آیا ایران بازار نفت کره‌جنوبی را به رقبا واگذار کرده است؟

رد آمار کاهش صادرات نفت

دنیای اقتصاد: حجم صادرات میعانات گازی ایران به کره جنوبی چند روزی است که در خبرگزاری‌های داخلی و خارجی مورد بحث است. خبرگزاری رویترز بر اساس داده‌های به دست آمده از ردیابی نفتکش مدعی شد با افزایش واردات میعانات گازی کره جنوبی از قطر، صادرات میعانات ایران به این کشور کاهش یافته است. بنابراین ایران در بازار کره‌جنوبی قافیه را به قطر باخته است. این ادعا در حالی از سوی خبرگزاری رویترز مطرح شده است که بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از آمار منتشر شده از سوی نشریه بین‌المللی میس(mees) درباره میزان واردات نفت خام و میعانات گازی کره‌جنوبی در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد، ایران نه تنها قافیه را به قطر نباخته است، بلکه با رشد چشمگیر صادرات نفت به کره جنوبی بخش مهمی از بازار نفت قطر در این کشور را به خود اختصاص داده است.

دنیای اقتصاد: حجم صادرات میعانات گازی ایران به کره جنوبی چند روزی است که در خبرگزاری‌های داخلی و خارجی مورد بحث است. خبرگزاری رویترز بر اساس داده‌های به دست آمده از ردیابی نفتکش مدعی شد با افزایش واردات میعانات گازی کره جنوبی از قطر، صادرات میعانات ایران به این کشور کاهش یافته است. بنابراین ایران در بازار کره‌جنوبی قافیه را به قطر باخته است. این ادعا در حالی از سوی خبرگزاری رویترز مطرح شده است که بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از آمار منتشر شده از سوی نشریه بین‌المللی میس(mees) درباره میزان واردات نفت خام و میعانات گازی کره‌جنوبی در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد، ایران نه تنها قافیه را به قطر نباخته است، بلکه با رشد چشمگیر صادرات نفت به کره جنوبی بخش مهمی از بازار نفت قطر در این کشور را به خود اختصاص داده است. در واقع با رفع تحریم‌های غرب علیه ایران، میزان صادرات نفت‌خام و میعانات گازی کشور به کره‌جنوبی بیش از ۱۴۴ درصد رشد کرده است و در عین حال قطر افت صادرات ۹۱ هزار بشکه‌ای نفت‌خام و میعانات گازی به این کشور را تجربه کرده است. بررسی آمار نشان می‌دهد که بین سه کشور قطر، روسیه و امارات که در سال ۲۰۱۶ همزمان با افزایش صادرات نفت ایران با کاهش صادرات به کره‌جنوبی مواجه شده‌اند، قطر بیشترین افت صادرات را تجربه کرده است. بنابراین، برخلاف ادعای خبرگزاری رویترز قطر در بازار نفت کره جنوبی بیشترین آسیب را از رفع تحریم‌های ایران و بازگشت کشورمان به بازارهای جهانی دیده است. در این میان وزارت نفت نیز ادعای خبرگزاری رویترز را بی‌پاسخ نگذاشت. به گزارش سایت خبری وزارت نفت، وزارت نفت با رد خبر کاهش صادرات میعانات گازی ایران به کره‌جنوبی، اعلام کرد سئول همچنان مشتری بزرگ میعانات گازی ایران است. بر اساس این گزارش، صادرات میعانات گازی ایران به کره جنوبی در ماه جاری نه تنها کاهش نیافته، بلکه رشد نیز کرده است.

وزارت نفت پاسخ می‌دهد

خبر‌گزاری رویترز روز جمعه اعلام کرد یک منبع آگاه از برنامه اولیه بارگیری نفتکش‌های ایران گفته است، صادرات میعانات ایران در ماه جاری میلادی(ژانویه) با ۱۷ درصد کاهش به پایین‌ترین رقم در ۵ ماه اخیر خواهد رسید. بر اساس این گزارش، میزان بارگیری میعانات ایران در ماه ژانویه به ۳۸۵ هزار بشکه در روز خواهد رسید، در حالی که این رقم برای ماه دسامبر ۴۶۲ هزار بشکه برآورده شده بود. صادرات میعانات گازی ایران در ماه اکتبر ۲۰۱۶ به ۵۶۰هزار بشکه در روز رسید که رکورد بی‌سابقه‌ای محسوب می‌شود. این ادعا در حالی از سوی رویترز مطرح می‌شود که سیدمحسن قمصری، مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» با تایید جوابیه وزارت نفت مبنی بر اینکه میزان صادرات میعانات گازی کاهش نداشته است، گفت: ایران هیچ محموله‌ای روی آب‌های بین‌المللی ندارد. به گفته وی محموله‌های موردنظر از مخازن ذخیره‌سازی که ایران در چین اجاره کرده، تامین شده است. در واقع در دوره پسابرجام به دلیل افزایش صادرات و همچنین تغییر نوع صادرات تصمیم گرفته شد مخازن تخلیه شود. بنابراین این مخازن تخلیه شده و به خریداران تحویل داده شدند.

قمصری پیش از این در گفت‌وگو با هفته‌نامه تجارت‌فردا اعلام کرده بود که صادرات میعانات گازی ایران به ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. وی با تاکید بر اینکه میزان صادرات میعانات کشور بیش از میزان تولید آن است، اعلام کرد که بخشی از صادرات میعانات گازی از ذخایر روی آب تامین می‌شود.رویترز در خبر روز جمعه اعلام کرده بود که عامل اصلی کاهش صادرات میعانات گازی ایران کاهش خرید کره جنوبی است، چراکه کره جنوبی در ماه جاری حدود ۱۱۱ هزار بشکه از ایران میعانات خریداری کرده است که پایین‌ترین رقم ظرف ۶ ماه اخیر است، همچنین حدود نیمی از مقدار خریداری شده در ماه دسامبر (۲۰۲ هزار بشکه در روز) است. اما روز گذشته وزارت نفت به رد این ادعای خبرگزاری رویترز پرداخت. وزارت نفت اعلام کرد که مبنای گزارش رویترز رصد عبور کشتی‎ها از تنگه هرمز بوده، در حالی که ایران پیش از این چند سوپر نفتکش مملو از میعانات گازی در دریاهای آزاد و در نزدیکی چین مستقر کرده است و بخشی از فروش میعانات گازی صادراتی ایران از این محموله‎ها تامین شده است. سه شرکت کره جنوبی در ماه دسامبر در مجموع ١١ میلیون بشکه میعانات گازی از ایران خریداری کردند تا این کشور آسیایی همچنان بزرگترین دریافت‌کننده میعانات گازی ایران باشد. همچنین وزارت نفت اعلام کرد که متوسط صادرات روزانه میعانات گازی ایران در سال ۲۰۱۶ حدود ۵/ ۶۱۱ هزار بشکه بوده است.

افزایش صادرات نفت ایران به کره جنوبی

اما آنچه که موجب جلب توجه خبری که رویترز منتشر کرد، شد، گرفتن جای ایران در بازار کره جنوبی از سوی قطر بود. در این خبر آمده بود که در پی افزایش واردات کره جنوبی از قطر، این کشور میعانات گازی کمتری از ایران خریداری کرده است، اما روز گذشته وزارت نفت با رد این ادعا اعلام کرد که قطر توان رقابت با ایران در این زمینه را ندارد. ایران و قطر بزرگترین صادرکنندگان میعانات گازی جهان محسوب می‌شوند و هر دو در میدان گازی پارس جنوبی که بزرگترین میدان گازی جهان است، مشترک هستند. از آنجا که قطر زودتر از ایران در این میدان سرمایه‌گذاری کرده، سال‌ها است که بیش از ایران از این میدان گاز برداشت می‌کند و به تبع نسبت به ایران میعانات گازی بیشتری نیز استخراج می‌کند. ایران روزانه حدود۴۰ هزار شبکه میعانات گازی از میدان گازی مشترک پارس جنوبی برداشت می‌کند. از این‌رو ایران و قطر در برداشت گاز و میعانات گازی با یکدیگر رقابت دارند و به گفته وزیر نفت برداشت از پارس جنوبی و رقابت با قطر به مساله ملی بدل شده است. این موضع باعث شد که خبر رویترز بیش از آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد.

با این حال بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که ایران در سال ۲۰۱۶ بخش مهمی از بازار میعانات گازی قطر در کره جنوبی را به خود اختصاص داده است. داده‌های منتشر‌شده از سوی نشریه میس(mees) نشان می‌دهد، ایران در سال ۲۰۱۶ چهارمین صادرکننده بزرگ نفت و میعانات گازی به کره‌جنوبی بوده است. بر اساس این گزارش متوسط صادرات روزانه نفت ایران به کره جنوبی در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال پیش از آن ۵/ ۱۶۴ هزار بشکه معادل ۱۴۴درصد افزایش یافته و به ۸/ ۲۷۸هزار بشکه رسیده است. این کشور در سال ۲۰۱۶ به‌طور میانگین روزانه ۸۸۰/ ۲میلیون بشکه نفت و میعانات گازی وارد کرده است. عربستان، کویت، عراق، ایران، امارات، قطر و روسیه ۷صادرکننده بزرگ نفت به کره جنوبی محسوب می‎‌شود. ایران در سال ۲۰۱۵ با صادرات روزانه ۳/ ۱۱۴ هزار بشکه بعد از روسیه و در جایگاه هفتم تامین‌کننده نفت کره جنوبی قرار داشت، اما در سال ۲۰۱۶ به دنبال رفع تحریم‌های غرب، صادرات خود را افزایش داده و در میزان صادرات نفت به کره جنوبی، روسیه، قطر و امارات را پشت سر گذاشته است. در حالی که خبرگزاری رویترز در خبر روز جمعه خود مدعی شد که قطر در ماه جاری گوی سبقت را از ایران ربوده و کره جنوبی با کاهش واردات میعانات از ایران واردات خود از قطر را افزایش داده است؛ اما داده‌ها نشان می‌دهد که در بازار نفت کره جنوبی بیشترین آسیب از رفع تحریم‌ها و افزایش صادرات ایران را قطر و روسیه دیده‌اند. در واقع بر اساس آمار منتشر شده از سوی نشریه میس در حالی واردات کره جنوبی از ایران در سال ۲۰۱۶ رشد ۱۴۴درصدی داشته است که همزمان این کشور واردات خود از قطر را بیش از ۹۱هزار بشکه معادل ۲/ ۲۹درصد کاهش داده است. در این سال واردات کره از روسیه نیز ۵۵ هزار بشکه معادل ۳۲ درصد کاهش یافته است. اما نگاهی جزئی‌تر به آمار میس نشان می‌دهد میزان صادرات نفت ایران به کره جنوبی در ماه دسامبر(آخرین ماه سال میلادی) بیش از مقدار متوسط در سال ۲۰۱۶ بوده است. در ماه گذشته میلادی ایران روزانه ۸/ ۳۶۴ هزار بشکه به کره نفت صادر کرده؛ در حالی که در دسامبر سال ۲۰۱۵ این مقدار حدود ۳/ ۵۷ هزار بشکه بوده است. بنابراین در ماه دسامبر ۲۰۱۶ میزان صادرات نفت ایران به کره جنوبی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۳۶ درصدی داشته است. همچنین پیش از تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران، کره جنوبی از ایران حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز نفت وارد می‌کرده است. در واقع ایران در حال حاضر بیش از مقدار قبل از تحریم‌ها به این کشور نفت و میعانات گازی صادر می‌کند.