گروه نفت و پتروشیمی: با افزایش احتمال اختلال در عرضه نفت، مقامات آمریکایی از صدور مجوز برای دو شرکت جهت صادرات نفت خام بسیار سبک که به آن میعانات گازی اطلاق می‌شود، خبر دادند. این نخستین اقدام آمریکا برای کاهش ممنوعیت ۴۰ ساله صادرات نفت است که روز گذشته قیمت نفت آمریکا را ۳۸ سنت افزایش و قیمت نفت برنت را ۸۸ سنت کاهش داد. پس از تحریم نفتی اعراب و افزایش چند برابری قیمت نفت و تهدید اقتصاد آمریکا و کشورهای غربی در سال ۱۹۷۵، کنگره آمریکا قانون «سیاست انرژی و محافظت» را تصویب کرد. این قانون در واکنش به شوک قیمتی نفت تصویب شد و به‌موجب آن ذخایر راهبردی نفت آمریکا ایجاد و استانداردهای مصرف سوخت وضع شد. یکی از بخش‌های این قانون، ممنوعیت صادرات هرگونه نفت تولید‌شده در آمریکا بود. این در حالی بود که تا آن زمان آمریکا نه‌تنها به‌طور خالص واردکننده نفت بود، بلکه سهم واردات نفت این کشور از کل مصرف طی سال‌های ۱۹۶۸تا ۱۹۷۵ افزایش نیز یافته بود و از ۱۸ به ۳۶ درصد رسیده بود. با این وجود کنگره آمریکا به دلیل اهمیت بالای تامین نفت خام مورد‌نیاز کشور، تصمیم گرفت اندک صادرات موجود نفت را نیز ممنوع کند؛ اما اکنون روند تولید نفت آمریکا تغییر کرده است.

بهره‌برداری از منابع نفتی غیرمتعارف تولید نفت آمریکا را افزایش داده و از پنج میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۵ به ۴/۷ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۳ رسانده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۵ به ۲/۹ میلیون بشکه در روز برسد. این موضوع تاثیراتی بر بازار داخلی نفت آمریکا داشته است؛ به‌طوری که به‌رغم اینکه ظرفیت پالایشی و ظرفیت خطوط لوله و راه‌آهن آمریکا برای پالایش و انتقال نفت افزایش یافته است، سرعت این افزایش به هیچ وجه با سرعت افزایش تولید نفت برابری نمی‌کند. به همین دلیل بازار نفت آمریکا با مازاد عرضه‌ای مواجه است که زیرساخت لازم برای مصرف این مازاد عرضه در آمریکا یا انتقال آن به دیگر مناطق وجود ندارد. در نتیجه قیمت نفت در بازار آمریکا (WTI) کمتر از قیمت در بازار لندن (Brent) است. این روند از سال ۲۰۱۰ آغاز شده و تا‌کنون ادامه دارد. موضوع رفع محدودیت صادرات نفت آمریکا مدتی است که در کنگره این کشور مطرح می‌شود، از‌جمله اینکه رویترز ماه مارس در گزارشی اعلام کرد که تولیدکنندگان نفت آمریکا، ازجمله شرکت نچرال ریسورسز، در نشستی با اداره امنیت و صنعت وزارت بازرگانی آمریکا درباره صادرات نفت به خارج از کشور مذاکره کرده‌اند. با وجود اینکه وزیر انرژی آمریکا، برخی سناتورهای کنگره و برخی تولیدکنندگان نفت از اصلی‌ترین موافقان رفع این ممنوعیت هستند، تاکنون هیچ تغییری در این قانون ایجاد نشده است.

در حال حاضر وزارت بازرگانی آمریکا به شرکت پایونیر نچرال ریسورسز و اینترپرایز پروداکت پارتنرز ال پی جواز صادرات این نوع از میعانات گازی را صادر کرده است. به نظر می‌رسد صدور مجوز برای این دو شرکت منع قانونی ندارد؛ چرا‌که بر‌اساس قانون کنونی آمریکا، شرکت‌ها می‌توانند فرآورده‌های نفتی آمریکا مانند بنزین و گازوئیل را صادر کنند، اما اجازه صادرات نفت خام را ندارند. میعانات گازی در‌واقع نوعی نفت فوق سبک است که مراحل پالایشی کمی روی آن صورت می‌گیرد و با این استدلال صادرات آن با قانون آمریکا که صادرات را تنها برای فرآورده‌های نفتی مجاز می‌داند، مغایرت ندارد.

موافقان رفع ممنوعیت صادرات نفت آمریکا با اشاره به تحولات بازار داخلی این کشور، ادامه ممنوعیت صادرات نفت آمریکا را ریشه کاهش بیشتر قیمت در بازار این کشور و در نتیجه از صرفه خارج شدن تولید نفت‌های غیرمتعارف می‌دانند. از سوی دیگر موافقان این طرح بر این باورند که پیشرفت طرح‌های شیل اویل آمریکا در سال‌های اخیر، به‌زودی این کشور را به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل کند و از این لحاظ از عربستان‌سعودی و روسیه پیشی گیرد.

این در حالی است که برخی ناظران از احتمال سیاسی بودن رفع محدودیت صادرات نفت آمریکا می‌گویند. با وجود خارج بودن بخش عمده‌ای از نفت ایران و لیبی از بازار و همچنین احتمال اختلال در عرضه نفت عراق، احتمال افزایش جهشی قیمت نفت در آینده نزدیک وجود دارد و اگر آمریکا نفت خود را به بازارهای جهانی عرضه کند، می‌تواند از افزایش قیمت نفت برنت جلوگیری کند و در عین حال بهای نفت در بازارهای داخلی آمریکا افزایش پیدا کند که باعث به‌صرفه‌تر‌شدن تولید نفت شیل می‌شود. از سوی دیگر اختلافات آمریکا و روسیه بر سر اوکراین همچنان ادامه دارد و درصورتی که آمریکا بخواهد تحریم‌های بیشتری را علیه نفت و گاز روسیه اعمال کند، باید توانایی کنترل قیمت نفت در بازارهای جهانی را داشته باشد که عرضه نفت آمریکا به بازارهای جهانی یکی از راهکارهای این کشور است.