برآورد از آینده طلای سیاه

گروه نفت و پتروشیمی- سارا مالکی: جدیدترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی از دور شدن بازار نفت از مسیر تعادل در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ خبر می‌دهد. این آژانس در حالی انتظار افزایش عرضه نفت را برای سال آینده میلادی مطرح می‌کند که در پی اختلال‌های ایجاد شده در عرضه، پیش‌بینی‌ها از به تعادل رسیدن عرضه و تقاضای نفت در نیمه دوم سال جاری میلادی حکایت دارند.

این پیش‌بینی را آژانس بین‌المللی انرژی مطرح می‌کند و اختلال ایجاد شده در عرضه نفت از سوی کشورهایی مانند کانادا، نیجریه و لیبی را از مهم‌ترین دلایل به تعادل رسیدن عرضه و تقاضای نفت در نیمه دوم سال ۲۰۱۶ ارزیابی می‌کند. این سازمان اعلام کرده است که رشد تقاضا در سال ۲۱۰۷ به احتمال زیاد بدون تغییر و در سطح رشد تقاضای امسال یعنی حدود ۳/ ۱ میلیون بشکه در روز خواهد بود. این میزان رشد تقاضا در سال آینده در حالی با سال جاری در یک سطح قرار دارد که انتظار می‌رود با حذف اختلال عرضه و افزایش تولیدات شیل و همچنین فرض رشد تولیدات اوپک،‌ نفت بیشتری به بازار عرضه شود.

آن‌طور که این گزارش تاکید می‌کند، انتظار می‌رود بیشترین میزان افزایش تقاضا در سال جاری و سال آینده میلادی از سوی اقتصادهای نوظهور باشد. آژانس بین‌المللی انرژی همچنین در گزارش ماهانه خود اعلام کرده است «با فرض اینکه تولیدات نفت اوپک در سال ۲۰۱۷ به‌طور متوسط با رشد همراه باشد، شاهد افزایش عرضه و افزایش ذخایر جهانی نفت در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ خواهیم بود».

انتظارها در حالی برای سال آینده حول محور افزایش عرضه می‌گردد که میزان مازاد عرضه نفت کنونی در مقایسه با برآورد پیشین آن تا ۴۰ درصد کاهش یافته است. در این خصوص، تقویت تقاضای نفت در کنار اختلال عرضه از سوی برخی کشورهای تولید‌کننده و همچنین کاهش تولید نفت شیل (با فشار افت قیمت‌ها)، از علت‌های اساسی کاهش مازاد عرضه روزانه نفت در ماه جاری ارزیابی می‌شود. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، خروجی نفت کشورهای غیر اوپک برای نخستین بار از سال ۲۰۱۳ با کاهشی ۵۹۰ هزار بشکه‌ای در روز همراه بوده و در روند ماهانه به ۴/ ۹۵ میلیون بشکه در مه رسیده است. با این حال همچنان حجم انبوه ذخایر نفتی، احتمال هرگونه افزایش قیمت قابل توجهی را محدود می‌کند.

پیش‌بینی اوپک از بازار طلای سیاه

کاهش عرضه نفت در حالی عرضه و تقاضا را در نیمه دوم سال جاری به تعادل خواهد رساند که با وجود تلاش اوپک برای افزایش تولید، کشورهای عضو این سازمان در ماه مه ۱۰۰ هزار بشکه در روز کمتر تولید کرده‌اند و کل تولیدات این سازمان به ۳۲ میلیون و ۳۶۰ هزار بشکه در این ماه رسید. به این ترتیب اوپک ۵۰۰ هزار بشکه کمتر از آنچه برای تقاضا در سه ماهه سوم انتظار داشته و همچنین ۱۶۰ هزار بشکه کمتر از چیزی که برای تقاضای نفت خام در نیمه دوم امسال انتظار داشته، تولید کرده است. همچنین این نخستین بار در سه سال گذشته است که تولیدات اوپک کمتر از میزان تقاضای نفت بوده است.

این میزان کاهش تولیدات ماه مه اوپک در حالی است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولیدات آن همچنان رشد ۵۰۰ هزار بشکه‌ای را نشان می‌دهد. در این میان ایران به‌عنوان یکی از اعضای اوپک بیشترین سرعت را در افزایش تولید و عرضه نفت در مقایسه با سایرین داشته است. در حالی که همچنان انتظار رشد مقدار تولیدات کشورمان وجود دارد. پیش‌بینی اوپک نیز از بازار نفت در نیمه دوم امسال، تشدید فضای رقابتی این بازار است.

با وجود انتظار برای کاهش عرضه نفت اوپک نیز در گزارش خود تاکید کرده است که به علت وجود ذخایر عظیم نفتی از سال‌های گذشته، قیمت‌ها با رشد چشمگیری همراه نخواهند شد. این سازمان کاهش مقدار تولیدات آمریکا برای سال جاری را تا سطح ۷۴۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی کرده است. در این گزارش همچنین به افزایش مقدار تقاضای نفت به میزان یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز اشاره شده است.

افت نفت با نگرانی در بازار جهانی

در حالی که شکاف بین عرضه و تقاضا می‌تواند عاملی برای رشد قیمت‌ها باشد، به گزارش رویترز سرمایه‌گذاران بدون در نظر گرفتن این شکاف، بر نگرانی‌ها درباره رشد اقتصاد جهانی و افت شاخص‌ها در بازارهای بورس تمرکز کرده‌اند؛ در این میان، انتظار برای نشست دور روزه بانک مرکزی آمریکا (روز گذشته آغاز شد) و همچنین نشست بانک مرکزی ژاپن در کنار انتظار برای رفراندوم خروج بریتانیا در هفته آینده از عوامل تشدید نگرانی‌ها در بازار جهانی بود.

رشد اندک شاخص دلار آمریکا نیز فشار را بر قیمت نفت نگه داشت. رای انگلیسی‌ها به ترک اتحادیه اروپا ممکن است اروپا را مجددا وارد دوره‌ای از رکود کند و فشار بیشتری بر اقتصاد جهانی وارد سازد. علاوه بر این، در حال حاضر نگرانی‌ها درباره رشد اقتصادی چین نیز بر بازارها تاثیر منفی گذاشته و موجب فراموش شدن نشانه‌های مثبتی نظیر پیش‌بینی کاهش تولید نفت شیل در ماه جولای برای هفتمین ماه متوالی شده است.

بر این اساس روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶)، قیمت هر بشکه نفت برنت با ۶۲ سنت کاهش به ۴۹ دلار و ۷۳ سنت رسید. قیمت نفت خام آمریکا نیز با ۵۶ سنت کاهش به ۴۸ دلار و ۳۲ سنت رسید. در این شرایط، نتیجه نشست بانک‌های مرکزی و همچنین رفراندوم بریتانیا می‌تواند بر قیمت نفت اثرگذار باشد. در این میان، پیش‌بینی اوپک مبنی بر توازن بیشتر بازار نفت در نیمه دوم سال ۲۰۱۶ خوش‌بینی‌هایی را در بازار موجب شده است.