گروه نفت و پتروشیمی - حمزه بهادیوند چگینی: کارشناسان می‌گویند: هزینه‌های صادرات نسبت به گذشته افزایش یافته است و این در حالی است که این موضوع در مورد نفت به دلیل تحریم‌های مستقیم این حوزه بیشتر است. از چالش‌های بازاریابی در کشورهای طراز اول و خوش حساب تا مشکلات نقل و انتقال پول از کشورهای طرف معامله تا مبادلات محصولات در قبال کالاهایی مانند دارو و غذا و عدم واریز به موقع پول و مواردی از این قبیل همگی معضلاتی به شمار می‌روند که صادرات را با وقفه مواجه ساخته است. در گزارش روز گذشته همین صفحه خبری از خبرگزاری مهر منتشر شد که بر اساس آن به گفته دکتر حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، صادرات فرآورده‌های نفتی که از طریق کانتینر از کشور خارج می‌شود، متوقف شده است. در تماسی که با ایشان گرفتیم، ضمن تصحیح خبر اعلام کردند انتقال فرآورده‌های نفتی توسط کانتینرهای خارجی متوقف شده، ولی این عملیات در حال حاضر از طریق انتقال بار به بنادر عمان و دبی و سپس جابه‌جایی کالا از طریق این بنادر در حال اجرا است، ضمن آنکه کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز فعال است. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی نیز در بیان دلیل توقف روند صادرات محصولات کانتینری به خبرنگار نفت و پتروشیمی «دنیای اقتصاد» گفت: به دنبال تحریم‌هایی که غرب به صورت یک‌طرفه علیه کشورمان اعمال کرده است، کشتی‌هایی که در گذشته برای انتقال کالا به بنادر کشورمان می‌آمدند مدتی است مسیر خود را تغییر داده‌اند که مشکل بیمه این کشتی‌ها مهم‌ترین دلیل این امر است. وی اعلام کرد: به این دلیل که کشتی‌هایی که با ما همکاری می‌کنند از بیمه‌های بین‌المللی محروم می‌شوند؛ بنابراین همکاری خود را یا قطع کرده‌اند یا به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند، در نتیجه بار نقل و انتقال‌ها بر دوش کشتیرانی داخلی افتاده و باید گفت این دوره عصر طلایی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است؛ چراکه بار زیادی از دوش کشور توسط این سازمان برداشته شده، هرچند این اتفاق در غیاب سایر کانتینرها بوده و در حال حاضر نیز کرایه‌های خوبی نیز دریافت می‌کند. به گفته خسروجردی در حال حاضر کشتی‌ها با انتخاب بنادری همچون جبل علی و سایر بنادر کشورهای خلیج فارس به بنادر ما نمی آیند و اگر قرار باشد کالایی از طریق این کشتی‌ها جابه‌جا شود باید از طریق لنج، کالا یا کانتینر جابه‌جا شده و به این کشتی‌ها برسد که این اتفاق هم هزینه‌های نقل و انتقال را افزایش می‌دهد و هم سرعت بارگیری را کاهش داده است. به عقیده وی، این مسائل روی هزینه‌ها و حاشیه سود تولیدکنندگان اثر منفی گذاشته و باعث کاهش ارزآوری برای کشور می‌شود. البته طرف خارجی به این دلیل که کالای خود را به موقع دریافت می‌کند مشکلی ندارد، اما مشکلات داخلی بسیار است. در رابطه با صادرات محصولات به بازارهای جهانی مشکل اصلی حمل‌ونقل و تحریم این بخش است. متاسفانه در حال حاضر که بار نقل و انتقال این محصولات کلا به دوش کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران افتاده ناوگان کشورمان در این زمینه محدود و توانایی انتقال محصولات پایین است، در نتیجه اولین مساله توقف محصول در اسکله‌ها چه در واردات و چه صادرات است که گاهی اوقات زیان بالایی را متوجه صادرکننده می‌کند. البته تماس ما با سازمان بنادر و دریانوردی در رابطه با علت توقف صادرات این محصولات نتیجه‌ای در بر نداشت، اما از آنجا که معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم از رشد ۲۷.۵ درصدی ترانزیت غیرنفتی در بنادر کشور طی دو ماه نخست امسال خبر داده و گفته با وجود تحریم‌ها کالاها طبق روال با سرعت مناسب در بنادر کشور تخلیه و بارگیری می‌شوند، می‌توان دریافت که در حقیقت دلیل این امر آن است که سایر فعالان بین‌المللی این عرصه از رقابت خارج شده‌اند. فعالان صادرات محصولات پتروشیمی می‌گویند: صادرات به کندی صورت می‌گیرد. به گفته دکتر حسینی، تا پیش از این کشورهای چین و کره جنوبی نیز در امر صادرات این محصولات فعال بودند، اما در حال حاضر ظرفیت‌های این کشورها متوقف شده است. در این میان برخی از کالاهای مهمی همچون قیر که بازارهای صادراتی مهمی را در اختیار دارند از طریق کانتینر جابه‌جا می‌شوند و توقف صادرات این محصولات بازارها را از کف ایران خارج می‌کند. بنابراین باید سریعا اقدامات لازم در زمینه صادرات این محصولات صورت بگیرد. به عنوان مثال باید ظرفیت ناوگان کشتیرانی افزایش یابد و با حداکثر ظرفیت عملیات انتقال محصولات را انجام دهد. به گفته دکتر حسینی، صندوق اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در تلاش است با اتخاذ راهبردی جدید با تحویل بار از اعضای اتحادیه در مبدا و انتقال آن به ترمینال و انتقال آن به عمان و دبی و انتقال بار از طریق کشتیرانی این کشورها، بار در مقصد تحویل مشتری شود تا هم انتقال زمینی و هم دریایی بار بدون درگیری اعضا و به صورت مستقیم با کمترین هزینه صورت بگیرد و اعضا به کار صادراتی خود بپردازند.