غلامعلی رحیمی دانشجوی دکترای اقتصاد انرژی طی هفته گذشته به دنبال انتشار اخبار و اطلاعاتی نظیر رکود اقتصاد آمریکا در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۴، افزایش سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا، افزایش تولید نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه مه به بالاترین سطح خود در ۳ ماه اخیر و افزایش صادرات نفت خام عراق از یکسو و همچنین ارتقای وضعیت اعتماد مصرف‌کنندگان در آمریکا، تداوم ناآرامی‌ها در اوکراین و نگرانی از تامین سوخت اروپا و کاهش تولید نفت خام لیبی از سوی دیگر، بهای نفت خام در بازارهای جهانی از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بود. بر این اساس بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته

(۲۳ الی ۳۰ مه) از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۱۰۴ دلار و ۳۵ سنت در هر بشکه تا کمتر از ۱۰۲ دلار و ۷۱ سنت در هر بشکه کاهش یافت. طی هفته گذشته عمده‌ترین عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارت است از:

• تعطیلی پالایشگاه شرکت ماراتن پترولیوم در آمریکا با ظرفیت تولید ۴۹۰ هزار بشکه در روز به دلیل توفان شدید و در نتیجه افت تقاضای نفت در آمریکا؛

• افزایش ۷/۱ میلیون بشکه ای سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا طی دوره ۱۶ الی ۲۳ مه و رسیدن آن به سطح ۳۹۳ میلیون بشکه؛

روند کاهشی در بازار نفت

• افزایش ۳۸ هزار بشکه ای تولید روزانه نفت خام آمریکا طی دوره ۱۶ الی ۲۳ مه و رسیدن آن به سطح ۸ میلیون و ۴۷۲ هزار بشکه در روز؛ • تلاش استات اویل برای از سرگیری فعالیت یک سکوی نفتی در دریای شمال؛ • افزایش ۷۵ هزار بشکه ای سطح تولید اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه مه و رسیدن آن به سطح به ۲۹ میلیون و ۹۸۸ هزار بشکه در روز به دلیل رشد تولید آنگولا و عربستان، بر اساس تحقیقات بلومبرگ از شرکت‌های نفتی، تولیدکنندگان نفت و تحلیلگران بازار انرژی؛ • افزایش تولید نفت اوپک در ماه مه به بالاترین سطح خود در ۳ ماه اخیر در پی افزایش عرضه نفت آنگولا و صادرات نفت خام جنوب عراق، بر اساس تحقیقات رویترز از اطلاعات و داده‌های شرکت‌های حمل‌ونقل‌ نفتی و منابع داخلی صنعت نفت؛ • احتمال بازگشایی پایانه نفتی الحریقه در شرق لیبی در روز ۲ ژوئن بر اساس اعلام سخنگوی شرکت ملی نفت این کشور؛ • تلاش آنگولا برای تحقق هدف تولید روزانه ۲ میلیون بشکه نفت تا سال ۲۰۱۷؛ • افزایش ۶ درصدی صادرات نفت خام عراق در ماه آوریل ۲۰۱۴ بر اساس اعلام وزارت نفت این کشور.

البته طی هفته گذشته، انتشار برخی اخبار و اطلاعات نیز موجب تقویت قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شده و از کاهش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد. بر این اساس طی دوره مذکور، عمده‌ترین عوامل تقویت‌کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارت است از: • تداوم ناآرامی‌ها در اوکراین و نگرانی از تامین سوخت اروپا؛ • افزایش ۳۴/۱ میلیون بشکه ای واردات روزانه نفت خام آمریکا طی دوره ۱۶ الی ۲۳ مه و رسیدن آن به سطح ۷ میلیون و ۸۰۹ هزار بشکه در روز؛ • کاهش ارزش دلار در مقابل یورو طی دوره ۲۸ تا ۳۰ مه؛ • کاهش تولید نفت سودان جنوبی در ماه مه همزمان با درگیری‌های میان شورشیان و دولت سودان جنوبی؛ • کاهش تولید نفت خام لیبی به سطح ۱۵۵ هزار بشکه در روز در پی اعتراض‌های گسترده از آغاز تابستان سال گذشته؛ • تنش‌های سیاسی در لیبی در پی خودداری نخست وزیر کنونی لیبی از تحویل قدرت به نخست وزیر منتخب؛ بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۲۳ مه الی ۲۹ مه، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۹۲/۱۰۶ دلار در هر بشکه تا کمتر از ۴۵/۱۰۶ دلار کاهش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲۹ مه، با ۹ سنت کاهش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۰۶ دلار و ۵۸ سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲۳ مه ۲۰۱۴ معادل ۱۰۶ دلار و ۶۷ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه مه (تا ۲۹ مه ۲۰۱۴)، با یک دلار و ۱۵ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه آوریل، به هر بشکه ۱۰۵ دلار و ۴۲ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه آوریل ۲۰۱۴ معادل ۱۰۴ دلار و ۲۷ سنت در هر بشکه بود.

روند تغییرات روزانه قیمت نفت خام در بازارهای مختلف

متوسط قیمت نفت خام سنگین ایران طی دوره ۲۳ الی ۲۹ مه از یک روند کاهشی برخوردار بوده و از حدود ۶۶/۱۰۶ دلار تا کمتر از ۲۸/۱۰۶ دلار در هر بشکه کاهش یافت. قیمت نفت خام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن(ICE) نیز برای تحویل در ماه جولای، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۵۴/۱۱۰ دلار در هر بشکه در ۲۳ مه تا کمتر از ۴۱/۱۰۹ دلار در ۳۰ مه کاهش یافت. همچنین در روز ۳۰ مه، نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۷/۶ دلاری نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۲۳ مه معادل ۳۹۳ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته منتهی به ۱۶ مه به میزان ۷/۱ میلیون بشکه افزایش یافته و معادل ۶/۴ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۴ مه ۲۰۱۳ کمتر است. تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۱۶ مه الی ۲۳ مه ۲۰۱۴ به میزان ۳۸ هزار بشکه افزایش یافته و در سطح ۴۷۲/۸ میلیون بشکه در روز قرار گرفته و معادل ۱۸/۱ میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۴ مه ۲۰۱۳ است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۴۶۹/۶ میلیون بشکه به ۸۰۹/۷ میلیون بشکه در روز (معادل ۳۴/۱ میلیون بشکه در روز) افزایش یافته که معادل ۸ هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.

منبع : سایت موسسه مطالعات بین المللی انرژی (www.iies.org )

روند کاهشی در بازار نفت