بازار در چنبره شایعات
گروه نفت و پتروشیمی- سحر نمایشی: طی هفته گذشته بازار پتروشیمی در حالی با رشد قیمت‌ها متاثر از شایعات بازار دست و پنجه نرم می‌کرد که معاملات در بورس کالا با ثبت سقف قیمت برای اکثر کالاها همراه بود. به این ترتیب مبادلات محصولات پتروشیمی طی هفته گذشته در شرایطی برگزار شد که حجم تقاضاها نسبت به دو هفته اخیر افزایش یافته بود. از طرفی محصولات پتروشیمی در روز‌های دوشنبه و سه شنبه گذشته با افزایش قیمت‌های پایه مواجه شدند که به گفته کارشناسان افزایش قیمت‌های پایه به دلیل تغییرات فصلی بوده است.
مدیر بخش پتروشیمی کارگزاری توسعه سرمایه دنیا، در این رابطه به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: با توجه به وضعیت آب و هوایی، پلی اتیلن‌های سبک و سنگین به دلیل افزایش بالای تقاضا طی چند هفته گذشته افزایش قیمت یک هزار تومانی در هر کیلو را تجربه کرده‌اند. البته این در حالی است که برخی از تولید‌کنندگان برای افزایش قیمت‌ها از عرضه برخی محصولات در بورس خودداری می‌کنند تا میزان تقاضا برای آن محصول را برای هفته‌های آتی بالا ببرند.
به گفته کاکاوند، به طور مثال در دو هفته گذشته پلی اتیلن سبک ۲۰۹ عرضه نشد و در هفته گذشته به دلیل افزایش بیش از حد تقاضا، این محصول تسهیم به نسبت شد. با این حال بورس کالا طی این مدت شاهد ثبت سقف قیمت برای محصولات پلی اتیلن سبک بود. در بازار داخل نیز نرخ این کالاها با افزایش چشمگیری مواجه شده است، به طوری که پلی اتیلن سبک ۰۰۷۵ و سبک خطی ۲۰۹ در صدر کالاهایی بودند که تقاضای زیادی برای آنها ثبت شد.
این در حالی است که بیشتر معامله‌گران در بورس کالا با نزدیکی به ماه جدید، ترجیح می‌دادند از ثبت سقف قیمت خودداری و با احتیاط بیشتری خرید کنند و اجازه بدهند تا سهمیه پروانه‌های بهره برداری شارژ شود، اما خرید از مچینگ برای پروانه داران مرتبط سبب شده تا بیشتر کارشناسان روند بازار پتروشیمی را افزایشی پیش‌بینی کنند.
همچنین انتشار اخباری مبنی بر قانون جدید خرید از مچینگ برای پروانه داران مرتبط و شایعه لغو سقف قیمت‌ها از ابتدای آذرماه، همچنین حواله‌هایی که در بازار پتروشیمی به کالا تبدیل نشده‌اند و لغو برخی از محدودیت‌های صادراتی مانند پیمان‌سپاری ارزی در هفته اخیر توانسته بازار را با هیجان و افزایش قیمت‌ها روبه رو کند و فشار موجود در بازار پتروشیمی را به شدت افزایش دهد.
این در حالی است که برخی از معامله‌گران معتقدند؛ قیمت‌ها بسیار بالا رفته و احتمال توقف قیمت‌ها و شروع پیشنهادهایی با قیمت‌هایی پایین تر توسط تاجران در بازار وجود دارد. البته برخی از کارشناسان بازار می‌گویند: با وجود لغو برخی از محدودیت‌های صادراتی و عدم خرید از مچینگ برای پروانه داران مرتبط، بسیاری از مجتمع‌ها می‌توانند برای صادرات مازاد کالای خود مجوز بگیرند، درصورتی که تقاضا برای خرید تعدادی از کالاها وجود دارد و در بازار داخل شاهد کمبود آنها هستیم.
از سوی دیگر کاکاوند در مورد افزایش نرخ این محصولات افزود: افزایش قیمت‌ها طی هفته‌های اخیر غیر قانونی بوده است، چرا که اگر می‌خواهیم نظم به بورس بازگردد، باید روند تعیین قیمت محصولات همانند گذشته از یک ماه قبل تعیین شود و تا پایان ماه با همان روند به فروش برسد. اینکه اکنون قیمت‌ها یک روز قبل از عرضه مشخص می‌شود بر‌خلاف مقررات است و موجب کاهش تقاضا در تالار این محصولات شده است، بر فرض مثال، ما در یک ماه گذشته شاهد ۴ تغییر قیمت متفاوت بودیم.
وی افزود: اگر عرضه‌کنندگان به موقع و به اندازه محصولات خود را عرضه کنند، دیگر دست دلالان از بازار آزاد نیز کوتاه می‌شود اما متاسفانه با این میزان عرضه و رشد به دلیل رقابت‌های کاذب، بازار دلالان روز به روز داغ‌تر می‌شود. در حقیقت بهتر است بگوییم زنجیره اصلی بازار پتروشیمی به دست دلالان بازار آزاد است، فرضا اگر یک تولیدکننده ۳ یا ۴ هزار تن محصول تولید کند ۹۰ درصد این محصولات توسط دلال خریداری می‌شود و تا زمانی که قیمت‌ها افزایش پیدا نکند، این افراد جنس را وارد بازار نمی‌کنند و شرکت‌های خصوصی به دلیل ناتوانی در تامین مالی توان تولید ندارند در نتیجه چشم امید بازار به دست دلال است.
به عقیده وی به این ترتیب تالار محصولات پتروشیمی در بورس کالا نیازمند یک مدیریت قوی است تا با نظارت بیشتر بر عرضه تولید‌کنندگان، کنترل بر بازار آزاد این محصولات نیز بیشتر شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا حجم معاملات پتروشیمی در یک سال گذشته کاهش یافته است اظهار کرد: هر چقدر هم قیمت‌ها در بازار داخلی افزایش پیدا کند اما بازهم صادرات به نفع تولید‌کننده است، عرضه‌کننده ترجیح می‌دهد به جای دریافت سود کم از فروش در بازار داخلی سود بیشتری از صادرات را نصیب خود کند. به گفته وی البته هستند مجتمع‌هایی که در بازار داخلی کالاهایشان را به فروش می‌رسانند اما آنها نیز برای بالا بردن قیمت‌هایشان بازار را همیشه تشنه نگاه می‌دارند. در صورتی که اگر یک مقدار کاهش قیمت در محصولاتشان ایجاد کنند، گردش معاملات نیز بهبود می‌یابد.
از سوی دیگر نقش شایعات نیز در طی این مدت در رشد قیمت‌ها بی‌تاثیر نبوده، به طور مثال انتشار شایعه ورشکسته شدن یکی از دلالان بزرگ بازار پتروشیمی و عرضه نکردن این تاجر در بازار آزاد توانست قیمت‌ها را به سمت صعود سوق دهد.