چه متغیرهایی بر روند طلای سیاه در دسامبر اثرگذار است؟
تصویر بازار نفت در آخرین ماه ۲۰۱۹
نشست رسمی ۱۷۷ اوپک که در تاریخ ۵ و ۶ دسامبر در وین برگزار می‌شود، نخستین رویداد مهم دسامبر است. نتیجه این نشست سرنوشت توافق کاهش تولید را مشخص خواهد کرد. برگزاری نشست فدرال رزرو که طی آن روند نرخ بهره در آمریکا مشخص می‌شود دیگر رویداد با اهمیت برای بازارها است که در روز ۱۱ دسامبر برگزار می‌شود. در این روز گزارش ماهانه اوپک نیز منتشر می‌شود. در تاریخ ۱۵ دسامبر اما یکی از مهم‌ترین رویدادها برگزار خواهد شد، رویدادی که تاثیری چشمگیر بر اقتصاد جهانی خواهد داشت. در این روز نشست مربوط به مذاکرات تجاری چین و آمریکا برگزار می‌شود. آمار مربوط به شاخص خرید مدیران در آمریکا نیز در شانزدهم دسامبر منتشر می‌شود. اما میزان اهمیت هرکدام از این رویدادها در چیست و نتایج حاصل از آنها چگونه می‌تواند قیمت جهانی نفت را متحول کند؟
نشست اوپک‌پلاس
وزرای کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در روزهای پنجم و ششم دسامبر در وین با یکدیگر دیدار خواهند داشت. در روز پنجم از آخرین ماه ۲۰۱۹، وزرای کشورهای عضو اوپک در قالب نشست رسمی ۱۷۷ اوپک با یکدیگر دیدار می‌کنند و هفتمین دیدار رسمی وزرای عضو اوپک‌پلاس نیز در تاریخ ۶ دسامبر برگزار می‌شود. اهمیت این گردهمایی باعث شده از مدت‌ها قبل حدس و گمان‌ها در رابطه با نتایج احتمالی آن آغاز شود با این حال با هر روز نزدیک‌تر شدن به موعد برگزاری این نشست، نشانه‌ها و سیگنا‌ل‌‌هایی مشاهده می‌شود که مسیر حدس و گمان‌ها را تغییر می‌دهد. به این ترتیب در شرایطی که تحلیلگران عنوان می‌کردند در نشست پیش‌رو به احتمال قوی توافق فعلی برای کاهش ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز تا نیمه ۲۰۲۰ تمدید می‌شود، اظهارنظرهای تازه وزیر نفت روسیه، گمانه‌ها را تغییر داد. الکساندر نواک اخیرا اعلام کرده است ترجیح می‌دهد اوپک و متحدانش تصمیم‌گیری درباره تمدید توافق کاهش تولید را نزدیک به آوریل انجام دهند، نه در نشست دسامبر. هرچند هنوز مشخص نیست وزرای اوپک چه واکنشی نسبت به این درخواست داشته باشند اما از آنجا که روسیه طی حدود سه سال گذشته همواره بازیگری اثرگذار در توافق کاهش تولید بوده، باید دید این‌بار درخواست روسیه به نتیجه خواهد رسید یا خیر. درحال‌حاضر به‌ویژه با چشم‌اندازی که موسسات بین‌المللی از بازگشت مازاد عرضه به بازار نفت در سال آینده ترسیم کرده‌اند، انتظار فراوانی در بازار نفت نسبت به تصمیم اوپک برای تداوم کاهش تولید یا تعمیق آن وجود دارد و چنانچه این تصمیم‌گیری برای حدود سه ماه دیگر به تاخیر بیفتد، برای بازار نتیجه‌ای نخواهد داشت جز افزایش سردرگمی. توافق فعلی برای محدودیت عرضه ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز که از اول ژانویه سال ۲۰۱۹ به اجرا گذاشته شده است، قرار است در مارس سال ۲۰۲۰ به پایان برسد. خبرگزاری تاس به نقل از نواک نوشت: هنوز زود است درباره تمدید توافق کاهش تولید صحبت کنیم. این توافق تا اول آوریل اجرا خواهد شد و اکنون در نوامبر هستیم. چرا باید در نوامبر سوالاتی درباره ماه آوریل بپرسیم؟ این اظهارنظر باعث شد نه تنها گمانه تعمیق توافق کاهش تولید رد شود، بلکه تمدید توافق فعلی در نشست پیش‌رو نیز با اما و اگر همراه شود. در کنار اظهارنظر نواک، این انتظار مطرح است که سعودی‌ها دیگر مانند گذشته بار تخلف از پایبندی به کاهش تولید دیگر اعضا را به دوش نکشند. این گمانه نیز به خودی خود نشانه‌ای از اثربخشی کمتر توافق کاهش تولید است. در این میان چیزی که مشخص است، این که چنانچه اوپک دست‌کم موفق به حفظ توافق فعلی نشود، سال آینده باید در انتظار سطوح پایین‌تر قیمتی برای نفت باشیم.همزمان با برگزاری نشست اوپک، عرضه اولیه سهام آرامکو (شرکت نفت عربستان) که سال‌ها فعالان بازار منتظر آن بودند، انجام خواهد شد. به اعتقاد برخی کارشناسان فروش سهام آرامکو می‌تواند به تغییر سیاست‌های عربستان در بازار نفت منجر شود.
نشست فدرال رزرو
نشست پیشین فدرال رزرو در اواخر اکتبر برگزار شد. در آن زمان بانک مرکزی آمریکا برای سومین بار در سال ۲۰۱۹، نرخ بهره را کاهش داد. این روند تقریبا عکس کل افزایش نرخ‌های سال ۲۰۱۸ بود. علت پیش گرفتن سیاست کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، نخست به عدم اطمینا‌ن‌هایی که از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا در رابطه با جنگ تجاری وجود دارد بازمی‌گردد. دومین علتی که برای این سیاست‌گذاری ذکر می‌شود، تداوم کند شدن رشد جهانی اقتصاد است که خطراتی را برای اقتصاد آمریکا به همراه دارد و فدرال رزرو را در حالتی تدافعی قرار داده است. اهمیت تصمیم بانک مرکزی آمریکا در رابطه با نرخ بهره در اثرگذاری این اقدام در ارزش شاخص دلار است. با افزایش و کاهش شاخص دلار، تقاضا برای نفت‌خام نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. به این صورت که با کاهش نرخ بهره، شاهد افت ارزش شاخص دلار در بازارهای جهانی هستیم و به این واسطه، ارزش ارزهای دیگر در برابر دلار تقویت شده و متعاقب این اتفاق، تقاضای نفت از سوی کشورهای صاحب این ارزها نیز تقویت می‌شود. اثرگذاری نرخ بهره در آمریکا بر بازار نفت درحالی است که گزارش‌های موجود نشان می‌دهد اکثر سیاست‌گذاران فدرال رزرو موافق ثابت نگه داشتن نرخ بهره در سطح ۳۰ اکتبر هستند. در این تاریخ، فدرال رزرو برای سومین بار پیاپی نرخ بهره را ۲۵/ ۰درصد کاهش داد تا در مجموع نرخ بهره به ۲درصد کاهش پیدا کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد اعضای کمیته بازار آزاد فدرال رزرو بر این عقیده‌اند که حمایت از اقتصاد کافی است و بنا دارند این نظر خود را در نشست بعدی این سازمان در تاریخ ۱۱ دسامبر مطرح کنند. چنانچه در نشست بعدی بانک مرکزی آمریکا شاهد کاهش بیشتر نرخ بهره نباشیم، می‌توان انتظار داشت تقاضا برای نفت‌خام نیز چندان تقویت نشود و قیمت‌ها با فشار بیشتری از این ناحیه مواجه شوند. در تاریخ ۱۱دسامبر گزارش ماهانه اوپک از تولید نفت در کشورهای عضو این سازمان نیز منتشر می‌شود. این گزارش نیز می‌تواند بسته به کاهشی یا افزایشی بودن تولیدات، بر قیمت جهانی نفت‌خام اثر بگذارد.
مذاکرات تجاری پکن-واشنگتن
بیش از یک سال از آغاز جنگ تجاری ترامپ علیه چین می‌گذرد. جنگ تجاری طی این مدت هزینه‌های فراوانی نه تنها برای این دو غول اقتصادی بلکه برای تمام دنیا به جا گذاشته است. در رابطه با بازار نفت، اثری که جنگ تجاری داشته، در سمت تقاضای نفت‌خام بوده است. به این معنا که با کند شدن چرخ اقتصاد در کشورهای مصرف‌کننده نفت‌خام، تقاضای آنها برای این ماده اولیه که در تولید به‌کار می‌رود نیز کاهش یافته است. در این میان تمام امید فعالان اقتصادی به مذاکراتی است که طی ماه‌های گذشته میان آمریکا و چین آغاز شده تا شاید با نتیجه‌بخش بودن این مذاکرات، اقتصاد بار دیگر رونق بگیرد. مذاکرات تجاری پکن و واشنگتن طی ماه‌های گذشته افت‌وخیزهای فراوانی داشته و در شرایطی به ایستگاه آخر ۲۰۱۹ رسیده است که چشم‌انداز روشنی در رابطه با آن مشاهده نمی‌شود. گرچه تیم‌های مذاکره‌کننده هر دو طرف تلاش فراوانی برای به دست آورن یک نتیجه اثرگذار داشته‌اند، اما هر بار این زیاده‌خواهی رئیس‌جمهور آمریکا بوده که به شکل یک اظهارنظر یا توییت، روند مذاکرات را از مسیر خارج کرده است. به این ترتیب است که رسانه‌های دولتی چین اعلام کرده‌اند پکن در فاز نخست مذاکره تجاری با آمریکا، خواستار حذف تعرفه‌ها است. روزنامه گلوبال تایمز چین به تازگی در یک توییت اعلام کرده است: «تعهد آمریکا برای کاهش زمان‌بندی شده تعرفه‌ها تا تاریخ ۱۵ دسامبر نمی‌تواند جایگزین حذف کامل تعرفه‌ها باشد.» به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، پکن اصرار دارد تعرفه‌های ایالات متحده آمریکا باید به‌عنوان بخشی از فاز نخست معامله تجاری با آمریکا حذف شود. گلوبال تایمز چین روزنامه رسمی حزب کمونیست حاکم بر چین است. موضع اخیر چین می‌تواند نشان‌دهنده پیچیده‌تر شدن مذاکراتی باشد که پیش از این قرار بود در نوامبر نهایی شود. آن‌طور که دونالد ترامپ اعلام کرده، واشنگتن در پیچ و تاب‌های آخر خود برای روشن کردن نتیجه جنگ تجاری ۱۶ ماهه است. با این حال آن‌طور که از گزارش‌های موجود برمی‌آید، فشار چین برای بازگشت گسترده‌تر تعرفه‌ها مانعی است که بر سر راه به نتیجه رسیدن مذاکرات تجاری قرار گرفته است. در این راستا رئیس کمیته امور مالی مجلس سنای آمریکا به خبرنگاران گفته است چین نماینده تجارت ایالات متحده آمریکا و استیو منوچین، وزیر خزانه‌‌داری این کشور را برای مذاکرات حضوری به پکن دعوت کرده است. این دعوت حضوری اگرچه احتمال دستیابی به یک توافق نهایی تا پایان سال ۲۰۱۹ را تقویت می‌کند، با این حال باید دید آیا آمریکا حاضر به تن دادن به خواست چین برای بازگشت وسیع تعرفه‌ها در فاز نخست توافق خواهد شد یا دامنه این جنگ ویرانگر به سال ۲۰۲۰ نیز کشیده خواهد شد؟
