فعالان بازار نفت درخصوص روند قیمت این کالا در آینده دارد.

وضعیت مصرف‌کنندگان طلای سیاه

بر اساس گزارش EIA تقاضای نفت در سال ۲۰۱۴ روزانه ۹۰۰ هزار بشکه رشد داشته است و به ۲/ ۹۲ میلیون بشکه در روز رسید. تقاضای نفت در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ روزانه یک میلیون بشکه رشد خواهد داشت. این برآورد نسبت به گزارش ماه قبل این سازمان بدون تغییر مانده است. در این میان کشورهای غیر OECD در سال گذشته میلادی روزانه ۲/ ۱ میلیون بشکه افزایش تقاضا داشته‌اند. این درحالی است که در سال جاری رشد تقاضای این کشورها به ۸۰۰هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۱۶ با رشد مجدد به ۱/ ۱ میلیون بشکه خواهد رسید. کاهش رشد تقاضای این کشورها عمدتا از سوی روسیه و چین رخ خواهد داد چراکه رشد تقاضای چین نیز از روزانه ۴۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۱۴ به ۳۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۱۵ کاهش یافته است. از طرفی روسیه با رشد منفی تقاضا رو به رو خواهد شد؛ به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، انتظار می‌رود تقاضای روزانه نفت این کشور به دلیل بحران اقتصاد در ماه‌های اخیر در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ حدود ۲۰۰ هزار بشکه کاهش یابد.

از طرفی در کشورهای OECD نیز شاهد کاهش رشد تقاضا خواهیم بود. تقاضای این کشورها در سال ۲۰۱۴ روزانه ۳۰۰ هزار بشکه کاهش داشته است؛ در عین حال برآورد می‌شود تقاضا در سال جاری و ۲۰۱۶ میلادی به ترتیب ۲۰۰ و ۱۰۰ هزار بشکه در این کشورها کاهش یابد. کاهش رشد تقاضای کشورهای OECD عمدتا از سوی اروپا و ژاپن خواهد بود. در بین این کشورها آمریکا با رشد تقاضا مواجه است، این کشور در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب ۳۰۰ و ۱۰۰ هزار بشکه در روز افزایش تقاضا خواهد داشت.

رشد تولید با سرعتی کمتر

بر اساس بررسی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید روزانه کشورهای غیراوپکی در سال گذشته میلادی ۲/ ۲ میلیون بشکه افزایش داشته است، در حالی که انتظار می‌رود این کشورها در سال جاری و همچنین سال ۲۰۱۶ رشد تولید کمتری داشته باشند. بر این اساس انتظار می‌رود تولید کشورهای غیراوپکی در سال‌های مذکور به ترتیب یک و ۶/ ۰ میلیون بشکه افزایش داشته باشند. بر اساس این گزارش، میانگین تولید نفت در آمریکا در ماه فوریه ۴/ ۹ میلیون بشکه در روز بوده است. میانگین روزانه تولید نفت این کشور در سال جاری ۳/ ۹ و در سال ۲۰۱۶ حدود ۵/ ۹ میلیون بشکه برآورد شده است.

از طرفی بر اساس بررسی‌های این سازمان کشورهای عضو اوپک در سال ۲۰۱۴ میلادی به‌طور متوسط ۱/ ۳۰ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده است، با وجود افزایش تولید از سوی ایران و عراق، کاهش تولید لیبی، نیجریه، آنگولا و کویت موجب شد تولید نفت این سازمان نسبت به سال پیش از آن رشد چندانی نداشته باشد. EIA تولید نفت اوپک در سال جاری میلادی را بدون تغییر برآورد کرده در حالی که در سال ۲۰۱۶ تولید نفت این سازمان افت سیصد هزار بشکه‌ای خواهد داشت. بر اساس این بررسی، ظرفیت تولید اوپک در سال جاری و سال ۲۰۱۶ میلادی افزایش خواهد داشت و از ۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۴ به ۱/ ۲ میلیون در سال جاری و ۶/ ۲ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۶ خواهد رسید. عمده مازاد ظرفیت تولید متعلق به عربستان سعودی است.

رشد حجم ذخیره‌سازی‌ها، مهم‌ترین‌ عامل در آینده بازار نفت

حجم موجودی مخازن نفتی کشورهای OECD مدام در حال افزایش است و بر اساس بررسی‌های EIA در سال ۲۰۱۴ به ۷۵/ ۲ میلیارد بشکه رسیده که معادل ۶۰ روز تقاضای جهانی نفت است. حجم ذخایر نفتی این کشورها در سال جاری میلادی به ۹/ ۲ میلیارد بشکه و در سال ۲۰۱۶ به ۹۲/ ۲ میلیارد بشکه خواهد رسید. این درحالی است که در گزارش ماه پیش این سازمان میزان ذخایر نفت کشورهای OECD در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ حدود ۸۳/ ۲ میلیارد بشکه برآورد شده بود. بر همین اساس به نظر می‌رسد حتی اگر رشد تولید نفت آمریکا کند شود اما به دلیل ضعف تقاضا همچنان مازاد عرضه جهانی نفت در حال افزایش است که این مازاد عرضه در مخازن ذخیره‌سازی انبار می‌شود. بر اساس این گزارش در نیمه اول سال ۲۰۱۵ میلادی به‌طور میانگین روزانه ۳/ ۱ میلیون بشکه در جهان نفت ذخیره خواهد شد که با افزایش تقاضا و کاهش تولید کشورهای غیر‌اوپکی (به خصوص کاهش تولید نفت شیل) این میزان متعادل‌تر خواهد شد. نهایتا بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا روزانه ۹۰۰ هزار بشکه بیش از سال ۲۰۱۴ بر حجم ذخیره‌سازی‌ها افزوده خواهد شد. در گزارش قبلی این سازمان افزایش ذخیره‌سازی‌ها در نیمه اول سال ۹۰۰ هزار بشکه برآورد شده بود.

در ماه فوریه بر نفت چه گذشت؟

به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا بهای نفت برنت در ماه فوریه به ۵۸ دلار در هر بشکه رسید که نسبت به میانگین آن در ماه ژانویه ۱۰ دلار افزایش داشت. در این ماه برای اولین بار از جولای ۲۰۱۴ به دلیل کاهش تعداد دکل‌های حفاری در میادین نفتی آمریکا و کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در میادین نفتی، قیمت نفت صعودی شد. بر اساس این گزارش افزایش قیمت نفت توسط دو عامل کاهش تعداد دکل‌های حفاری آمریکا و اعلام کاهش سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های بزرگ در میادین نفتی تقویت شد که هر دو عامل چشم‌انداز کاهش تولید نفت سریع‌تر از برآوردها را تقویت کرد. در عین حال از سویی افزایش تولید نفت عراق که کمتر از برآوردها بود و از سوی دیگر اختلال در تولید نفت لیبی افزایش قیمت نفت برنت در ماه فوریه را تقویت کرد. هرچند که این رشدهای اخیر چندان پایدار به نظر نمی‌رسد، چراکه حجم موجودی ذخایر نفتی با سرعت در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های پیش رو این روند افزایشی ادامه داشته باشد. با این حال قیمت نفت خام آمریکا در ماه فوریه به ۵۱ دلار بر بشکه رسید که نسبت به ماه ژانویه تنها ۳ دلار رشد داشته است. WTI نسبت به نفت برنت رشد کمتری را تجربه کرد چراکه افزایش چشمگیر ذخیره نفت آمریکا از افزایش بیشتر قیمت این شاخص نفت جلوگیری کرد، بر اساس بررسی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا تا ۲۷ فوریه موجودی نفت این کشور به ۴۴۴ میلیون بشکه رسیده است، در واقع از ابتدای سال جدید میلادی حدود ۵۰میلیون بشکه به این ذخایر اضافه شده است.