گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: روز گذشته برای دومین بار طی سه روز کاری قیمت نفت تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت 15:30) صعودی شد. بهای نفت برنت با 25 سنت افزایش به بالای 79 دلار رسید، از طرفی نفت WTI آمریکا نیز با بیش از 50 سنت افزایش تا بالای 76 دلار رسید. این در حالی است که سبد نفتی اوپک همچنان زیر 74 دلار معامله می‌شود. در آخرین به روزرسانی سایت این سازمان، بهای سبد نفتی اوپک در روز 17 نوامبر (روز دوشنبه) 9/73 دلار اعلام شد.


در حال حاضر سبد نفتی اوپک حدود 2 دلار ارزان‌تر از نفت خام آمریکا و حدود 6 دلار ارزان‌تر از نفت برنت به فروش می‌رسد. این در حالی است که بر اساس بررسی‌های «دنیای اقتصاد»، تا پیش از افت‌های چند ماه اخیر سبد نفتی اوپک نزدیک به نفت برنت با اختلاف حدود یک دلار نوسان می‎کرد و نفت WTI نیز به‌طور میانگین 6 دلار ارزان‌تر از نفت برنت معامله می‌شد. در واقع ارزان فروشی اعضای اوپک نه تنها باعث کاهش بهای نفت اوپک شده است، بلکه کاهش بیشتر نفت برنت نسبت به WTI نیز به گردن اوپک است. در واقع از آنجا که تقریبا نفت آمریکا سبک‌تر از نفت اروپا و اوپک بوده و همچنین به دلیل محدودیت صادرات این نوع نفت، رقابت کمتری با دو نوع نفت دیگر دارد. بنابراین تغییرات قیمت نفت اوپک روی نفت برنت بیشتر اثر‌گذار است و بعد از تخفیف‌های کم‌سابقه‌ای که اعضای اوپک به مشتریان خود داده‌اند، بهای نفت برنت نیز دستخوش کاهش شده‌است.
در این بین به گزارش بلومبرگ، مهم‌ترین‌ عوامل افزایش بهای نفت، افزایش گمانه‌زنی‌ها از توافق اعضای اوپک بر سر کاهش سطح تولید و کاهش ارزش دلار بوده است.

احتمال کاهش سقف تولید اوپک
با نزدیک‎ شدن به نشست 166 اوپک در 27 نوامبر، دیپلماسی بین اعضای اوپک و مذاکرات اعضای این سازمان بر سر قیمت نفت و کاهش سقف تولید افزایش پیدا کرده است؛ به‌طوری‌که وزیر نفت کشورمان بعد از سفرهای هفته گذشته خود به قطر و کویت و دیدار با وزیر امور خارجه ونزوئلا در تهران، روز گذشته به امارات سفر کرد. این درحالی است که از سوی دیگر اعضای این سازمان تحرکات این‌چنینی دیده می‌شود. روز گذشته نخست‌وزیر کویت نیز از نگرانی دولت این کشور نسبت به کاهش قیمت جهانی نفت خبر داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، شیخ جابر‌الصباح با بیان اینکه کاهش قیمت نفت برای کویت که وابستگی زیادی به نفت دارد موجب نگرانی است، گفت: دولت کویت برای مقابله با این بحران، با مراعات شرایط اقتصادی قشر کم درآمد جامعه، اقدامات ریاضتی پیش می‌گیرد. این اظهارات و اقدامات اعضای اوپک روز گذشته باعث افزایش اندک بهای نفت شد.
وجود هجمه کاهش سطح تولید اوپک در حالی باعث افزایش بهای نفت شده است که برخی کارشناسان معتقدند احتمال تثبیت سقف 30 میلیون بشکه‌ای تولید نفت اوپک در نشست آتی این سازمان به قوت خود باقی است. در واقع بسیاری ازگمانه زنی‌ها حول این موضوع می‌چرخد که حتی در صورت توافق بر سر کاهش سقف تولید، کاهش چشمگیری از سوی این سازمان اتفاق نخواهد افتاد. بانک بین‌المللی گلدمن ساکس در این باره گفته است: کاهش چشمگیر تولید نفت اوپک به نفع کشورهای عضو نیست و احتمال دارد به رونق نفت شیل آمریکا بینجامد. در واقع کاهش بیش از 500 هزار بشکه‌ای به نفع اعضای اوپک نیست. در همین حال، «گلدمن ساکس» این مطلب را هم اضافه کرد که عملیاتی کردن کاهش چشمگیر تولید، امری مشکل به نظر می‌رسد و به بعضی از اعضای اوپک از جمله ایران، عراق، لیبی و ونزوئلا به لحاظ منابع مالی فشار می‌آورد. در واقع با وجود افزایش احتمال توافق بر سر کاهش سقف تولید بین اعضای اوپک، بیشتر کارشناسان بر این باورند که این کاهش به قدری نخواهد بود که باعث جهش قابل توجهی در قیمت نفت شود. چراکه عربستان به تنهایی تولید خود را کاهش نمی‌دهد و خواهان این اتفاق از سوی همه اعضا خواهد بود. عربستان و برخی متحدان احتمالی‌اش (کویت، امارات، قطر و...) با وجود اینکه اقتصادی وابسته به نفت دارند با وجود صندوق‌های ذخایر ارزی خود کمتر نگران کاهش قیمت نفت هستند و از این کاهش قیمت نسبت به دیگر اعضای این سازمان کمتر آسیب می‌بینند. در این بین برخی تولید‌کنندگان نفت شیل اعلام کرده‌اند که با وجود اینکه کاهش قیمت نفت موجب کاهش دکل‌های حفاری شیل شده است اما آنها می‌توانند تولید نفت خود را از طریق برخی دکل‌های اصلی افزایش دهند و این افزایش تولید احتمالا تا اوایل سال 2015 میلادی ادامه پیدا کند؛ بر همین اساس سناریوی پیشین کاهش قیمت نفت در کوتاه‌مدت تایید می‌شود.

ارزش دلار کاهش یافت
از طرفی روز گذشته بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز تحقیقاتی ZEW، شاخص اطمینان سرمایه‌گذار در آلمان برای اولین بار طی ۱۱ ماه گذشته افزایش پیدا کرده است. موسسه ZEW متشکل از ۳۵۰ کارشناس، هر ماه پیش بینی ۶ماهه‌ای از وضعیت اقتصادی آلمان ارائه می‌دهد. این آمار از دو منظر روی قیمت نفت اثر‌گذار است؛ اول اینکه با افزایش تقاضای نفت موجب افزایش قیمت می‌شود و از طرف دیگر با تقویت یورو موجب کاهش ارزش دلار شده که این خود افزایش بهای نفت را به دنبال دارد. از طرفی ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اتحادیه اروپا روز گذشته با اشاره وضعیت ضعیف اقتصادی اروپا اعلام کرد که برای تقویت اقتصاد منطقه یورو سیاست‌های انبساطی را تشدید خواهند کرد و برای این کار به خرید دارایی‌ها مانند طلا، املاک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌پردازد که این باعث تزریق نقدینگی در بازار خواهد شد. تشدید سیاست‌های انبساطی در اروپا به‌عنوان یکی از مصرف‌کنندگان اصلی نفت، موجب تقویت بازارهای کالایی و نهایتا افزایش تقاضای نفت می‌شود.

آینده نفت
آینده نفت چندان روشن نیست و گمانه‌زنی‌ها برای قیمت نفت طیف گسترده‌ای را در بر دارد و برای برآوردهای دقیق‌تر از قیمت نفت در سال آینده باید منتظر نشست اوپک و نتیجه آن ماند. اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کاهش چشمگیری در تولید اوپک رخ نخواهد داد چراکه باتوجه به اینکه مقررات این سازمان از ابتدا ضمانت اجرایی نداشته و همچنین اختلافات رو به تشدید بین اعضا، از قدرت این سازمان کم شده و اتحاد و رسیدن به تصمیمی واحد را دشوارتر از پیش کرده است. در این بین برخی کارشناسان با در نظر گرفتن شرایط کنونی اوپک و افزایش تولید شیل و همچنین خوش‌بینی به مذاکرات ایران و 1+5 کاهش بیشتر نفت حتی تا کانال 65 دلار را دور از ذهن نمی‌دانند. گذشته از اینکه از این دست پیش‌بینی‌ها تا چه حد به واقعیت نزدیکند اما مشخص است به این زودی‌ها شاهد نفت 3 رقمی نخواهیم بود.