کشورهای نفتی بدون حضور نماینده‌ای از ایران در قطر دور هم جمع شدند
بهانه‌های نفتی ریاض در نشست دوحه
به گزارش «دنیای اقتصاد» اما در نشست دیروز (۱۷ آوریل) تولیدکنندگان مهم نفت در پایتخت قطر ( دوحه) گرد هم آمدند تا درخصوص تثبیت سطح تولید نفت در ژانویه سال ۲۰۱۶ به توافق برسند. در این نشست علاوه بر ۴ کشور عربستان، قطر، روسیه و ونزوئلا که در نشست قبلی نیز حضور داشتند کشورهای نیجریه، عمان، امارات متحده عربی، الجزایر، آنگولا، جمهوری آذربایجان، کلمبیا، اکوادور، مکزیک، اندونزی، عراق، قزاقستان و کویت شرکت کردند.
به این ترتیب بالاخره ۱۷ آوریل روزی که به عقیده فعالان بازار نفت روز سرنوشت‌سازی برای قیمت نفت بود فرارسید اما از همان ابتدای نشست و به دنبال عدم حضور نماینده ایران، بهانه‌های نفتی ریاض شروع شد. تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۸ به وقت تهران) اخباری که از نشست دوحه منتشر شده نشان می‌دهد عربستان اعلام کرده هر تصمیمی برای ثبات تولید نیازمند حمایت همه اعضای اوپک است. به این ترتیب این نشست در همان ساعات اولیه به دلیل تغییر نظر عربستان سعودی بدون نتیجه ماند. منابع آگاه به نقل از رویترز اعلام کردند نشست فریز نفتی بین تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک در دوحه در آخرین دقایق به دلیل آنچه ظاهرا ادامه تنش‌ها بین ایران و عربستان گزارش شده، به مشکل برخورد.
یک منبع آگاه در اوپک گفت: سعودی‌ها اوایل صبح همه چیز را تغییر دادند. آنها می‌خواهند ابتدا تمام اعضای اوپک به این نشست بپیوندند. این در حالی است که بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران اعلام کرده از آنجا که قرار نیست ایران طرح فریز نفتی را امضا کند، بنابراین ضرورتی ندارد نماینده ایران در نشست دوحه حضور یابد و نشست دوحه برای کسانی است که می‌خواهند این طرح را امضا کنند و اگر می‌خواستیم نماینده‌ای از ایران در این نشست حضور داشته باشد، برای این بود که حمایت خود را از این طرح نشان دهیم. به نظر می‌رسد تسری تنش‌های اخیر بین عربستان سعودی و ایران به‌عنوان دو رقیب، پتانسیلی قوی برای تخریب چشم انداز اولین قرارداد الزام‌آور تولید نفت طی ۱۵ساله اخیر بین اوپک و کشورهای غیرعضو اوپک را داشته و از سوی دیگر نیز بی‌درنگ می‌تواند زمینه سقوط مجدد بهای نفت خام را در بازارهای جهانی مهیا سازد. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از خبرگزاری رویترز، یکی از کارشناسان ارشد نفتی با اشاره به چالش ایجاد شده بر سر راه این نشست گفت: «معضل اصلی ما در حال حاضر این است که باید راهکاری بیابیم تا هر سه طرف ایران، عربستان سعودی و روسیه در آن در نظر گرفته شود.» ناکامی در راه رسیدن به یک توافق جامع جهانی می‌تواند زمینه ساز از سرگیری رقابت‌های تنگاتنگ بین تولیدکنندگان کلیدی نفت برای تصاحب سهم بیشتری از بازار شده و سیگنال‌هایی منفی را روانه بازارها کند که در این صورت به احتمال زیاد موجب توقف روند بهبود اخیر ایجاد شده در مسیر رشد بهای نفت خام خواهد شد.
آبیشِک دشپانده، تحلیلگر ارشد نفت در ناتیکسیس (NATIXIS) در این‌باره گفت: اگر تصمیمی قاطع برای فریز تولید نفت اتخاذ نشود، می‌تواند به‌طور مستقیم بر تولید نفت آمریکای شمالی در راستای افزایش میزان خروجی تاثیر بسزایی بگذارد، شاید این چیزی باشد که عربستان سعودی از مشاهده آن خرسند شود.» مقامات عربستانی در هفته‌های اخیر بارها اعلام کرده‌اند که تا زمانی که ایران در فریز نفتی مشارکت نکند، آنها نیز تولید خود را محدود نخواهند کرد. تحلیلگران معتقدند بعید است این دو رقیب منطقه‌ای در کوتاه‌مدت به اجماعی در مورد بازار نفت دست یابند.در پیش‌نویس توافق بین کشورهای تولیدکننده نفت در دوحه پیش‌بینی شده است تولید روزانه متوسط هر ماه اعضای اوپک از سطح ماه ژانویه بیشتر نشود. در این سند آمده است این تصمیم تا اول اکتبر پابرجاست و پس از آن تولیدکنندگان نفت دوباره ماه اکتبر در روسیه گرد‌هم می‌آیند تا پیشرفت‌های به‌دست آمده در اجرای «احیای تدریجی بازار نفت» را ارزیابی کنند.
بازار نفت چشم به راه اقدامی پویا
بهای نفت از دو سال پیش تاکنون پا در مسیری سخت و خشن گذاشته و ناملایمات و نوسانات زیادی را تحمل کرده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد بهای طلای سیاه در مجموع طی سال‌های 2014 تاکنون حدود 60 درصد افت را تجربه کرده که بخش زیادی از این افت در سال 2014 به ثبت رسیده است. به عبارت دیگر شواهد حکایت از آن دارند که فشار ناشی از افت قیمت نفت در سال اول آغاز ریزش قیمت بیش از سال دوم بوده است. بر این اساس باید گفت بهای نفت خام آمریکا که در سال 2014 و در نیمه اول این سال رقمی حدود 100 دلار را ثبت کرده بود ناگهان به رقمی حدود 26 دلار رسید؛ هرچند در حال حاضر به مرزهای 40 دلاری رسیده است.
طی این سال‌ها اقدامات زیادی برای مقابله با روند نزولی بهای طلای سیاه انجام شد که از جمله آنها می‌توان به 3 نشست اوپک در این دوره‌ها اشاره کرد که هیچ‌کدام از آنها نتیجه‌ای را در جهت تثبیت بازار نفت در پی نداشتند و عربستان دست از استراتژی خود (تولید بیشتر حتی در ازای قیمت کمتر) برنداشت و کشورهای حوزه خلیج فارس مانند کویت، امارات و قطر دنباله‌روی این روش شدند. این داستان تا جایی ادامه یافت که همه کشورهای عضو اوپک (چه غنی و چه فقیر) از شرایط عاصی شدند. در چنین شرایطی بزرگترین تولیدکننده اوپک در وضعیتی قرار گرفت که برای رهایی از بحران مالی مجبور شد برای اولین بار از بازارهای بین‌المللی پول قرض کند و کاهش برنامه‌های رفاهی و تغییرات محسوس اقتصادی را در کنار فروش بخشی از دارایی‌های مهم خود همچون آرامکو در دستور کار قرار دهد. ونزوئلا اما دیگر کشور نفتی است که خسارات فراوانی را در نتیجه کاهش بهای نفت متحمل شده است تا جایی که مسیر سقوط اقتصاد بیمار این کشور از سال 2014 به بعد به شدت هموار شد. بنا بر داده‌های جمع‌آوری شده از سوی موسسه جودی، میانگین تولید نفت خام ونزوئلا در سال ٢٠١۵ میلادی با پنج درصد افت به میانگین روزانه دو میلیون و ۶٠٠ هزار بشکه رسیده است؛ در حالی که این مقدار ١۴ سال پیش در سطح روزانه سه میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه بود.
جیووانی استانوو، یک تحلیلگر در موسسه مالی سوئیسی یو‌بی‌اس اعلام کرد: ونزوئلا در میان دیگر اعضای اوپک بیشترین آسیب اقتصادی را از کاهش قیمت نفت دیده است. این موضوع باعث شد رئیس‌جمهوری این کشور و وزیر انرژی آن با صرف زمانی فراوان به دنبال ایجاد اتحاد بین کشورهای عضو اوپک برای کاهش سطح تولید باشند که این تلاش‌ها با مانعی مواجه شد که عربستان ایجاد کرد. این کشور در آن دوره اعلام کرد تلاش برای کنترل بازار نفت بدون حضور کشورهای غیراوپک عملا غیرممکن است و به این ترتیب نتیجه بخشی این تلاش‌ها را منوط به حضور کشورهای غیرعضو اوپک کرد؛ موضوعی که در نهایت بعد از گذشت 10 ماه نشست روز گذشته در قطر را نیز تحت تاثیر خود قرار داد.
ارسال نظر