بررسی «دنیای‌اقتصاد» از گزارش چشم‌انداز موسسات بینالمللی انرژی
جایی برای افزایش تولید نفت نیست
آژانس بینالمللی انرژی پیش‌بینی خود را از تقاضا برای طلای سیاه در سال‌جاری بار دیگر نسبت به گزارش پیشین خود کاهش داد و به ۶/ ۹۶ میلیون بشکه در روز رساند. اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده هم در گزارش ماهانه خود همچون آژانس بینالمللی انرژی برآوردش از تقاضای جهانی نفت را کاهش داده است، اما این نهاد معتقد است که سطح تقاضا بالاتر خواهد بود و برابر با ۸/ ۹۷ میلیون بشکه در روز خواهد بود. اوپکی‌ها اما به‌رغم بدبینی‌های اساسی به وضعیت گسترش بیماری کووید-۱۹، در گزارش ژانویه خود برآوردشان از تقاضای جهانی را برابر با ۹/ ۹۵ بشکه در روز و بدون تغییر نسبت به ماه گذشته حفظ کردند. همچنین بازیابی تقاضا به سطوح پیشاهمه‌گیری در سریع‌ترین زمان ممکن، از نظر آژانس بینالمللی انرژی تا سال ۲۰۲۲ طول خواهد کشید. اداره اطلاعات انرژی آمریکا هم تقریبا در این باره با آژانس هم‌نظر است و می‌گوید تا نیمه دوم سال ۲۰۲۲ می‌توان انتظار بازگشت به سطوح پیشاپاندمی را داشت. همچنین اداره اطلاعات انرژی با ارائه پیش‌بینی قیمتی جدیدی انتظارش از رشد قیمت نفت برنت و وست تگزاس اینترمدییت در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ را افزایش داده است.
قیمت هر بشکه نفت‌خام وست‌تگزاس اینترمدییت (تا لحظه تنظیم این گزارش در ساعت ۱۶ روز چهارشنبه به وقت تهران) در بازار نایمکس با ۷۱ سنت افزایش به ۵۳ دلار و ۶۹ سنت در هر بشکه رسید که نمایانگر رشد ۳۴/ ۱ درصدی نسبت به جلسه پیشین معاملاتی است. همچنین شاخص نفت برنت نیز که در لندن مورد معامله قرار می‌گیرد، هربشکه ۵۶ دلار و ۳۴ سنت معامله شد که حاکی از افزایش ۴۴ سنتی بهای این شاخص بینالمللی بود. تحلیلگران بازار معتقدند دلیل اصلی افزایش قیمت در روز چهارشنبه خوش‌بینی‌ها به بسته محرک اقتصادی احتمالی بایدن است که جنب و جوش در گوشه کنار اقتصاد و بازارهای مالی را طی روزهای اخیر تحریک کرده است.
تعدیل مجدد در برآورد آژانس بینالمللی انرژی
آژانس بینالمللی انرژی (IEA) روز سه شنبه در گزارش چشم‌انداز خود گفت که تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۱ کمتر از میزان پیش‌بینی‌های گذشته خواهد بود؛ زیرا محدودیت‌های جدید کرونایی مصرف نفت را در زمان همه‌گیری کاهش داده است.
به گزارش روزنامه فایننشال تایمز، آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرد: تقاضای نفت ۶۰۰هزار بشکه در روز کمتر از آنچه قبلا برای ۳ ماه اول ۲۰۲۱ تخمین زده شد، خواهد بود. برای کل سال نیز تقاضا ۳۰۰ هزار بشکه در روز کمتر خواهد بود، اگرچه این نهاد کماکان انتظار دارد در نیمه دوم سال با سرعت‌بخشی به روند واکسیناسیون کرونا بهبود چشمگیری رخ دهد.
آژانس بینالمللی انرژی در گزارش ماهانه خود گفته است: «زمان بیشتری لازم است تا تقاضای نفت به‌طور کامل بهبود یابد، زیرا محدودیت‌های مجدد کرونایی در برخی از کشورها فشار سنگینی بر فروش سوخت در آنها وارد کرده است.»
از زمان فروپاشی قیمت در اوایل سال گذشته میلادی به‌دلیل قرنطینه‌ها و ممنوعیت‌های مسافرتی، تقاضا برای نفت خام به شکل چشمگیری کاهش یافت. قیمت شاخص بینالمللی نفت خام برنت، تا حد زیادی بهبود یافته و به بالای ۵۵ دلار در هر بشکه رسیده است. اما قیمت شاخص‌های نفتی هنوز ۱۰ تا ۱۵ دلار در هر بشکه پایین‌تر از دوران پیشا همه‌گیری هستند؛ به‌رغم اینکه اوپک و متحدانی مانند روسیه برای کمک به رونق بازار اقدام به ثبت رکورد کاهش عرضه کرده‌اند و انتظارات بر آن است که تقاضا در سال ۲۰۲۱ بیشتر خواهد شد.
آژانس بینالمللی انرژی در حالی که پیش‌بینی خود را کاهش داده است، اما در گزارش خود اذعان کرده که انتظار می‌رود تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۱ به‌طور کل ۵/ ۵ میلیون بشکه در روز افزایش یابد و به ۶/ ۹۶ میلیون بشکه در روز برسد. این در حالی است که در سال ۲۰۲۰ تقاضا برای نفت خام ۸/ ۸ میلیون بشکه در روز سقوط کرد. آنگونه که IEA انتظار دارد در سریع‌ترین سناریوی بازیابی تقاضا به سطوح پیشا همه‌گیری، تا سال ۲۰۲۲ طول خواهد کشید که تقاضا به حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز بازگردد.
این نهاد بینالمللی مستقر در پاریس معتقد است اقدامات مرتبط با کارزار واکسیناسیون جهانی امری زمان‌بر است و به همین دلیل فرض خود را بر این پایه استوار کرده است که اثرات واکسیناسیون در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ روی تقاضای سوخت برای سفر و حمل‌و‌نقل تاثیر افزایشی و مثبتی خود را نشان خواهد داد.
آژانس بینالمللی انرژی همچنین با اشاره به توافق اوپک‌پلاس در گزارش خود عنوان کرده است با توجه به کاهش بیشتر از میزان توافق شده در عرضه اوپک و متحدانش، در توافق محدودیت تولیدی که برای کمک به تعادل بازار و تقویت قیمت‌ها طراحی شده است، همچنان شاهد کاهش قابل توجه ذخایر جهانی نفت خواهیم بود. عربستان سعودی در آخرین نشست اوپک‌پلاس اعلام کرد که میزان یک میلیون بشکه در روز از تولید خود را در ابتدای ماه فوریه کاهش می‌دهد.
گروه موسوم به اوپک‌پلاس که از سال ۲۰۱۶ همکاری خود را آغاز کرده‌اند، ممکن است لازم باشد اواخر سال‌جاری افزایش تولید را آغاز کنند. در حالی که سرمایه‌گذاری پایین در این صنعت باعث شده تا برخی از معامله‌گران روی شکاف‌های احتمالی در سمت عرضه طی سال‌های آینده شرط ببندند.
آژانس بینالمللی انرژی با فرض دستیابی اوپک‌پلاس به پایبندی صد درصدی اعضا به آخرین توافق صورت‌گرفته پیش‌بینی می‌کند که ذخایر جهانی نفت در ۳ ماه نخست ۲۰۲۱ می‌توانند ۱/ ۱ میلیون بشکه در روز کاهش یابند که طی این دوره ۳ ماهه چیزی حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت خام خواهد بود. همچنین در گزارش این نهاد ذکر شده است احتمال کاهش شدیدتر ذخایر نفتی در نیمه دوم سال با رشد تقاضا وجود دارد. گزارش IEA پیش‌بینی می‌کند عرضه جهانی نفت خام در سال ۲۰۲۱ پس از سقوط روزانه ۶/ ۶ میلیون بشکه در سال گذشته، ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
بدبینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا به تقاضای جهانی
به گزارش اویل پرایس، برآورد جدید اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA) انتظار دارد تقاضای جهانی نفت ۶/ ۵ میلیون بشکه در روز طی سال ۲۰۲۱ در مقایسه با کمترین میزان تقاضای سال گذشته یعنی ۲/ ۹۲ میلیون بشکه در روز رشد کند. در پیش‌بینی جدید این نهاد رشد تقاضا حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز پایین‌تر از گزارش چشم‌انداز ماه قبل این اداره است.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی (STEO) ماه ژانویه خود انتظار دارد مصرف جهانی نفت و سوخت‌های مایع در سال‌جاری به‌طور متوسط برابر با ۸/ ۹۷ میلیون بشکه در روز باشد، این در حالی است که تخمین گزارش ماه دسامبر چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی برای همین مدت ۹۸ میلیون بشکه در روز بود. در سال ۲۰۲۰، تقاضای جهانی نفت به عقیده EIA به‌طور متوسط ۲/ ۹۲ میلیون بشکه در روز بوده است که نشانگر کاهش ۹ میلیون بشکه‌ای نسبت به میانگین سال ۲۰۱۹ است. برآورد ۲۰۲۰ نیز در مقایسه با پیش‌بینی EIA در ماه دسامبر ۳۸/ ۹۲ میلیون بشکه در روز کمتر است.
بر اساس آخرین برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا که در ابتدای ماه ژانویه منتشر شد، تقاضای نفت در بخش جهانی طی نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به سطوح پیش از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ بازخواهد گشت. این نهاد باور دارد که متوسط تقاضای نفت در سال ۲۰۲۲ در قیاس با سال‌جاری روزانه ۳/ ۳ میلیون بشکه دیگر رشد خواهد داشت.
همزمان با برآورد این نهاد از کاهش تقاضای جهانی نفت برای سال ۲۰۲۱، اداره اطلاعات انرژی پیش‌بینی قیمتی خود برای شاخص نفتی برنت در امسال را ۴ دلار در هر بشکه افزایش داد. اکنون EIA انتظار دارد قیمت هر بشکه نفت خام برنت در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به‌طور متوسط ۵۳ دلار در هر بشکه باشد که ۱۱ دلار در مقایسه با میانگین قیمتی سال ۲۰۲۰ افزایش داشته است. گزارش چشم‌انداز این نهاد آمریکایی در ماه دسامبر قیمت برنت در سال ۲۰۲۱ را به‌طور متوسط ۴۹دلار در هر بشکه تخمین زده بود. آنها همچنین انتظار دارند قیمت شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت در سال ۲۰۲۱ به‌طور متوسط حدود ۳ دلار در هر بشکه کمتر از قیمت برنت باشد و در سال ۲۰۲۲ هم هر بشکه از شاخص نفتی آمریکایی ۴ دلار ارزان‌تر از برنت باشد.
برآورد هراس‌آلود اوپک از نفت در ۲۰۲۱
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (OPEC) پیش‌بینی ۲۰۲۱ خود برای رشد تقاضای جهانی نفت خام را کماکان بدون تغییر حفظ کرده، اما هشدار داده است که عدم اطمینان در مورد تاثیرات همه گیری ویروس کرونا همچنان بالا است. به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، چشم‌انداز طلای سیاه این سازمان در حالی منتشر شده است که موارد ابتلا به کووید-۱۹ در سراسر جهان از جمله چین و اروپا در حال افزایش است و محدودیت‌های کرونایی جدید در راه هستند.
تحت چنین شرایطی به نظر می‌رسد طی هفته‌های اخیر، خوش‌بینی‌های واکسنی به‌دلیل افزایش مجدد میزان شیوع بیماری، تاحدی کمرنگ شده است. این امر منجر به تلاش تولیدکنندگان نفتی در اوپک‌پلاس برای ایجاد تعادلی شکننده بین عرضه و تقاضا شده است. اوپک در گزارش خود با اشاره به این نکته عنوان کرده است: «عدم قطعیت‌ها همچنان ادامه دارند و تهدید نزولی اصلی در بازار، در ارتباط با مسائل مربوط به اقدامات کنترلی در برابر بیماری کووید-۱۹ و تاثیر همه‌گیری بر رفتار مصرف‌کنندگان است.»
این نهاد در ادامه گزارش خود به تردیدهای تعیین‌کننده دیگری از جمله اینکه چند کشور به اعمال محدودیت‌های آمد و شد روی خواهند آورد و این محدودیت‌ها تا چه زمانی به طول خواهد انجامید اشاره کرده است. در عین حال اوپک همزمان بر این باور است که تسریع برنامه‌های واکسیناسیون و بازیابی اعتماد به نفس مصرف‌کنندگان، می‌تواند نشانگر چشم‌اندازی مثبت و صعودی در بازار باشد.
این گروه متشکل از ۱۳ کشور صادرکننده عمده نفتی در گزارش ماهانه خود اظهار کرد که انتظار می‌رود تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۱ با افزایش روزانه ۹/ ۵ میلیون بشکه‌ای به‌طور متوسط برابر با ۹/ ۹۵ میلیون بشکه در روز باشد. این پیش‌بینی جدید اوپکی‌ها نسبت به ارزیابی ماه گذشته آنان بدون تغییر باقی مانده است.
اوپک اعلام کرد تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۰ با ۸/ ۹ میلیون بشکه کاهش روزانه نسبت به سال پیش از خود به میانگین ۹۰ میلیون بشکه در روز رسید. سازمان کشورهای صادرکننده نفتی در گزارش خود عنوان کرده است پیش‌بینی‌های این نهاد برای سال ۲۰۲۱، بر این فرض استوار شده است که طی این سال بهبودی سالم در فعالیت‌های اقتصادی از جمله تولید صنعتی رخ خواهد داد. آنها همچنین فرضیات دیگری از جمله بهبود شرایط بازار کار و افزایش فروش خودرو در ۲۰۲۱ نسبت به ۲۰۲۰ را برای تهیه گزارش ماهانه خود در نظر گرفته‌اند. با در نظر گرفتن چنین پیش‌فرض‌هایی، اوپک پیش‌بینی کرده است که امسال تقاضای نفت خام به‌طور مداوم افزایش خواهد یافت و بخش عمده‌ای از این رشد نتیجه تقاضای بالاتر برای سوخت‌های مورد استفاده در بخش حمل‌و‌نقل و صنعتی خواهد بود.
