با ۳۳ طرح پیشران، ۲۲ کالای جدید تولید خواهد شد
تقویت «ساخت ایران» در پتروشیمی
با این حال منتقدان بر این باور هستند که صرف افزایش تولید پتروشیمی به معنای دوری از خام‌فروشی نیست چراکه برخی از این محصولات در صورت تبدیل به کالاهای با ارزش افزوده بالاتر می‌توانند با قیمت بیش از ۳ برابری به فروش خارجی برسند؛ حال آنکه اغلب تولید داخلی به محصولات با ارزش افزوده پایین مانند متانول اختصاص می‌یابد. مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی دیروز در یک نشست خبری در مورد رفع این شکاف توضیحاتی ارائه کرد. به گفته حسن عباس‌زاده، ۴۰ قلم کالای وارادتی این صنعت در سال گذشته بررسی شده و بر اساس نیاز داخلی ۳۳ طرح با عنوان «پیشران» تعریف شده است. این طرح‌ها به تولید ۲۲ محصول جدید پتروشیمی با ظرفیت ۳ میلیون تن در سال منجر خواهند شد. عباس‌زاده همچنین در مورد عملکرد سال گذشته پتروشیمی گفت که ۴۰ میلیون تن معادل ۹۹۲ هزار بشکه نفت‌خام در روز طی سال ۱۳۹۹ به عنوان سوخت و خوراک به مجتمع‌ها تحویل داده شده که ۳۵ میلیون تن محصول نهایی به تولید رسیده است. از این مقدار، ۲۵ میلیون تن صادر و بقیه در داخل مصرف شد. سید جلال میرهاشمی، مدیر کنترل تولید این شرکت هم پیش از این از رشد ۷ درصدی تولید محصولات پتروشیمی در سه ماه نخست امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل خبر داد که مجموع آن را به ۳/ ۱۶ میلیون تن رساند.
تکمیل زنجیره ارزش
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی به ۳۳ طرح پیشران با مجموع ظرفیت ۳ میلیون تن اشاره کرد و گفت: «با اجرای طرح‌های پیشران ۲۲ محصول جدید در صنعت پتروشیمی تولید خواهد شد.»به گزارش «شانا» حسن عباس‌زاده دیروز (دوشنبه) در نشستی با خبرنگاران در تشریح طرح‌های توسعه‌ای و رویکرد جدید تکمیل زنجیره ارزش اظهار کرد: «در زنجیره ارزش صنعت نفت از بالادست تا پایین‌دست، مهم‌ترین حلقه که از خام‌فروشی جلوگیری، زنجیره را تکمیل و از منابع هیدروکربوری ایجاد ارزش می‌کند، صنعت پتروشیمی است.»وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون ۶۷ مجتمع پتروشیمی در کشور فعال است که از این تعداد سه شرکت تامین یوتیلیتی هستند، افزود: «این مجتمع‌ها پارسال حدود ۴۰ میلیون تن معادل ۹۹۲ هزار بشکه نفت‌خام در روز سوخت و خوراک از بالادست دریافت کردند که حدود ۳۵ میلیون تن محصول نهایی تولید شد، از این مقدار ۲۵ میلیون‌تن صادر و حدود ۱۰ میلیون تن در داخل عرضه شد.»مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: «۳۳۰ گرید پلیمری و ۴۰ نوع ماده شیمیایی از این صنعت به صنایع داخلی عرضه می‌شود و حدود ۱۵ هزار بنگاه کوچک و بزرگ در زیرمجموعه این صنعت فعال هستند.»عباس‌زاده کمک به تنظیم بازار ارزی کشور را یکی از اقدام‌های انجام شده در چند سال اخیر دانست و گفت: «شرکت‌های پتروشیمی در سال ۹۸ و ۹۹ بیش از تعهد خود به سامانه نیما ارز عرضه کرده‌اند.»
۴۸ طرح برای توسعه پتروشیمی
وی با اشاره به اینکه ۴۸ طرح توسعه‌ای در قالب جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی درحال اجراست، تصریح کرد: «این طرح‌ها ظرفیت این صنعت را ۴۵ میلیون تن افزایش خواهند داد و به ۳۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است که ۸ میلیارد دلار آن تاکنون هزینه شده و باقی در سال‌های آتی هزینه و جذب می‌شود.»مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه ۱۱طرح باقی‌مانده از جهش دوم صنعت پتروشیمی، ظرفیت این صنعت را با ۱۰ میلیون تن افزایش به ۱۰۰ میلیون تن می‌رساند، افزود: «۳ طرح از این ۱۱ طرح، در شهرهای اردبیل، خمین و گچساران اجرا شده‌اند که برای نخستین بار واحد پتروشیمی در این شهرها ساخته شده است.»عباس‌زاده، دو طرح ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ و ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ در جهش دوم را از طرح‌های تامین خوراک برشمرد و گفت: «دو طرح خاص پلی‌پروپیلن خمین و پلیمر پادجم که به سمت تولید ABS می‌رود، محصولات موردنیاز کشور را تولید خواهند کرد.»وی با اشاره به اینکه طرح‌های سی‌وهشت‌گانه جهش سوم صنعت پتروشیمی تا افق ۱۴۰۴ تکمیل می‌شوند، اظهار کرد: «با اجرای این طرح‌ها، ۱۰ شهر خارج از قطب‌های پتروشیمی دارای پتروشیمی می‌شوند که به توسعه منطقه‌ای صنعت پتروشیمی در کشور کمک می‌کند.»مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: «یک طرح تامین خوراک، یک طرح جمع‌آوری گازهای مشعل برای تامین خوراک بیدبلند خلیج‌فارس با هدف کاهش آثار زیست‌محیطی، طرح PDH سلمان فارسی به‌عنوان نخستین طرح PDH، نخستین طرح GTPP در اسلام‌آباد با فناوری بومی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و دو طرح GTP در قطب مکران از جمله طرح‌های جهش سوم صنعت پتروشیمی هستند.»
ایران از واردات پلی‌پروپیلن بی‌نیاز خواهد شد؟
عباس‌زاده با اشاره به هفت طرح تولید پلی‌پروپیلن گفت: «حدود ۷/ ۱ میلیون تن پلی‌پروپیلن در قالب طرح‌های جهش سوم صنعت پتروشیمی به ظرفیت این محصول در صنعت افزوده خواهد شد و ایران در گریدهای عمومی از واردات این محصول بی‌نیاز می‌شود.»
وی به رویکرد جدید شرکت ملی صنایع پتروشیمی در تاکید و تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش اشاره کرد و افزود: «تنوع سبد محصولات می‌تواند تنوع بازارهای هدف محصولات صنعت پتروشیمی را هم افزایش دهد.»مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی افزایش ارزش میانگین هر تن محصول را از سیاست‌های این شرکت عنوان کرد و ادامه داد: «با تکمیل زنجیره ارزش، ارزش میانگین هر تن محصول افزایش می‌یابد.»حسینعلی زادمهر، مدیر یکی از شرکت‌های خصوصی این صنعت اواخر اردیبهشت‌ماه در یک وبینار از رویه موجود انتقاد کرد. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی به نقل از او نوشت: «ایران کمترین قیمت تمام‌شده را برای تولید متانول دارد اما اگر به صورت خام فروخته شود فقط ۳۰۰دلار بر تن قیمت خواهد داشت. این درحالی است که در صورت تبدیل به دیگر محصولات، ارزش هر تن به بیش از هزار دلار خواهد رسید.» عباس‌زاده با بیان اینکه پارسال ۶۷۵ هزار تن کالای پتروشیمی به ارزش ۳/ ۱ میلیارد دلار وارد شده است، اظهار کرد: «با آنالیز این محصولات، بر ۴۰ قلم کالای عمده وارداتی تمرکز و طرح‌های پیشران تعریف شد که این طرح‌ها همسو با تکمیل زنجیره هستند.»وی با اشاره به اینکه طرح‌های پیشران ۳۳ طرح با مجموع ۳ میلیون تن ظرفیت هستند، تصریح کرد: «با اجرای طرح‌های پیشران ۲۲ محصول جدید در صنعت پتروشیمی تولید می‌شود.»مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: «طرح‌های پیشران در زنجیره پروپیلن ۱۳ طرح، در زنجیره متانول ۶ طرح، در زنجیره اتیلن پنج طرح، در زنجیره بنزن دو طرح و یک طرح زنجیره اوره، یک طرح زنجیره ملامین و یک طرح زنجیره بوتیلن تعریف شده‌اند.»
