پاسخ متخصصان صنعت نفت به جوسازی‌ها علیه افتتاح فازهای پارس جنوبی

عده‌ای از کارشناسان و متخصصان صنعت نفت با انتشار بیانیه‌ای به برخی جوسازی‌ها علیه افتتاح فازهای پارس جنوبی که پیشرفت‌های چشمگیر کارکنان و مهندسان را در صنعت نفت کشور ناموفق جلوه می‌دهند، پاسخ دادند. به گزارش روابط عمومی وزارت نفت در ابتدای این بیانیه آمده است: «همزمان با افتتاح تاریخی ۶ فاز میدان پارس جنوبی رسانه‌ای منتقد بیانیه‌ای را با نام «جمعی از کارشناسان صنعت نفت» منتشر کرده که در آن مطالب نادرست متعددی در کنار هم قرار داده شده و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، حکایت از مغشوش بودن ذهن تنظیم‌کنندگان این بیانیه و عدم آگاهی آنها از اقدامات انجام شده در پارس‌جنوبی دارد.» در ادامه افزوده شده است: «هر چند که بیانیه مذکور را سرشار از اغراض سیاسی دیدیم اما از آنجا که به امضای جمعی از کارشناسان صنعت نفت منتشر شده لازم دانستیم ما نیز به‌عنوان کارشناسان صنعت نفت به آن پاسخ دهیم.»

۱- ادعای کند شدن روند توسعه طرح‌های پارس جنوبی در دولت یازدهم: با وجودی که در دولت نهم و دهم بیش از ۳۵ میلیارد دلار برای توسعه فازهای پارس جنوبی هزینه شده است، به‌دلیل اینکه رویکرد و توجه اصلی مدیریت کلان وزارت نفت معطوف به انجام پروژه‌ها بوده است و نه افزایش تولید، متاسفانه به جز فازهای ۶، ۷و ۸ و همچنین ۹ و ۱۰ که قرارداد آنها نیز در دولت هشتم منعقد شده بود و به ترتیب با ۶۸ درصد و ۲۳/ ۳۰ درصد تحویل دولت نهم شده بود، هیچ فاز دیگری به مدار تولید افزوده نشده است. در حالی که دولت یازدهم با تغییر این رویکرد و تمرکز بر تحقق افزایش تولید از این میدان مشترک، ابتدا فازهای در دست اجرا را اولویت بندی کرده و با اختصاص اصولی و دقیق تمرکز و توان مدیریتی و اجرایی و همچنین منابع مالی به این طرح ها، با وجود افت قیمت‌های جهانی نفت خام و قرارداشتن بیشتر عمر دولت یازدهم در دوره تحریم‌های شدید و ظالمانه، موفق به راه‌اندازی ۱۱ فاز استاندارد در این میدان شده است. همچنین در بیانیه مذکور اعلام شده است که درصد پیشرفت فیزیکی طرح‌های تحویل داده شده به دولت یازدهم نسبت به دولت دهم کند شده است. در این خصوص لازم است به سه نکته اشاره شود:

الف) کسانی که با ادبیات مدیریت پروژه آشنا هستند اطلاع دارند که سرعت، ریسک و دقت مورد نیاز در مراحل پایانی پروژه که مراحل نصب و راه‌اندازی است با مراحل میانی پروژه بسیار متفاوت است و این مهم سبب می‌شود رشد پیشرفت فیزیکی طرح‌ها (نه‌فقط درپروژه‌های پارس جنوبی که در تمامی طرح ها) آهسته‌تر از مراحل ابتدایی پروژه باشد.

ب) متاسفانه وزن دهی فعالیت‌ها در قراردادهای واگذار شده در دولت نهم و دهم اصولی نبوده است. به نحوی که پیمانکاران برای دریافت زودهنگام هزینه‌های طرح از کارفرما، وزن دهی فعالیت‌های پروژه را به گونه‌ای تنظیم کرده‌اند که وزن بالایی به سفارش‌گذاری و خرید کالاها و تجهیزات تعلق گیرد. بنابراین با سفارش‌گذاری این کالاها و خرید آنها، درصد پیشرفت فیزیکی بالایی به کارفرما اعلام شده است و عملا هزینه‌های اجرای طرح را پیش از اجرای کامل آن در اختیار گرفته‌اند، به‌همین دلیل بسیاری از طرح‎‌هایی که به این دولت تحویل شده، پیمانکاران آن بسیار بیشتر از کار انجام شده پول گرفته بودند.

ج- به اذعان پیمانکاران داخلی فعال در توسعه میدان پارس‌جنوبی درصدهای اعلام شده پیشرفت فیزیکی طرح‌ها واقعی نبوده و به همین دلیل در بسیاری از موارد کار در پیشرفت‌های بالای ۱۰۰درصد و تا ۱۲۰ درصد تکمیل شده که این امر نشان دهنده دقیق نبودن آمار ارائه شده است.

با این وجود متوسط رشد پیشرفت فیزیکی طرح‌های افتتاح شده در فروردین سال جاری، ۷۴/ ۰ درصد در ماه بوده که رقم قابل ملاحظه و مطلوبی است.

۲- ادعای به تعویق انداختن زمان افتتاح این فازها به ایام انتخابات: به‌دلیل تاکید مکرر رئیس‌جمهوری محترم و رویکرد وزارت نفت در دولت یازدهم، تنها طرح‌هایی مورد افتتاح رسمی قرار می‌گیرند که بهره‌برداری ایمن آنها تثبیت شده و طرح کاملا به اتمام رسیده باشد. به‌عنوان نمونه در سفر اخیر رئیس جمهوری به عسلویه وی دو طرح بزرگ پتروشیمی دیگر به نام پردیس ۳ با ظرفیت ۵/ ۱ میلیون تن و متانول کاوه را به‌عنوان بزرگ‌ترین واحد متانول دنیا به ظرفیت ۵/ ۲ میلیون تن که در آستانه بهره‌برداری قرار دارند افتتاح نکرد. همچنین وقایع نگاری نصب و راه‌اندازی تاسیسات فازهای افتتاح شده بیانگر آن است که احداث و راه‌اندازی بخشی از تاسیسات اصلی طرح در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۵ به اتمام رسیده است.

البته خط مشی دولت یازدهم در افتتاح طرح‌ها و پروژه‌ها بر خلاف دولت گذشته است. چرا که به‌عنوان نمونه افتتاح فازهای ۶، ۷ و ۸ در ۳۰ مهر ۱۳۸۷ با حضور آقای احمدی نژاد در شرایطی انجام شده است که این فازها تا بهمن ماه سال ۱۳۸۷ تولیدی نداشته‌اند. همچنین فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی نیز در آستانه انتخابات سال ۱۳۸۸ و در اسفند ماه ۱۳۸۷ از سوی آقای احمدی نژاد افتتاح شده‌اند. در حالی که تولید از این فازها از آذر ۱۳۸۹ آغاز شده و تثبیت تولید این فازها نیز عملا از تیرماه ۱۳۹۰ محقق شده است.

۳- ادعای بی‌توجهی نسبت تزریق گاز به مخازن نفتی و توسعه واحدهای پتروشیمی در دولت یازدهم: باوجود افزایش پوشش گازرسانی سراسری از ۸۵ درصد در ابتدای دولت یازدهم به ۹۱ درصد در پایان سال ۱۳۹۵ و سرمای شدید حاکم بر کشور، قطعی گاز وارداتی از ترکمنستان در سال ۱۳۹۵ و کاهش سهم استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها از ۴۳ درصد در سال ۱۳۹۲ به ۱۴ درصد در سال ۱۳۹۵ و جایگزینی آن با گاز طبیعی، متوسط میزان تزریق گاز به مخازن نفتی در دولت یازدهم نسبت به دولت دهم تقریبا ثابت مانده و تغییری نکرده است. درخصوص توسعه واحدهای پتروشیمی نیز باید گفت که در دولت یازدهم در شرایط استثنایی و درخشان، ۱۳ مجتمع پتروشیمی راه‌اندازی شده است که تا پایان سال ۱۳۹۶ نیز ۳ طرح دیگر نیز راه‌اندازی خواهد شد.

۴- ادعای بی‌بهره ماندن مردم از ثمرات افزایش تولید از پارس جنوبی به‌دلیل محدودیت در ظرفیت انتقال گاز: ظرفیت خطوط لوله نصب شده و موجود در منطقه عسلویه برای انتقال گاز بالاتر از میزان گاز تولیدی است و پس از مصرف واحدهای پتروشیمی موجود در منطقه به شبکه سراسری ارسال می‌شود.