الهام بادپا (بیتا) تحلیلگر بازارهای جهانی - شرکت کارگزاری بهمن به‌رغم بروز نوسانات متعددی در بهای نفت برنت طی هفته گذشته، قیمت این کالای استراتژیک در همان حوالی ۸۶ دلار هفته پیشتر از آن و نزدیک به کمترین سطح خود از دسامبر ۲۰۱۰ رقم خورد و سرمایه‌گذاران را چشم‌انتظار خبرهای آتی در فضای مبهم موجود باقی گذاشت؛ چراکه اوضاع از لحاظ بنیادی تغییر چندانی نکرده بود و در شرایطی که بازار از مازاد عرضه رنج می‌برد، چشم‌انداز کمبود تقاضا برای نفت خام هم معامله‌گران را از تکاپو انداخته است. در هفته گذشته به نظر می‌رسید عربستان سعودی و کویت همچنان نگران ریزش قیمت نفت نیستند و این وضعیت به کاهش آنی تولید آنها منجر نخواهد شد. به‌طور کلی، چنین گمانه‌زنی قوت گرفته بود که اوپک تا قبل از نشست ۲۷ نوامبر خود، اقدام خاصی با هدف جلوگیری از افت بیشتر بهای نفت انجام نمی‌دهد و این در حالی بود که بی‌میلی ایران هم نسبت به فراخواندن اعضای سازمان مذکور برای تشکیل جلسه فوری برای بحث درخصوص کاهش تولید و احیای قیمت بر حدس و گمان فوق صحه می‌گذارد. بنا بر گزارشی که در این هفته منتشر شد مشخص شد تولید نفت اوپک با ۴/۱ درصد رشد در ماه سپتامبر به ۹۳۵/۳۰ میلیون بشکه در روز رسیده است که بالاترین سطح خود از اوت سال ۲۰۱۳ محسوب می‌شود. در واقع درحالی‌که خبرها حکایت از توقف تولید میدان مرزی مشترک کویت و عربستان به دلایل زیست‌محیطی می‌کرد، عربستان سعودی باز هم بر میزان تولید خود افزوده بود و بر حفظ سهم خود از بازار تاکید داشت؛ اگرچه اینکه کشور مزبور از ۷/۹ میلیون بشکه تولیدی در ماه سپتامبر تنها ۳۶/۹ میلیون بشکه از آن را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کرده و باقی را به انبارها فرستاده بود تاثیر مطلوبی بر قیمت نفت گذاشت.از سوی دیگر، انتشار گزارش رضایت‌بخشی از کشور چین به‌عنوان دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان بعد از آمریکا که همواره محرک مهمی در افزایش تقاضا محسوب می‌شود بهای نفت خام را فزونی بخشید. در این کشور نه تنها تقاضا برای نفت با ۲/۶ درصد رشد در ماه سپتامبر نسبت به ماه پیش از آن به ۳/۱۰ میلیون بشکه در روز و بالاترین سطح خود از ماه فوریه رسید، بلکه شاخص تولید صنعتی آن هم در مقایسه با ۹/۶ درصد افزایش در ماه قبلی، رشد ۸ درصدی را به ثبت رساند و جو مثبتی را به‌وجود آورد.البته رشد تولید ناخالص داخلی کشور فوق در سه ماهه سوم به ۳/۷ درصد و کمترین سطح خود از دوران بحران مالی اخیر رسید و این انتظار را برانگیخت که پکن باید برنامه‌های حمایتی گسترده‌تری برای جلوگیری از کند شدن رشد اقتصادی خود به اجرا بگذارد.

در اروپا هم نه‌تنها اظهارات بانک مرکزی اروپا مبنی بر اینکه در نظر دارد اقدامات بیشتری به منظور کمک به رشد اقتصادی منطقه پولی یورو و مقابله با رکود فعلی انجام دهد بر امیدواری فعالان بازار افزود بلکه انتشار خبرهای خوبی از وضعیت تولید در اروپا نیز اثر مثبتی بر چشم‌انداز تقاضا برای نفت خام گذاشت.

به‌طور کلی در این هفته گمانه‌زنی‌ها از اینکه بازار نفت در کوتاه مدت بهبود خواهد یافت موجب بازگشت خریداران به بازار شد. در واقع باوجود پایین بودن سطح مصرف در اروپا، اوضاع در آمریکا بهتر بود و امید آن می‌رفت که تقاضا برای نفت پس از اتمام دوران تعمیر و نگهداری پالایشگاه‌های این کشور قوت گیرد.

با این وجود از یک طرف گزارش‌ مربوط به افزایش موجودی ذخایر نفت آمریکا که نزدیک به ۳ میلیون بشکه بالاتر از سطح مورد انتظار اعلام شد تاثیری منفی بر قیمت این کالا گذاشت و از طرف دیگر این خبر که ۱۱ بانک از ۱۸ بانک اروپایی در استرس تست ECB نتایج مطلوبی به دست نیاورده‌اند بر نگرانی‌ها افزود. به علاوه بازار نفت هم از اضطراب ناشی از گسترش بیماری مهلک ابولا که سرمایه‌گذاران فعال در بازارهای مالی را به سمت ریسک‌گریزی سوق داده‌ بود در امان نماند و دچار افول شد.

شایان ذکر اینکه در هفته‌ای که سپری شد سیتی گروپ پیش‌بینی خود از بهای نفت برنت و آمریکا برای سه ماهه چهارم سال جاری را به ترتیب تا ۹۲ و ۸۳ دلار کاهش داد. همچنین بانک استاندارد چارترد و کامرزبانک نیز در انتظارات خود، میانگین قیمت برنت در سال ۲۰۱۵ را به ترتیب تا ۱۰۵ و ۸۵ دلار کاهش دادند؛ بااین دیدگاه که اوپک با انگیزه حفظ سهم خود از بازار، تولید خود را آنقدر که مشکل مازاد عرضه را رفع نماید کم نمی‌کند. این در حالی بود که بارکلی برآورد کرد به ازای هر دلار در افت بهای نفت حدود ۷۲۸ میلیون دلار از درآمد ونزوئلا کاسته خواهد شد.

بازار نفت برنت در هفته پیش رو: نوسانات قیمت نفت در هفته گذشته حکایت از آن داشت، اگرچه بازار تلاش می‌کند به ثبات برسد، اما هنوز نمی‌توان به رشد قیمت این کالا دل بست و فشار منفی ناشی از وجود عوامل بنیادی نظیر مازاد عرضه و کمبود تقاضا به قوت خود باقی است. البته گاهی هم جو متاثر از مساعد شدن شرایط اقتصادی در کشورهای مصرف‌کننده به نوعی این قدرت را پیدا می‌کند تا سد دفاعی هرچند ضعیفی در برابر ریزش بیشتر بهای نفت به‌وجود آورد یا حتی از رشد بهای کالای مزبور حمایت نماید.

در فضایی که ظاهرا عربستان سعودی و کویت تمایلی برای تغییر سیاست عرضه خود ندارند، ونزوئلا، لیبی و آنگولا خواستار تشکیل جلسه فوق‌العاده اوپک قبل از ۲۷ نوامبر هستند. با این حال دقیقا معلوم نیست اوپک چه تصمیمی در آینده خواهد گرفت و این مساله که عربستان به‌عنوان کشوری تاثیرگذار که هزینه تولید نفت در آن پایین است، آیا همچنان نمی‌خواهد سهم خود از بازار نفت را فدای افزایش بهای این کالای استراتژیک کند یا خیر در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

در حالی که شاید این‌گونه به نظر برسد که نفت برنت کف ۸۶ دلاری را برای خود تشکیل داده است امیدوار هستیم سرد شدن هوا و رشد تقاضای فصلی، آن را از وضعیت فعلی نجات دهد؛ اگرچه هنوز مازاد عرضه زیادی در بازار وجود دارد که قیمت نفت برنت را مستعد ریزش بیشتر می‌کند.