زخم عربی بازار نفت کی سر باز می کند؟
بنابراین آخرین درام در صفوف اوپک‌پلاس به پایان رسید، اما پرده قبل از ارائه پیش‌نمایش به ما درباره چگونگی نهایی‌شدن این کنسرسیوم، پایین نرفت. جرقه اختلافات احتمالی در آینده را تنش‌های تاریخی و سیاسی بین این دو کشور نخواهد زد، بلکه دیدگاه‌های مخالف آنها درباره شیفت جهانی از انرژی‌های فسیلی و همینطور روشی خواهد بود که در آن می‌توانند به بهترین وجه از منافع خود در طول گذار انرژی محافظت کنند. جنجال‌های عربستان و امارات بخشی از الگوی اختلافات دیرینه است. اگرچه دو کشور از بسیاری جهات با هم همسو هستند، اما رابطه از همان ابتدا با اصطکاک همراه بوده است. اختلافات ارضی سال‌های آغازین استقلال امارات پس از ۱۹۷۱ را به‌خطر انداخت و معاهده‌ای برای حل و فصل مناقشات برای دهه‌ها همچنان مورد اختلاف بود.
در اواسط دهه ۲۰۰۰، عربستان سعودی تلاش‌های امارات‌متحده‌عربی را برای ایجاد گذرگاه از خاک خود به قطر خنثی کرد. بعد از آنکه امارات نبرد میزبانی یک آژانس پولی در کشورش را از دست داد، اقدام امارات در سال ۲۰۰۹ برای رد‌کردن پروژه سعودی برای یک ایجاد واحد پول خلیج فارس ضربه سخت‌تری بود.
اخیرا سعودی‌ها و اماراتی‌ها در درگیری‌های یمن از هم جدا شده‌اند و ماه گذشته، امارات‌متحده عربی با تعرفه عربستان برای کالاهای تولید‌شده توسط کارگران خارجی در کشورهای همسایه، ضربه سختی دید.
اما در نهایت، این روابط ژئوپلیتیکی ناخوشایند نیست که باعث جدا شدن دو کشور می‌شود، بلکه برداشت‌های گوناگون از گذار انرژی است.
استراتژی امارات درباره انرژی
امارات‌متحده عربی استراتژی روشنی دارد؛ این کشور به دنبال جذب سرمایه‌گذاری و تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در زمینه انرژی‌های تجدید‌پذیر و صنعت پتروشیمی است. این کشور در حال‌حاضر اقتصاد خود را متنوع کرده است. فقط حدود یک‌سوم درآمد دولت از نفت و گاز در امارات‌متحده عربی تامین می‌شود، در حالی‌که درآمد منابع هیدروکربنی حداقل دوسوم درآمد دولت را در سایر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس نشان می‌دهد. علاوه بر این، امارات به مقصد مهمی برای سرمایه‌گذاری خارجی مربوط به انرژی سبز تبدیل شده است.
در نفت و گاز، امارات‌متحده عربی متمرکز بر افزایش ظرفیت تولید و تامین امنیت بازارهای اقتصادهای نوظهور است؛ تنها مکان‌هایی که تقاضا برای نفت در سال‌های آینده ادامه خواهد یافت. این کشور در جهت رسیدن به هدف خود که توانایی تولید ۵ میلیون بشکه نفت در روز تا سال ۲۰۳۰ است، پیشرفت خوبی دارد، در حالی‌که این میزان در سال ۲۰۱۸ میلادی ۵/ ۳میلیون بشکه بوده است. هدف از این رشد تولید بزرگ، در زمانی‌که گذار جهانی به دور از سوخت‌های فسیلی در حال سرعت گرفتن است، دو جنبه دارد.
نخست، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت امارات‌متحده عربی می‌خواهد در موقعیتی قرار گیرد که بتواند از منابع نفتی خود تا حد امکان در طول دوره گذار استفاده کند و از آن درآمد کسب کند. دوم، در بلند‌مدت این کشور در تلاش است تا اطمینان حاصل کند که یکی از معدود تولیدکنندگان نفتی است که جهان هنوز به آن اعتماد دارد، حتی اگر بیشتر انرژی موردنیاز جهان توسط سایر منابع انرژی تامین شود.
حتی در استراتژی جاه‌طلبانه انتشار کربن صفر آژانس بین‌المللی انرژی، مصرف جهانی در سال ۲۰۵۰ تقریبا ۲۵ میلیون بشکه در روز در جهان تخمین‌زده شده است. این تعداد نسبت به تقریبا ۹۰میلیون بشکه در روز که جهان در سال ۲۰۲۰ استفاده می‌کرد، بسیار کم شده اما هنوز هم بیش از آن‌چیزی است که امارات امیدوار است که در سال ۲۰۳۰ تولید کند یعنی ۵میلیون بشکه در روز.
ریاض با سرعتی کمتری رویکرد مشابه‌ای را اتخاذ کرد. این دو کشور بیش از هر چیزی در جدول زمانی دور شدن از سوخت‌های فسیلی با هم اختلاف دارند. همانطور که اخیرا مشاهده کرده‌ایم، امارات در موقعیت بهتری برای مدیریت گذار انرژی زودهنگام قرار دارد. مناقشه اخیر فقط تنش بین دو پایتخت را نمایان نساخت، بلکه این موضوع را که امارات حتی به قیمت متحمل‌شدن خطر از بین بردن توافق اوپک‌پلاس، نمی‌خواهد سهمیه تولیدی را بپذیرد که منعکس‌کننده ظرفیت تولید افزایش‌یافته آن نیست. واضح است که امارات احساس می‌کند آماده است تا در صورت لزوم به‌جای جلوگیری از تولید برای افزایش قیمت‌ها، برای به‌دست آوردن سهم بازار با قیمت‌های پایین‌تر نفت رقابت کند. اصلاح پایه تولید این کشور، محاسبات آن را به نفع تبعیت از استراتژی اوپک‌پلاس تغییر داد، البته فعلا. در مقابل، عربستان‌سعودی مشتاق به زنده‌نگه داشتن توافق اوپک‌پلاس است. قبل از آنکه بتواند یک جنگ سهم بازار در قیمت‌های پایین را تحمل کند، به زمان بیشتری برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود و جذب سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر به بخش‌های دیگر نیاز دارد. شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان هفته گذشته به بلومبرگ گفت: «ما هنوز آخرین مرد ایستاده خواهیم بود و هر مولکول هیدروکربن (از زمین) خارج خواهد شد. »
رشد قوی تقاضای فعلی پس از پاندمی کووید-۱۹ روزی را که امارات تصمیم بگیرد استراتژی دیرین محدودیت تولید برای افزایش قیمت قدیمی‌شده است، به تعویق می‌اندازد. وقتی چنین روزی فرابرسد، امارات هوشمندانه تولید خود را افزایش خواهد داد و روی سهم بازار متمرکز خواهد شد. در حال‌حاضر حرکت به آن‌سو، غیرمعقول به‌نظر می‌رسد، چراکه این موضوع باعث می‌شود دیگران هم رویکرد اوپک‌پلاس را رها کرده و با ظرفیت مازاد بالای ۵ میلیون بشکه روزانه در این ائتلاف، قیمت نفت را به‌سرعت پایین بیاورند. اما آن روز فرا خواهد رسید که تحولات اخیر اوپک‌پلاس نشان می‌دهد امارات بهترین گزینه برای کلید‌زدن چنین جنگ سهم بازاری خواهد بود.
