بورس کالا «اپراتور» نباشد

گروه نفت و پتروشیمی- سحر نمایشی: مبادلات محصولات پتروشیمی طی هفته گذشته در حالی برگزار شد که حجم تقاضاها نسبت به هفته‌های گذشته کاهش یافته بود. از سوی دیگر حجم کالاهایی که در هفته‌های ما قبل سقف قیمت را تجربه کرده بودند، در این مدت کمتر از معاملات پیشین بورس بود. البته این در شرایطی است که محصولات پتروشیمی طی این مدت با افزایش قیمت‌های پایه مواجه شدند که به گفته کارشناسان تغییر قیمت‌های پایه یک روز پیش از عرضه غیرقانونی است. مدیر بخش پتروشیمی کارگزاری توسعه سرمایه دنیا، در این رابطه به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: اگر می‌‌خواهیم نظم به بورس بازگردد باید قیمت محصولات همانند گذشته از یک ماه قبل تعیین شود و تا پایان ماه با همان روند به فروش برسد. به گفته وی اینکه اکنون قیمت‌ها یک روز قبل از عرضه مشخص می‌‌شود، بر‌خلاف مقررات است و موجب کاهش تقاضا در تالار این محصولات شده است؛ به عنوان مثال روز سه شنبه قیمت پ‌پ‌ها به طور میانگین ۲۰ تومان در هر کیلو افزایش قیمت داشت آن هم بدون هیچ دلیل، پس بهتر است مسوولان بورس کالا مدت زمان مشخصی را برای قیمت عرضه‌های پتروشیمی به تصویب برسانند. کاکاوند افزود: البته برخی از عرضه کنندگان نیز که خواهان افزایش قیمت می‌‌شوند اگر بورس کالا با آنها بر سر افزایش قیمت مخالفت کند از عرضه محصولات خود صرف‌نظر می‌‌کنند، یا اینکه با حجم کم پاسخگوی تقاضای خریداران خواهند بود. به این ترتیب تالار محصولات پتروشیمی در بورس کالا نیازمند یک مدیریت قوی است. وی تصریح کرد: نباید اینطور باشد که یک یا دو مجتمع عرضه کنند و شرکت‌های دیگر از عرضه سر باز بزنند. کنترل این سیستم به دست بورس کالا است و این شرکت باید بتواند این مجتمع‌ها را به گونه‌ای کنترل کند که هر کدام از آنها در زمان معین و با میزان عرضه مشخص وارد تالار معاملاتی بورس کالا شوند. به طور مثال وقتی پلی اتیلن سبک در بورس عرضه دارد، عرضه بعدی مختص به محصول دیگری باشد یعنی به صورت چرخشی که به این وسیله، هم نیاز بازار تامین شود و هم میزان تقاضا برابر با میزان عرضه افزایش ‌‌یابد. وی گفت: بورس کالا عملا یک اپراتور است و تنها دستورات خریدار و فروشنده را اجرا می‌‌کند و این درست نیست، چرا که این شرکت باید توانایی کنترل تولید‌کنندگان پتروشیمی را داشته باشد، در غیر این صورت بورس کالا معنا نخواهد داشت. وی در پاسخ به این سوال که چرا حجم معاملات پتروشیمی هر هفته کمتر از هفته‌های قبل است، اظهار کرد: عرضه‌کننده ترجیح می‌دهد به جای آنکه قیمت‌ها را با توجه به شرایط موجود کاهش دهد، کالای خود را صادر می‌کند؛ چرا‌که در این صورت سود بیشتری شامل حالش خواهد شد. البته هستند مجتمع‌هایی که در بازار داخلی کالاهایشان را به فروش می‌‌رسانند اما آنها نیز برای بالا بردن قیمت‌هایشان، بازار را همیشه تشنه نگاه می‌‌دارند در صورتی که اگر مقداری کاهش قیمت در محصولاتشان ایجاد کنند گردش معاملات نیز بهبود می‌‌یابد. البته نقش دلالان نیز در این میان بی تاثیر نیست؛ فرضا اگر یک تولید ۳ یا ۴ هزار تن محصول تولید کند ۹۰ درصد این محصولات توسط دلال خریداری می‌‌شود و تا زمانی که قیمت‌ها افزایش پیدا نکند این افراد جنس را وارد بازار نمی‌کنند و از آنجا که شرکت‌های خصوصی به دلیل نا‌توانی در تامین مالی توان تولید ندارند در نتیجه چشم امید بازار به دست دلال است. از طرفی یکسری از عرضه‌کنندگان نیز برای اینکه قیمت محصولات خود را کاهش ندهند میزان کمی از کالاهای خود را روی تابلوی معاملات می‌‌آورند تا به دلیل کمبود عرضه بین خریداران رقابت شود و قیمت این محصولات افزایش یابد، به طور مثال محصولی مانند EX۳ همیشه با همین روش در تالار معاملاتی به فروش می‌‌رسد. البته تغییر فصل نیز در روند میزان عرضه بسیار موثر است به طوری که در این فصل عرضه یک سری از کالاها کاهش یافته و وارد مچینگ شده‌اند. مثلا پت‌ها در این هفته وارد مچینگ شدند و دیگر در این فصل تقاضایی برای آنها نیست. از سوی دیگر مدیر بخش پتروشیمی کارگزاری توسعه سرمایه دنیا، در ارتباط با تاثیر نرخ ارز و قیمت‌های جهانی بر محصولات پتروشیمی گفت: تغییر نرخ ارز به سیاست‌های کلی کشور بستگی دارد، اما با توجه به گفته‌های مسوولان بعید است کاهش بیشتری را تجربه کند، چرا‌که در وهله اول این خود دولت است که زیان می‌‌کند، اما بهتر است با نرخ فعلی ثابت باقی بماند، چرا‌که اگر نوسان‌های کاذب این واحد پولی قطع شود تولید‌کننده با خیال راحت‌تری به تولیداتش ادامه خواهد داد و بازار به سمت بهبود می‌‌رود. از طرفی قیمت‌های جهانی در حال حاضر و با توجه به شرایط موجود تاثیر زیادی بر قیمت‌های داخلی ندارد و اکنون تغییر نرخ این محصولات تنها به شرایط تولید بستگی دارد.