گروه نفت و پتروشیمی - حمزه بهادیوند چگینی: ترس خریداران مواد پتروشیمی از حضور در بازار به خصوص در هفته گذشته و هفته ای که در انتهای آن هستیم موضوعی است که کارشناسان بازار معتقدند دلیل آن عدم اطمینان از آینده بازار و به خصوص آینده قیمت‌ها است. دیروز در همین صفحه روزنامه دنیای اقتصاد به بررسی این موضوع پرداختیم که بخش قابل توجهی از این عدم اطمینان ناشی از تغییرات عمدی قیمت‌ها در بورس کالا است که به همراهی بازار آزاد نیز منجر شده و باعث می‌شود معامله گران دید بلندمدت خود را از دست داده و ترجیح بدهند خریدهای مورد نیاز روزانه خود را تامین کنند. از نگاه اقتصاد خرد این موضوع هزینه‌های تولید را نیز افزایش می‌دهد و از طرفی منجر به کاهش صرفه‌های مقیاس می‌شود، چرا که میزان قابل توجهی از ظرفیت‌های تولید کاسته شده و تقاضا نیز برای مواد اولیه کاهش می‌یابد. این موضوع زمانی که صادرات نیز با محدودیت‌هایی مواجه است تشدید شده و عواقب این ترکیب به افزایش بیکاری و تورم منتهی خواهد شد. به گفته مدیر بخش کالایی کارگزاری آپادانا طی دو هفته گذشته به دلیل چشم انداز مبهم از آینده بازار و ترس معامله گران، خریدها کاهش یافته است. «پیمان آرمات» معتقد است نوسانات قیمت دلار که پس از انتخابات تغییرات بالایی داشته و تاثیرات بالایی را نیز بر بازار محصولات پتروشیمی می‌گذارد باعث شده است معامله گران سطح توقع خود را از آینده متناسب با این نوسانات تغییر دهند و این موضوع در بازار آزاد نیز روند مشابهی را تجربه کرده و در کل باعث شده است تقاضا در بازار و بورس کاهش یابد. اگرچه تعیین قیمت محصولات پتروشیمی بر اساس دو فاکتور قیمت دلار اتاق مبادلات و قیمت جهانی محصولات صورت می‌گیرد، اما واقعیت آن است که دلار آزاد نیز بر قیمت‌ها اثرگذار است، چراکه واردات برخی کالاها از خارج بر اساس ارز آزاد صورت می‌گیرد و در نتیجه رقابت بین محصولات بر بازارهای داخلی و تقاضا در بورس کالا اثر گذاشته و آن را تغییر می‌دهد، بر این اساس قیمت‌های بورس کالا نیز به صورت غیرمستقیم از قیمت ارز آزاد نیز اثر می‌گیرد. اما در این بین کاهش قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی که همزمان با کاهش قیمت دلار صورت گرفته، باعث تغییرات قیمت پایه شده، اما آرمات معتقد است بوروکراسی بورس مبنی بر تغییرات قیمت‌های پایه حداکثر در محدوده ۵ درصد یا قیمت گذاری هفتگی این محصولات و موضوعاتی از این قبیل باعث شده است محدودیت اثرگذاری وجود داشته باشد، اما هم جهتی بازار مطرح است. به عقیده مدیر بخش کالایی کارگزاری آپادانا تیم تعیین قیمت جدید، تیمی قوی است و می‌تواند قیمت‌های منطقی را برای محصولات پتروشیمی تعیین کند، در حالی که به عقیده فعالان این صنعت و بازاریان، روشی که بازرگانی پتروشیمی و کارگروه تعیین قیمت در پیش گرفته مشکلات را در بازار افزایش داده است، این در حالی است که آرمات معتقد است باید متناسب با تغییرات جهانی تغییر کنیم و کارگروه تعیین قیمت نیز همین مهم را بر عهده دارد. به نظر می‌رسد هماهنگی قیمت‌های جهانی و داخلی بدون در نظر گرفتن تحریم‌ها و هزینه‌های تحریم عملا غیرممکن است و بنابراین این انطباق قیمتی نفعی برای بازار به همراه ندارد، در حالی که تحلیلگران معتقدند بورس کالا باید بر بازارهای جهانی منطبق شود و این قوانین و فرآیندها بخشی از این زیرساخت‌ها است که باید طی شود. به گزارش دنیای اقتصاد با آغاز روند افزایش قیمت ارز در بازار از اواسط سال قبل تاکنون قیمت‌ها در بازار محصولات پتروشیمی به شدت افزایش یافت و این موضوع حتی رشدهای ۵۰ تا ۸۰ درصدی را به همراه داشت، تا اینکه همین مساله به سوءاستفاده برخی فروشندگان در بازار منجر شد، نتیجه این امر دستورات وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر الزام شرکت‌ها به عرضه محصولات، تنها در بورس کالا شد، اما مشکل دیگری که به وجود آمد تعیین قیمت‌های پایه در بورس کالا بود که هنوز این معضل در مورد محصولات پتروشیمی ادامه دارد. این در حالی است که خود تولیدکنندگان نیز به دلیل مشکلات خوراک و... از قیمت‌های موجود راضی نیستند. آرمات معتقد است، بازار به انتخاب رییس جمهور جدید عکس العمل مناسبی نشان داده است و این موضوع خودبه‌خود از امیدواری به آینده خبر می‌دهد، اما این در حالی است که باید فاکتور مهم دیگر که همان تحریم‌ها است نیز مورد توجه قرار بگیرد و این موضوعی است که هنوز حل نشده است. وی معتقد است تعیین تکلیف دلار نیز مهم است و همه این موضوعات ریسک پذیری معامله گران را افزایش داده است و این موضوع به آغاز کار دولت جدید بستگی دارد. به گفته مدیر کالایی کارگزاری آپادانا، بازار محصولات پتروشیمی و سایر کالاها در انتظار مشخص شدن این موضوع هستند، اگرچه چشم انداز روشن در بازار وجود دارد. وی معتقد است، در بازار سهام این گروه از تولیدکنندگان نیز دو موضوع حائز اهمیت است؛ نخست موضوع خوراک این مجتمع‌ها است و دوم صادرات. به عقیده وی، افزایش قیمت خوراک موضوعی بود که باید تنها بر مجتمع‌های گازسوز اثر می‌گذاشت، اما دیدیم که مایع سوزها نیز تحت تاثیر این نوسانات قرار گرفتند. نمونه بارز این مجتمع‌ها زیرمجموعه‌های تحت نظارت هلدینگ خلیج فارس و شاراک است که در مدت اخیر روند رو به کاهشی را در بورس تجربه کرده‌اند، البته این کاهش بعد از یک دوره افزایشی بوده است، اما این موضوع ممکن است از بعد تکنیکالی اصلاح محسوب شود، اما از بعد فاندامنتال، شاراک یا خلیج فارس باید قاعدتا قیمت افزایش یابند به خصوص این موضوع در مورد شاراک به دلیل ارزندگی سهم و EPS بالایی که دارد باید روند صعودی را تجربه کند، اما روند معکوس است که دلیل آن ترس بازار است. آرمات می‌گوید انتظار ما این است که در کوتاه مدت قیمت‌ها اگر کاهش نیابند حداقل باید ثابت باقی بمانند ولی مادامی که این نگرانی از خرید بین معامله گران وجود دارد، نه ارزش سهام دربورس اوراق افزایش می‌یابد و نه بهبودی در معاملات کالایی آن اتفاق می‌افتد.