گروه نفت و پتروشیمی- حمزه بهادیوند چگینی و حدیث موسوی: یکصد و شصت و سومین نشست اوپک روزگذشته در وین پایتخت اتریش با حضور وزیران نفت کشورهای عضو و هیات‌های همراه برگزار شد. طی این نشست به موضوعاتی همچون تعیین سیاست تولید و بررسی شاخص‌های جدید ارزیابی نامزدهای دبیرکلی پرداخته شد و در آن پیرامون سیاست‌های این سازمان در قبال مساله سقف تولید نفت خام و قیمت آن برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفت، به‌طوری‌که به گفته وزیر نفت کشورمان، اعضای این سازمان روز گذشته تصمیم گرفتند همچنان سقف تولید روزانه ٣٠ میلیون بشکه اوپک را ثابت نگه دارند. وی در عین حال از بررسی شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی نامزدهای دبیر کلی اوپک توسط کمیته‌ای متشکل از نمایندگان وزیران این سازمان خبر داد و اعلام کرد اعضا در نشست دسامبر دوباره در این باره تصمیم‌گیری می‌کنند. وی که با شانا گفت‌وگو کرده است با مطلوب خواندن نتایج نشست ١٦٣ اوپک، گفت: اعضای اوپک در این نشست تفاهم زیادی با یکدیگر داشتند. بر این اساس تولید در سطح ۳۰ میلیون بشکه در روز تثبیت شد و این در حالی است که برخی کشورهای عضو خواهان کاهش حدودا ۲ میلیون بشکه‌ای تولید نفت خام بودند. هرچند نشست اخیر در زمره نشست‌های عادی این سازمان که از قبل برای آن برنامه‌ریزی شده است قرار دارد؛ اما در دست داشتن قریب به دو سوم از ذخایر نفت جهان در حوزه کشورهای عضو اوپک موجب شده خروجی نشست‌های آن چه در قالب عادی یا فوق‌العاده بر معادلات نفت جهانی و قیمت‌های آن تاثیرگذار باشد و به همین دلیل اخبار مربوط به آن کانون توجه سرویس‌های خبری معتبر دنیا قرار گیرد. روز گذشته وین در حالی میزبان وزرای نفت کشورهای عضو اوپک بود که مدتی است روندهای حاکم بر عرضه و تقاضای نفت قیمت‌ها را به سمت کاهش سوق داده‌اند؛ به گونه‌ای که شاهدیم قیمت سبد نفت خام اوپک از حدود ۱۱۰ دلار در ابتدای ماه مارس به ۱۰۰ دلار در انتهای ماه مه سال ۲۰۱۳ رسیده است. افزایش تولید نفت اوپک،کاهش رشد اقتصادی اروپا و انتشار آمارهای نه چندان امیدوار کننده از اقتصاد چین از جمله عمده‌ترین عواملی بوده‌اند که قیمت نفت اوپک را به خط قرمز غیررسمی این سازمان یعنی ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسانده‌اند. در این میان به نظر می‌رسد کارتل اوپک - متشکل از کشورهای الجزایر، اندونزی، ایران، عراق، لیبی، کویت، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ونزوئلا- باز هم با یکسری چالش‌های قدیمی و جدید در نشست پایان سال جاری میلادی روبه‌رو خواهد بود که زمان باقیمانده تا نشست صدو شصت و چهارم فرصتی را به اعضا خواهد داد تا با بررسی دقیق‌تر این روندها به اتخاذ تصمیمات جدی‌تر مبادرت ورزند. از طرفی وزیر نفت و گاز لیبی و جانشین رییس دوره‌ای اوپک در جریان این نشست اعلام کرد: اعضای اوپک در ماه‌های آینده تحولات بازارهای جهانی نفت خام را به دقت زیر نظر خواهند داشت. العروسی در این زمینه گفت: به دنبال تردیدها درباره روند رشد اقتصادی جهان، بحران مالی منطقه یورو، رشد نرخ بیکاری در اقتصادهای پیشرفته دنیا و خطر تورم در کشورهای در حال توسعه، بهای نفت خام با نوسان همراه بوده است. به گفته العروسی اوپک به دقت تحولات بازارهای جهانی نفت خام را در چند ماه آینده زیر نظر خواهد داشت و به تلاش خود برای برقراری ثبات و عرضه نفت کافی در بازارهای جهانی به منظور تثبیت بهای نفت در سطوحی مطلوب برای تولید کنندگان و مصرف‌کنندگان ادامه می‌دهد. العروسی البته تاکید کرد: اوپک به تنهایی قادر به برقراری ثبات در بازار نخواهد بود و دیگر عوامل حاضر در بازار نفت باید از طریق گفت‌وگوهای سازنده و همکاری به تحقق این اهداف کمک کنند. بازار جهانی نفت و عوامل موثر بر آن نشست دیروز اوپک در شرایطی بود که بازار جهانی نفت از جانب تقاضا هنوز با بحران مالی حوزه یورو که دامنه آن به سال ۲۰۱۳ هم کشیده شده مواجه است. این موضوع به واسطه تاثیرگذاری آن بر کاهش مصرف انرژی بازار را تحت تاثیر قرار داده، اما به دلیل آنچه که در آمریکا تحت عنوان انقلاب تکنولوژیک نام گرفته و به افزایش تولید نفت و گاز در این کشور منجر شده است طرف عرضه نیز در حال تغییر است. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی نفت امسال با ۸۰۰ هزار بشکه در روز به ۸۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه برسد که از این مقدار ۲۹ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه را اوپک تامین خواهد کرد. در حقیقت انقلاب شیل در آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ نفت جهان، سیگنال‌های مثبتی به سایر واردکنندگان نفت ارسال کرده مبنی بر اینکه افزایش بی‌ امان ‌قیمت نفت در دهه گذشته به پایان خواهد رسید. در همین حال آژانس بین‌المللی انرژی اوایل ماه مه در گزارشی پیش‌بینی کرد عرضه‌ نفت شیل ایالات متحده در پنج سال آینده مقادیری بیشتر از تقاضای نفتی جدید در جهان را تامین خواهد کرد و از این طریق امکان کمتری به اوپک برای افزایش تولید خواهد داد. کریستف رول اقتصاد‌دان ارشد شرکت بریتیش پترولیوم در این رابطه گفته است: رشد عرضه نفت آمریکای شمالی باعث کاهش تقاضای نفت اوپک تا پایان دهه جاری و افزایش ظرفیت مازاد عرضه این کارتل خواهد شد. این تغییر رویکرد آمریکا در تولید و عرضه نفت که از نظر طرفداران محیط زیست به دلیل تاثیر شگرف آن بر افزایش تولید سوخت‌های فسیلی و تشدید آلودگی‌های زیست محیطی در سیاست انرژی آمریکا نوعی بازگشت به عقب ارزیابی می‌شود به مثابه زنگ خطری برای کشورهای عضو این سازمان است تا هرچه سریع‌تر استراتژی‌های خود را در تولید و عرضه نفت و تعیین سهمیه‌ها مورد بازبینی قرار دهند. در همین حال جهت‌گیری‌های اقتصادی چین و تقاضای نفت این کشور از موضوع‌های مهم دیگری است که انتظار می‌رود تا زمان نشست پایان سال نمایان‌تر شود. اما گذشته از عوامل خارجی اشاره شده، عوامل درون سازمانی اوپک همچون تولید صعودی عراق و عرضه ده میلیون بشکه‌ای نفت عربستان به بازار از یک سو و نزدیک شدن به پایان دوره دبیرکلی عبدالله البدری لیبیایی از سوی دیگر از جمله مواردی بودند که اوپک ترجیح داد تصمیم گیری نهایی در باره آنها را تا نشست بعدی به تعویق اندازد. به علاوه بی‌ثباتی در خاورمیانه و آفریقا چالش دیگری است که اوپک نمی‌تواند سمت و سوی تحولات آن را نادیده بگیرد. سوریه، یمن و سودان جنوبی در خارج از اوپک و عراق، نیجریه و حتی لیبی در اوپک کشورهایی هستند که صنعت نفت آنان با چالش بی‌ثباتی به سبب فضای نامساعد سیاسی روبه‌رو است. در این میان، تحریم نفت کشورمان و بازخوردهای گفت و گوهای ایران و ۱+۵ بر سر برنامه هسته‌ای و تاثیر آن بر بازار نفت نیز موضوع دیگری است که توجه خاص خود را می‌طلبد. در این بین، اما ایران خواستار کاهش سقف تولید نفت بود و به نظر می‌رسد قیمت‌های کنونی با توجه به برخی مشکلات بین‌المللی نمی‌تواند نیازهای بودجه‌ای کشور را تامین کند، این در حالی است که در شرایط کنونی کشور ما در حال خروج وابستگی‌های خود به نفت است، اما لااقل در کوتاه مدت قیمت‌های پایین نفت مشکلات اقتصادی را بیش از این افزایش می‌دهد. نفت در بودجه ۹۲ روی قیمت ۹۵ دلار و به میزان یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه صادرات در روز بسته شد و این میزان از بعد مقدار فروش نفت به نصف رسیده و از لحاظ قیمتی با افزایش ۱۰ دلاری رو‌به‌رو شده است. به عبارتی اگرچه از نظر میزان درآمدها (با توجه به افزایش ۱۰ دلاری قیمت نفت در بودجه)، با ۱۳ میلیون دلار افزایش درآمد در روز روبه‌رو هستیم، اما از بعد کاهش فروش نفت، با ۵/۱۲۳ میلیون دلار کاهش درآمد در روز مواجهیم و این به معنای کسری ۱۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری در روز است. این موضوع از یک بعد شاید به معنای کاهش اجباری وابستگی به نفت باشد اما از بعد دیگر، به افزایش فشارها به سایر بخش‌ها از جمله معادن و مالیات ها و... منجر شده است. به هر حال نشست دیروز اوپک به اعضا اجازه نداد سقف تولید را کاهش دهند و انتظار افزایش قیمت‌ها از این طریق، تقریبا منتفی است.

«اوپک» حرف تازه‌ای برای بازار نفت نداشت

«اوپک» حرف تازه‌ای برای بازار نفت نداشت