تاکید بر نقش شرکت‌های اکتشاف‌وتولید ایرانی
امکان تولید روزانه ۴/ ۷ میلیون بشکه نفت در میدان‌های خشکی
کامران فتاحی، مدیر پورتفولیو پروژه‌ای شرکت مشاوران انرژی تهران بود که ارائه تحقیق خود را با محوریت ضرورت اصلاحات ساختاری برای تحقق تولید ۶ تا ۸ میلیون بشکه‌ای نفت ارائه داد.
وی به مسائلی از جمله وضع ذخایر نفتی ایران، تعداد میدان‌های نفت و گاز و توان افزایش ظرفیت تولید از مخازن مختلف پرداخت و گفت بیش از دوسوم ذخایر نفتی کشور، کمتر از ۵۰ درصد توسعه یافته‌اند و بر اساس نتایج طرح‌های توسعه تهیه شده در یک دهه اخیر، می‌توان تولید روزانه معادل ۴/ ۷ میلیون بشکه نفت را از مخازن آسماری (تا ۵/ ۴ میلیون بشکه)، بنگستان (۶/ ۱ میلیون بشکه) و خامی (۲/ ۱ میلیون بشکه) انتظار داشت.
در این نشست، پیش‌نیازهای تولید ۶ تا ۸ میلیون بشکه‌ای نفت در کشور شامل سرمایه‌گذاری، اصلاحات ساختاری، مدیریت و نیروی انسانی، فناوری و زنجیره توسعه و تامین مطرح شد؛ رقم سرمایه‌گذاری لازم برای هر بشکه افزایش ظرفیت تولید نفت به تفکیک ذخایر و میزان توسعه‌یافتگی تشریح شد؛ درباره ظرفیت‌های صنعت نفت از حیث منابع انسانی سخن به میان آمد و در جمع‌بندی بخش نخست بحث عنوان شد که برای افزایش ظرفیت تولید نفت میدان‌های خشکی کشور ۱۰۱ میلیارد دلار سرمایه مورد نیاز است. ضروری‌ترین پیش‌نیاز افزایش ظرفیت تولید روزانه نفت کشور اصلاحات ساختاری است و در بخش نیروی انسانی نیز تنها در ابعاد مدیریتی محدودیت جدی وجود دارد که می‌توان از طریق مشاوران نسبت به رفع این محدودیت‌ها اقدام کرد.
به گفته وی، سهم ۵/ ۱۴ درصدی شرکت ملی نفت ایران به هیچ عنوان برای تامین سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای تحقق افزایش تولید نفت کشور کافی نیست و برای دستیابی به سرمایه ۱۰۱ میلیارد دلاری، راهی جز ایجاد تحولات ساختاری و نهادی از جمله رفع انحصار مطلق دولت در اکتشاف، توسعه و بهره‌برداری منابع نفت کشور، افزایش رقابت میان بخش خصوصی و دولتی، رفع انحصار و تمرکز و رفع تداخل وظایف حاکمیتی و مالکیتی در سطح ملی با وظایف تصدی‌گری و بنگاهی وجود ندارد. محمدرضا مقدم، مشاور وزیر نفت و رئیس نشست در جمع‌بندی مطالب مطرح شده گفت «با ظرفیت تولید فعلی نفت نمی‌توانیم در مرکز مبادلات انرژی دنیا قرار بگیریم و به هاب انرژی تبدیل شویم. فرصت برای استفاده از ارزش افزوده ذخایر هیدروکربوری زیاد نیست و شاید در آینده‌ای نه چندان دور، ارزش اقتصادی تولید نفت را برای همیشه از دست بدهیم.»
وی ادامه داد: مهرماه پارسال که نشست تخصصی «هشت میلیون بشکه تولید نفت؛ ضرورت؛ رویا یا واقعیت؟» در پنجمین کنگره راهبردی نفت و نیرو برگزار شد، عنوان نشست با واکنش‌های زیادی روبه‌رو بود و بسیاری معتقد بودند حتی نام بردن از عبارت «تولید هشت میلیون بشکه نفت» گزافه‌گویی است. حالا یک‌سال و اندی می‌گذرد و در این مدت بارها درباره الزام‌های افزایش این ظرفیت صحبت شده و از برنامه‌ریزی برای تولید ۵/ ۶ میلیون بشکه یا حتی ۵/ ۸ میلیون بشکه نفت طی سال‌های آینده سخن به میان آمده است. البته که مسیر تحقق چنین اعداد و ارقامی با در نظر گرفتن شرایط کشور و بازار نفت بسیار ناهموار است اما ضرورت آن به تدریج نزد غالب کارشناسان و متخصصان این حوزه مسجل شده است. گزارش نشست تخصصی پارسال را با این سوال آغاز کردم «آیا با توجه به وضع کنونی بازار جهانی انرژی و موقعیت ایران در این بازار، تولید نفت در ظرفیت‌های بالاتر (به‌صورت نمادین ۸ میلیون بشکه) ضروری است؟» امروز پاسخ این پرسش واضح است؛ بله. تولید حداکثری نفت یک ضرورت است.
