صنعت پالایش در مسیر بومی‌‌‌سازی کک اسفنجی قرار گرفت
پول فروش نفت در جیب دولت
جواد اوجی که در مراسم رونمایی از اسناد تکمیل زنجیره ارزش نفتکوره حاضر شده بود، همچنین از امضای قراردادهای توسعه میادین نفتی و گازی مشترک، به‌‌‌ویژه میادین غرب کارون در سال ۱۴۰۱ خبر داد. در این مراسم از پروژه ارتقای کیفیت فرآورده‌‌‌های نفتی سنگین مانند نفت کوره با محوریت تولید کک‌اسفنجی در پالایشگاه بندرعباس رونمایی شد. پژوهشگاه صنعت نفت به دانش فنی تولید این محصول که به‌‌‌طور گسترده در تولید آلومینیوم کاربرد دارد و تا پیش از این در کشور تولید نمی‌‌‌شد و کاملا وارداتی بود، دست یافته و قرار است در فروردین سال ۱۴۰۵ طرح تولید کک در بندرعباس به بهرهبرداری برسد. دولت سابق آمریکا سال ۱۳۹۸ اعلام کرد که فروش و تولید کک نفتی به ایران مشمول تحریم‌‌‌ها شده است و از آن زمان کارخانه‌‌‌های آلومینیوم کشور با مشکل تامین کک رو‌‌‌به‌‌‌رو بوده‌‌‌اند.
رشد ۵/ ۲برابری وصول درآمدهای نفتی
وزیر نفت دیروز از افزایش صادرات نفت، میعانات، گاز، فرآورده‌‌‌های نفتی و محصولات پتروشیمی به لحاظ حجم، وزن و وصول درآمدها خبر داد و گفت: امسال بیش از ۵/ ۲برابر وصول درآمدهای ارزی حاصل از صادرات این محصولات را داشتیم که در دولت سیزدهم خوشبختانه همه فروش در سررسید اسناد وصول شده است. عمده فروش به‌‌‌صورت ارزی و نقدی بود و بخش کوچکی تهاتر داشتیم که در قبال اقلام موردنیاز کشور انجام شده است.
اوجی با بیان اینکه وزارت نفت دولت سیزدهم از ابتدای کار هیچ‌گاه منتظر مذاکرات هسته‌‌‌ای نبوده است، افزود: با تکیه بر توان متخصصان و توانمندی به دست آمده در وزارت نفت، کار را پیش می‌‌‌بریم. وی در جمع خبرنگاران بیان کرد: شاهد تکمیل زنجیره ارزش نفت کوره از سوی متخصصان پژوهشگاه صنعت نفت در پالایشگاه نفت بندرعباس هستیم که بومی‌‌‌سازی دانش فنی آن را به دنبال دارد.وزیر نفت با بیان اینکه به‌‌‌زودی ایجاد ارزش‌افزوده از محصولات تولیدی پالایشگاه نفت بندرعباس رقم می‌‌‌خورد، اظهار کرد: با این اقدام مقدار تولید نفتکوره کاهش می‌‌‌یابد و از طرف دیگر محصولات با ارزش افزوده بالا و نفت کوره با درصد گوگرد کمتر تولید می‌شود.وی تولید کک اسفنجی را از محصولات جانبی این پروژه در پالایشگاه نفت بندرعباس برشمرد و گفت: این محصول که نیاز صنایع کارخانه‌‌‌های آلومینیوم است، هر سال به کشور وارد می‌‌‌شد و از سال ۱۳۹۷ با آغاز تحریم‌‌‌های ظالمانه اعمال‌شده از سوی ترامپ، این کارخانه‌‌‌ها دچار مشکل شدند، اما امروز به همت متخصصان پژوهشگاه صنعت نفت صاحب دانش فنی این محصول و تولید کک اسفنجی و سوزنی خواهیم بود که کشور را از واردات آن بی‌‌‌نیاز می‌کند.
اوجی با اشاره به اینکه فرآیند پالایشی کشور تغییر کرده است، تصریح کرد: نگاه ما در این فرآیند تامین امنیت انرژی کشور و تامین خوراک برای شرکت‌ها و مجتمع‌‌‌های پتروشیمی خواهد بود. وی در این باره به احداث پروژه‌‌‌های پتروپالایشی در کشور اشاره کرد و گفت: با حمایت‌‌‌های کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در بودجه سال ۱۴۰۱، عملیات اجرایی نخستین پروژه پتروپالایشی در استان هرمزگان در کنار پالایشگاه خلیج‌‌‌فارس از فروردین‌ماه ۱۴۰۱ آغاز می‌شود.
وی به امضای قرارداد دیگری که سه‌‌‌شنبه امضا شد، اشاره و تصریح کرد: در سال ۱۴۰۱ در بحث توسعه میدان‌‌‌های نفت و گاز و به‌‌‌طور ویژه میدان‌‌‌های مشترک و به‌‌‌ویژه در غرب کارون، شاهد قراردادهای جدیدی خواهیم بود.
اوجی در پاسخ به پرسشی درباره اختصاص سهمیه برای تهاتر نفت از سوی دیگر دستگاه‌‌‌های کشور در بودجه سال آینده توضیح داد: فروش نفت در حیطه وظایف وزارت نفت است، اما این ظرفیت ایجاد شده تا دیگر نهادها، دستگاه‌‌‌ها و سایر وزارتخانه‌‌‌های کشور بتوانند از تهاتر برای تامین بودجه خود استفاده کنند.
وی در پایان در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر تاثیر توافق وین بر تولید و صادرات نفت اظهار کرد: با آغاز دولت مردمی سیزدهم، بنده و همکارانم در وزارت نفت، از ابتدای فعالیت، هیچ‌‌‌وقت منتظر نتایج مذاکرات نبودیم و با توجه به توانمندی متخصصان و تکیه بر تخصصی که در وزارت نفت ایجاد شده است، کار را پیش برده‌‌‌ایم و امروز خوشبختانه ۱۶میلیارد دلار برای ۵۵طرح در قالب قرارداد و تفاهمنامه امضا کرده‌‌‌ایم.
مراسم رونمایی از اسناد تکمیل زنجیره ارزش نفت کوره با استفاده از دانش فنی بومی در ساختمان وزارت نفت برگزار شد و بر اساس آن، زنجیره ارزش نفتکوره پالایشگاه بندرعباس برای نخستین‌بار با استفاده از دانش فنی پژوهشگاه صنعت تکمیل می‌شود.این طرح به‌‌‌منظور ارتقای کیفی فرآورده‌‌‌های نفتی سنگین مانند نفتکوره با محوریت تولید کک اسفنجی و سوزنی و با توجه به ظرفیت‌‌‌های موجود و اعتماد به دانش و فناوری داخلی اجرایی شده است تا در واحدهای پالایشی کاهش تولید، بهبود کیفیت نفت کوره و تبدیل آن به محصولاتی با ارزش افزوده در فرآیند عملیاتی شدن قرار گیرد.طبق برنامه زمان‌بندی مطرح‌شده، در سال آینده مناقصه برای انتخاب پیمانکار اجرایی برگزار خواهد شد و مراحل ساخت واحدهای فرآیندی در پالایشگاه بندرعباس چهار سال دیگر یعنی فروردین سال ۱۴۰۵ به پایان خواهد رسید.
نفت ایران، سنگین می‌شود
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌‌‌های نفتی هم در این مراسم با بیان اینکه شرایط کشور به گونه‌‌‌ای است که نوع نفت خام مرتب در حال سنگین شدن بوده و درصد انواع نفت خام سبک بسیار محدود است، گفت: ضرورت دارد به بحث ارتقای کیفی به‌‌‌ویژه نفت کوره که مزایای محیط‌زیستی دارد و سبب ایجاد زنجیره ارزش افزوده در صنایع پالایشی می‌شود، توجه ویژه‌‌‌ای داشته باشیم.جلیل سالاری، افزود: سیاست و رویکرد ما این است که مواد نیمه‌خام را به سمت زنجیره ارزش سوق دهیم و پتروپالایشگاه شهید سلیمانی نیز در همین زنجیره ارزش قرار می‌گیرد.معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش گفت: امیدواریم بتوانیم همچون دیگر حوزه‌‌‌ها، در عرصه دانش فنی نیز در حوزه برون‌‌‌مرزی ورود کنیم. سالاری تصریح کرد: الگویی که در زمینه تولید محصولات سبک در پالایشگاه بندرعباس برنامه‌‌‌ریزی شده، الگوی به‌صرفه در زمینه تولید کک اسفنجی است.
وی گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در حوزه توسعه صنایع پالایشی بحث تامین لیسانس بوده که خوشبختانه با همکاری پژوهشگاه رفع شده است و می‌‌‌توانیم افتخار کنیم که این دانش صددرصد در داخل کشور قابل تامین است. سالاری بیان کرد: خوشبختانه با رویکرد و اقدام‌‌‌های مثبت دولت، ظرفیت تامین منابع با استفاده از مزایای طرح تنفس خوراک و منابع بانکی در داخل کشور فراهم شده است.
او همچنین در پاسخ به خبرنگاران گفت که در سال جدید سهمیه‌‌‌بندی بنزین مانند وضعیت فعلی خواهد بود و پیش‌بینی کرد مصرف این سوخت در ایام عید به ۱۰۴ تا ۱۰۵میلیون لیتر در روز برسد. سالاری تولید بنزین در کشور را مانند گذشته و بدون کاهش توصیف کرد و وعده داد فاز۲ پالایشگاه آبادان طبق زمان‌بندی و حتی زودتر به بهرهبرداری برسد.
رقابت با شرکت‌های آمریکایی و اروپایی
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت هم اعتماد مدیران صنعت نفت به این مرکز را از سرمایه‌‌‌های اصلی این مرکز علمی دانست و گفت: دانش فنی تکمیل زنجیره ارزش نفتکوره هم‌‌‌اکنون تنها در اختیار شرکت‌های معدود آمریکایی و اروپایی است که خوشبختانه به آن دست یافته‌‌‌ایم.جعفر توفیقی با بیان اینکه این مجموعه با شبکه‌‌‌ای از دانشگاه‌‌‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی و پارک‌‌‌های فناوری کشور ارتباط مستقیم برقرار کرده است، اظهار کرد: مدیران صنعت نفت باید بدانند که ما در مذاکرات با شرکت‌های خارجی همواره پشت آنها ایستاده‌‌‌ایم تا بتوانیم فناوری‌‌‌های روزآمد دنیا را در ایران بومی‌‌‌سازی کنیم.وی افزود: در طرح پژوهشی تکمیل زنجیره ارزش نفتکوره در پالایشگاه بندرعباس بیش از ۲هزار و ۱۵۰مدرک مهندسی تولید شده، از این رو در این زمینه ۱۵هزار مولفه برای دستیابی به محصول نهایی اندازه‌‌‌گیری شده و شرکت سوئیسی «آر اند ای کربن»، معتبرترین شرکت در این زمینه، کیفیت محصول نهایی پژوهشگاه صنعت نفت را تایید کرده است.
از شرکت‌های ژاپنی تا تولید در داخل
مدیرعامل شرکت پالایش نفت بندرعباس هم در این مراسم گفت: با اجرای طرح زنجیره ارزش نفتکوره در پالایشگاه بندرعباس با دانش فنی بومی، ایران در تولید کک صنعتی خودکفا می‌شود.هاشم نامور افزود: این طرح را ابتدا با شرکت‌های ژاپنی آغاز کردیم اما به دلیل تحریم‌‌‌ها از طرح خارج شدند. وی گفت: در ادامه با بخش داخلی وارد مذاکره شدیم و به این نتیجه رسیدیم که می‌‌‌توان این کار را با توان داخلی به نتیجه رساند.
نامور با تاکید بر اینکه طی سه‌مرحله از آزمایشات و تست در پژوهشگاه نفت، کیفیت کک تولیدی تایید شد، تصریح کرد: دو سال پیش بود که تفاهمنامه تامین کک بین وزارت نفت و وزارت صمت امضا شد.مدیرعامل پالایشگاه بندرعباس ادامه داد: طرح به سه پروژه تقسیم شده است که نخستین مرحله تاسیس واحدهای فرآیندی است که مجوزهای لازم گرفته شده و آگهی فراخوان عمومی منتشر شده است.وی با اشاره به اینکه تا بهار ۱۴۰۱ پیمانکار اجرایی انتخاب خواهد شد، اضافه کرد: تامین مالی توسط کنسرسیوم‌‌‌های بانکی انجام خواهد شد. نامور، بخش دیگر اجرای پروژه را سرویس‌‌‌های جانبی برشمرد و گفت: بخش سوم پروژه واحد روغن‌‌‌سازی است.مدیرعامل پالایشگاه بندرعباس با اشاره به اینکه برای نخستین بار از دانش فنی پژوهشگاه صنعت نفت بهره برده‌‌‌ایم، افزود: این طرح ۱۰۰درصد توسط کارشناسان داخلی انجام شده و تبدیل تهدید تحریم‌‌‌ها به فرصت است. وی خاطرنشان‌‌‌کرد: نیاز داخل کک را تامین می‌کنیم و تولید مازاد داریم که صادر خواهد شد.
احمد مرادی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس هم ضمن قدردانی از وزیر نفت بابت وعده اجرای طرح ساخت پتروپالایشگاهی با ظرفیت پالایش روزانه ۳۰۰هزار بشکه در بندرعباس گفت: با احداث این پالایشگاه استان هرمزگان به قطب پالایشگاهی کشور تبدیل می‌شود.علاوه بر این، رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری هم با بیان اینکه پالایشگاه نفت بندرعباس از جمله پالایشگاه‌‌‌های جوان کشور به‌‌‌شمار می‌رود که در حال نزدیک شدن به پتروپالایشگاه است، گفت: تکمیل زنجیره ارزش نفتکوره با استفاده از دانش فنی بومی در آستانه سالروز ملی شدن صنعت نفت امری مهم و مبارک است که جا دارد از وزیر نفت برای این اهتمام تشکر کنیم.علی آقامحمدی با بیان اینکه امیدواریم در سال‌های آینده برنامه تولید روزانه ۵/ ۶میلیون بشکه نفت در صنعت نفت ایران تحقق یابد تا به رقبای خود همچون عربستان، روسیه و آمریکا نزدیک شویم، افزود: امیدواریم خانواده صنعت نفت برای رسیدن به این هدف کمک شایانی به کشور داشته باشد.
