رقابت نفس‌گیر برای دبیر کلی GECF

همزمان با آغاز شمارش معکوس برای انتخاب دبیرکل جدید مجمع کشورهای صادرکننده گاز و دوئل جدید گازی ایران و روسیه، بیژن زنگنه و الکساندر نوواک، وزرای نفت و انرژی دو کشور در مسکو پشت درهای بسته گفت‌وگو کردند. به گزارش خبرگزاری‌مهر، نشست غیر‌رسمی هیات اجرایی (EB) مجمع کشورهای صادرکننده گاز از ساعت ۱۸ دیروز ۱۱ آبان ماه به میزبانی تهران برگزار شد. در این نشست که به ریاست ایران به عنوان رییس دوره‌ای مجمع کشورهای صادرکننده گاز برگزار می‌شود، قرار است آخرین هماهنگی برای نشست وزیران نفت و انرژی ۱۳ کشور عضو و چهار کشور ناظر این مجمع بین‌المللی صنعت گاز جهان انجام شود. علاوه بر این، از صبح امروز یکشنبه ۱۲ آبان ماه با حضور وزیران نفت و انرژی ۱۷ کشور عضو و ناظر مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) و بیش از ۱۰۰ مهمان خارجی، پانزدهمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز در تهران برگزار می‌شود. ارائه گزارش رییس هیات اجرایی برای سال ٢٠١٣ میلادی، تصویب گزارش حسابرس خارجی برای سال مالی ٢٠١٢ میلادی، انتصاب حسابرس خارجی برای سال مالی ٢٠١٣ میلادی، تصویب برنامه کاری و بودجه مجمع برای سال ۲۰۱۴، بحث و تبادل نظر درباره تحولات بازار جهانی گاز، تایید اعضای جدید هیات اجرایی مجمع، انتخاب دبیرکل جدید مجمع، تعیین تاریخ و محل برگزاری شانزدهمین اجلاس وزارتی، تصویب قطعنامه‌ها و بیانیه مطبوعاتی از مهم‌ترین محورهای نشست ۱۷ غول گازی جهان در تهران است. آغاز مذاکرات گازی ایران - روسیه بر سر دبیرکلی بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در آستانه برگزاری این نشست در پاسخ به سوالی درباره شانس نامزدی ایران برای احراز دبیرکلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز با توجه به رقابت با کشورهای روسیه و لیبی گفت: ایران در این انتخابات علاوه بر در اختیار داشتن میزبانی، از یک نامزد مطلوب و سطح بالا هم برخوردار است، از این رو شانس ایران را بالا می‌دانم، اما برای انتخاب دبیرکل باید بین کشورهای عضو یک اجماع حاصل شود. رییس مجمع کشورهای صادرکننده گاز در پاسخ به پرسش دیگر مهر مبنی بر قیمت‌گذاری گاز طبیعی در بازار جهانی مستقل از قیمت نفت هم اظهار کرد: باید برای قیمت‌گذاری گاز، این حامل انرژی در بورس مستقل از نفت عرضه شود که این اقدام در برخی کشورها انجام شده و قطعا اجرای آن زمان بر و طولانی‌مدت خواهد بود. پیش از این سید‌محمدحسین عادلی به عنوان کاندیدای پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای دبیرکلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌یی‌سی‌اف) معرفی شده بود. عادلی پیش از این عضو شورای اقتصاد و سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی بوده و در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ رییس کل بانک مرکزی و بعد از آن سفیر ایران در لندن بوده است. ۱۳ کشور الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، امارات متحده عربی و عمان از اعضای این مجمع جهانی به شمار می‌روند و کشورهای هلند، قزاقستان، عراق و نروژ اعضای ناظر مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند. بر اساس مصوبه اجلاس فوق‌العاده وزارتی مجمع صادرکنندگان گاز در مسکو، سومین اجلاس سران این مجمع در کشور جمهوری اسلامی ایران برگزار خواهد شد. مجمع کشورهای صادرکننده گاز(GECF) نخستین بار به ابتکار جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۱ میلادی و با حضور سه کشور بزرگ دارای ذخایر گاز طبیعی، ایران، قطر و روسیه شکل گرفت. در حال حاضر با توجه به نقش روزافزون گاز طبیعی در سبد انرژی جهان به عنوان سوختی پاک، ارزان و قابل دسترس، این مجمع می‌تواند نقش مهمی در تامین انرژی حال و آینده جهان ایفا کند. استفاده از راهکارهای مناسب برای توسعه میدان‌های گازی ضروری است دکتر محمد‌بن‌ صالح‌الساده که برای حضور در پانزدهمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز به تهران سفر کرده است، در بدو ورود به فرودگاه مهرآباد تهران در گفت و گو با «شانا»، تصریح کرد: نشست وزارتی تهران برای ما بسیار مهم است و بسیار خوشحال هستیم که این نشست در یکی از کشورهای موسس این مجمع برگزار می‌شود. وی افزود: توسعه ذخایر و میدان‌های گازی اهمیت فراوانی دارد و ما باید به تلاش‌های خود برای توسعه این ذخایر ادامه دهیم. وزیر صنعت و انرژی قطر افزود: باید از راهکارهای مناسب برای توسعه میدان‌های گازی بهره‌مند شویم و تشکیل مجمع کشورهای صادر‌کننده گاز نیز گام موثری برای توسعه بیشتر این صنعت به شمار می‌رود. وی هدف از تاسیس مجمع کشورهای صادر‌کننده گاز را ایجاد همکاری بیشتر میان اعضا و تبادل ایده‌ها و اطلاعات در زمینه توسعه گاز اعلام کرد. این مقام قطری تصریح کرد: علاوه بر تولید‌کنندگان، مصرف کنندگان گاز نیز از وجود چنین مجمعی سود خواهند برد. الساده گفت: با توجه به نگرانی‌هایی که درباره تغییرات اقلیمی جهان وجود دارد، گاز بهترین و پاک‌ترین منبع انرژی برای توسعه اقتصادی و کمک به شرایط محیط‌زیست جهان است. شانس ایران برای دبیرکلی بالاست عضو هیات رییسه انجمن صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با تاکید بر اهمیت نقش گاز در اقتصاد جهانی به عنوان تنها حامل انرژی که در سال‌های آینده نیز سهم آن افزایش خواهد یافت، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: در حال حاضر سهم گاز از سبد انرژی جهان ۲۴ درصد است که بنابر پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۲۰ به ۲۶ درصد خواهد رسید. به گفته سیدحمید حسینی، اجلاس کشورهای صادرکننده گاز به دلیل اینکه کشورهای عضو ۷۰ درصد گاز جهان و بخش مهمی از صادرات این انرژی را در اختیار دارند به نظر می‌رسد حتی از اوپک نیز که اعضای آن ۴۰ درصد تولید نفت جهان را تامین می‌کنند، اهمیت بیشتری داشته باشد و با اینکه این سازمان کمتر از اوپک عضو دارد و زمان کوتاهی از شکل‌گیری آن می‌گذرد روز‌به‌روز بر اهمیتش افزوده می‌شود، ولی متاسفانه به دلیل دیپلماسی ضعیف انرژی ایران در سال‌های گذشته، کشورمان تاکنون موفق نشده‌ دبیرخانه این اجلاس را در تهران راه‌اندازی کند. به گفته وی به همین جهت در پانزدهمین دوره این اجلاس با توجه به اینکه ایران میزبانی آن را به عهده دارد این شانس وجود دارد که با لابی خوب وزارت نفت با سایر اعضا، برای اولین بار دبیر کلی این سازمان را کشور ما به عهده بگیرد. سیدحمید حسینی در ادامه در خصوص کارکرد این سازمان و نقش آن در سیاست‌های گازی کشورهای عضو افزود: سیاست‌های گازی کشورهای عضو این سازمان باتوجه به خط مشی‌های کلی آن کشورها تدوین می‌شود و محدودیتی برای کشورها ایجاد نخواهد شد، ولی وجود چنین سازمانی می‌تواند به عنوان یک عامل ناظر از رقابت‌های مخرب اعضا جلوگیری کند و با سیاست گذاری‌های مناسب به بحث قیمت متغیر گاز در جهان کمک کند، همچنین زمینه‌های همکاری کشورهای عضو در رابطه با دانش فنی و تکنولوژی‌های روز را فراهم آورد. وی در رابطه با خط لوله صلح و صحبت‌های وزیر نفت در این باره معتقد است: باتوجه به اینکه طرف پاکستانی توان مالی کافی برای ادامه خط لوله را در داخل کشورش ندارد، لذا به نظر می‌رسد وزیر نفت با این سخنان خواسته است تا به پاکستانی‌ها هشدار بدهد درصورتی که در مورد انتقال گاز از طریق ایران به آن کشور جدی هستند به پای میز مذاکره بیایند، زیرا دلیلی وجود ندارد مبنی بر اینکه چون ایران لوله کشی در خاک خود را انجام داده گاز را به هر قیمتی به پاکستان بفروشد. به گفته عضو هیات رییسه انجمن صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی، ایران قادر خواهد بود در صورت عدم توافق با دولت پاکستان، به‌واسطه این خط لوله در جنوب شرق کشور با توسعه پالایشگاه‌ها، منطقه چابهار را به ‌هاب پتروشیمی تبدیل کند. حسینی درخصوص فازهای پارس جنوبی و میزان برداشت ایران از این میدان مشترک گازی معتقد است: باتوجه به سرعت گرفتن پیشرفت فازهای پارس جنوبی و در مدار قرار گرفتن فازهای ۹ و ۱۰ در سال آینده، برداشت ایران از میادین مشترک با قطر از ۲۰۰ میلیون مترمکعب به ۲۵۰ میلیون متر مکعب برسد که در این صورت فاصله ایران با برداشت ۳۲۰میلیون متر مکعبی قطر کاهش خواهد یافت؛ از سوی دیگر، باتوجه به اینکه سهم بیشتری از منطقه گازی خلیج فارس در سمت قطر قرار دارد نمی توان گفت که برداشت قطر از میادین مشترک دو برابر ماست.