گروه نفت و پتروشیمی: اولین آثار رفع تحریم‌های ایران به‌طور رسمی در گزارش جدید اوپک نمود پیدا کرد. بر اساس این گزارش تولید نفت کشورمان در ماه فوریه (‌12 بهمن تا 9 اسفند) حدود 180 هزار بشکه نسبت به ماه قبل از آن افزایش یافته و به 13/ 3 میلیون بشکه در روز رسیده است که نشان از رشد 6 درصدی تولید ماهانه و رشد 12 درصدی تولید نفت کشور نسبت به دوران تحریم‌ها دارد. از سویی قیمت نفت ایران با رشد بیش از 13 درصدی مواجه شده است که نسبت به دیگر نفت‌های موجود در سبد نفتی اوپک رشد بیشتری داشته، سبد نفتی اوپک تنها رشد 8درصدی را به ثبت رسانده است. همچنین بر اساس این گزارش مازاد عرضه در بازار نفت در سال جاری به‌طور متوسط بیش از یک میلیون بشکه در روز خواهد بود.

آثار لغو تحریم در تولید نفت

با اعمال تحریم‌های غرب علیه کشورمان بر سر مساله هسته‌ای تولید و صادرات نفت ایران از سال ۲۰۱۲ کاهش یافت و در سال ۲۰۱۳ به کمترین مقدار خود رسید. اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و توافق موقت ژنو فشار برای کاهش واردات نفت از ایران قدری کاهش یافت و به دنبال آن میزان تولید و صادرات نفت کشورمان به ترتیب در سطح ۸/ ۲میلیون بشکه و یک میلیون در روز ثابت ماند. اما در چند ماه اخیر با نزدیک شدن به اجرایی شدن برجام، تولید نفت کشور در مسیر افزایشی قرار گرفت به‌طوری‌که در ماه ژانویه به سطح سه میلیون بشکه در روز رسید. حال به دنبال اجرایی شدن برجام و لغو تدریجی تحریم‌ها تولید نفت ایران در ماه فوریه به روند رو به رشد خود ادامه داده و به ۱۳۲/ ۳ میلیون بشکه در روز رسیده است. افزایش تولید نفت ایران در حالی رخ داده که خبرهایی مبنی بر رشد چشمگیر صادرات نفت ایران به گوش می‌رسد. بر اساس آخرین اظهارات مقامات نفتی کشورمان، میزان صادرات نفت خام ایران در ماه فوریه به ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز رسیده است که نسبت به زمان تحریم‌ها حدود ۵۰ درصد رشد داشته است. از سویی وزیر نفت اعلام کرده است که میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی در ماه فوریه ۷۵/ ۱ میلیون بشکه در روز بوده است که در ماه جاری میلادی به ۲ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

به گزارش «دنیای اقتصاد» در گزارش اوپک اعلام شده که تولید نفت این سازمان فوریه امسال با افت ۱۷۵ هزار بشکه‌ای مواجه شده و به ۳/ ۳۲ میلیون بشکه در روز رسیده است. بر اساس آمار منتشر شده در این گزارش بین ۱۳ عضو این سازمان تنها کشورمان رشد قابل توجهی در تولید خود لحاظ کرده است و دیگر کشورها یا با کاهش تولید مواجه شده‌اند یا در سطح ماه قبل نفت استخراج کرده‌اند. بین اعضای این سازمان عراق و نیجریه با بیشترین افت تولید نفت مواجه شده‌اند، پیش از این در خبرها اعلام شده بود که صادرات و به تبع آن تولید نفت این کشورها به دلیل انفجار در خط لوله انتقال نفت با اختلال مواجه شده است. تولید نفت عراق در ماه فوریه با ۲۶۳ هزار بشکه کاهش به ۱۵/ ۴ میلیون بشکه در روز رسیده است. تولید نفت نیجریه نیز ۹۴ هزار بشکه کاهش یافته است. اما عربستان، بزرگ‌ترین‌ تولیدکننده اوپک، تغییر محسوسی در تولید خود لحاظ نکرده و همچنان بیش از ۱/ ۱۰ میلیون بشکه در روز نفت استخراج می‌کند. بر اساس گزارش اوپک، اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که عرضه جهانی نفت در فوریه ۲۰۱۶ حدود ۲۱۰ هزار بشکه نسبت به ماه قبل کاهش یافته و به متوسط روزانه ۷۳/ ۹۵ میلیون بشکه رسیده است. در این بین آمارها نشان می‌دهد تولید نفت کشورهای غیر‌عضو اوپک تنها ۴۰ هزار بشکه افت داشته است. بر این اساس، سهم اوپک از عرضه جهانی نفت خام در ماه فوریه به ۷/ ۳۳ درصد رسیده که نسبت به ماه ژانویه کاهش داشته است.


افزایش قیمت نفت ایران

بر اساس گزارش اوپک، بهای نفت سنگین ایران(نفت شاخص ایران در سبد نفتی اوپک) در ماه فوریه نسبت به ماه ژانویه 21/ 3 دلار افزایش یافته و به 28/ 27 دلار به ازای هر بشکه رسیده است. آمار اولیه اوپک از قیمت‌ 13 نفت شاخص در سبد نفتی این سازمان نشان می‌دهد نفت سنگین ایران بیشترین رشد قیمت را داشته است، بهای سبد نفتی این سازمان نسبت به ژانویه 22/ 2 دلار رشد قیمتی را به ثبت رسانده است. در گزارش اوپک درخصوص رشد قیمت نفت در ماه فوریه آمده است که بهای سبد نفتی اوپک در ماه فوریه 8 درصد رشد داشته و به 72/ 28 دلار رسیده است که عمده دلیل رشد قیمت‌ها به دلیل معاملات فیزیکی سالم و منصفانه در بازار نفت و همچنین تصمیم به توقف رشد تولید از سوی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان رخ داد. هرچند که عوامل منفی همچنان پابرجا بود و عواملی مثل رشد ارزش دلار، کاهش رشد اقتصادی و عرضه بیش از حد بر قیمت‌ها فشار وارد می‌کند. به روایت اوپک، تقاضای جهانی نفت در سال 2015 به‌طور متوسط 54/ 1 میلیون بشکه در روز رشد کرده و به 98/ 92 میلیون بشکه در روز رسیده، این برآورد نسبت به گزارش ماه قبل این سازمان تغییری نداشته است. اوپک برآورد کرده است که تقاضای روزانه نفت در سال جاری میلادی با رشد 25/ 1 میلیون بشکه‌ای مواجه شود و به 23/ 94 میلیون بشکه برسد که این آمار نیز نسبت به گذشته تغییر چندانی نداشته است.

اوپک در این گزارش رشد تولید کشورهای غیر عضو اوپک در سال 2015 را نسبت به گزارش ماه قبل 100 هزار بشکه افزایش داده و به 42/ 1 میلیون بشکه رسانده است. بر این اساس کشورهای غیرعضو در سال گذشته میلادی به‌طور متوسط 09/ 57 میلیون بشکه نفت تولید کرده‌اند. پیش‌بینی شده عرضه این کشورها در سال جاری میلادی با افت 700 هزار بشکه‌ای مواجه شود و به 39/ 56 میلیون بشکه در روز برسد. اوپک در گزارش خود میزان تقاضای نفت و مایعات سوختی جهان در سال جاری میلادی را 2/ 94 میلیون بشکه در روز برآورد کرده است که با احتساب عرضه 4/ 56 میلیون بشکه‌ای کشورهای غیر عضو و تولید روزانه 3/ 6 میلیون بشکه‎‌ای ان‌جی‌ال و میعانات گازی، میزان تقاضا برای نفت خام اوپک حدود 5/ 31 میلیون بشکه در روز خواهد بود که هرچند نسبت به تقاضای سال پیش رشد 8/ 1 میلیون بشکه‌ای داشته اما در مقایسه با تولید بیش از 32 میلیون بشکه‌ای این سازمان نشان از ادامه مازاد عرضه در بازار جهانی نفت در سال جاری میلادی دارد. با این وجود خبر گزاری رویترز با اشاره به کاهش برآورد تقاضا برای نفت خام اوپک نوشت: تقاضا برای نفت خام تولیدی این سازمان کمتر از برآوردهای پیشین اوپک است، زیرا به گفته این سازمان عرضه نفت از سوی تولیدکنندگان غیرعضو اوپک همچنان بالا است. بر اساس گزارش رویترز، گزارش اوپک درباره استمرار عرضه بالای نفت از سوی تولیدکنندگان غیر عضو اوپک، با گزارش آژانس بین‌المللی انرژی درباره کاهش غافلگیرکننده تولید نفت غیر‌اوپکی‌ها، همخوانی ندارد. در گزارش اوپک اعلام شده است که هزینه تولید نفت، به‌ویژه در آمریکا، کاهش یافته و معاملات سلف بیشتر شده است به گونه‌ای که تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند به جای توقف تولید، ضرردهی در تولید داشته باشند.

تولید 13/ 3 میلیون بشکه‌ای نفت ایران