فروش گاز ایران از ابتدای سال ۲ درصد رشد کرد
راه پر‌فراز و نشیب صادرات گاز به ترکیه
منتظر تربتی درباره تمدید قرارداد گازی با ترکیه نیز گفت: «فعلا قرارداد ما با این کشور چهار تا پنج سال اعتبار دارد. هفته گذشته از طریق ویدئوکنفرانس با مقامات این کشور مذاکراتی داشتیم که منتظر پاسخ آنها هستیم. البته هنوز فرصت داریم. آنها بررسی خواهند کرد و احتمالا بعد از شرایط کرونا وارد مذاکرات جدی خواهیم شد.» با این حال به نظر می‌رسد با اکتشاف گازی بزرگ ترکیه در دریای سیاه نیاز این کشور به گاز ایران در چند سال آینده کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر، جمهوری آذربایجان بزرگ‌ترین تامین‌کننده گاز ترکیه در ماه جولای ۲۰۲۰ نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته، صادراتش به این کشور را ۵/ ۲۱ درصد افزایش داده است. پس از جمهوری آذربایجان، ایران با ۵/ ۹ درصد رشد نسبت به یک سال گذشته بالاترین افزایش فروش گاز را داشته است. این در حالی است که واردات از روسیه ۴/ ۲۸ درصد کاهش یافته است. در مجموع ترکیه در این ماه ۹/ ۱ میلیارد مترمکعب از جمهوری آذربایجان، ۸۴۳ میلیارد مترمکعب از روسیه و ۶۶۴ میلیارد مترمکعب از ایران گاز طبیعی وارد کرده است. بخش زیادی از گاز وارداتی ترکیه صرف تولید برق این کشور می‌شود. با وجود کاهش صادرات ایران به ترکیه در ۵ ماه ابتدایی سال، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران می‌گوید سال گذشته صادرات گاز کشور دو برابر شده بود. وی خاطرنشان کرد: «البته بین میزان صادرات و تامین خوراک پتروشیمی و تزریق گاز به مخازن نفتی باید تناسب وجود داشته باشد. ضمن اینکه به تناسب مصرف و درآمدزایی توجه می‌کنیم. بیش از صادرات تمایل داریم که گاز را به پتروشیمی‌ها تحویل دهیم تا افزایش درآمد داشته باشیم.»
صادرات گاز به عراق و پاکستان
به گفته منتظر تربتی با وجود قطع صادرات به ترکیه برای چند ماه، به‌طور کلی صادرات ایران به ترکیه و عراق از ابتدای سال ۲ درصد نسبت به همین مدت در سال ۱۳۹۸ رشد داشته است.
وی در پاسخ به سوال «ایلنا» درباره حل مباحث مالی و دریافت مطالبات صادرات گاز به عراق و همچنین برنامه افزایش صادرات به این کشور گفت: «موارد مالی مربوط به بانک مرکزی است که امیدواریم در سفر آقای همتی به عراق به نتایج خوبی برسیم.» او افزود: «صادرات گاز به عراق از دو نقطه انجام می‌شود و ما برای تامین میزان صادرات تا سقف قرارداد مشکلی نداریم. افزایش صادرات به این کشور نیز در صورت درخواست آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.» معاون وزیر نفت ادامه داد: «در تابستان هم عراق رقم خوبی برداشت کرده است اما باید در نظر داشت که این کشور تحت فشار آمریکا روند صادرات را هر بار به طور موقت تمدید می‌کند از این بابت فعلا حفظ تداوم صادرات در اولویت اول ما قرار دارد.»
ایران با ساخت یک خط لوله که تا مرز پاکستان امتداد می‌یابد قصد دارد صادرات گاز به این کشور را عملیاتی کند، اما پاکستان تاکنون به تعهد خود برای ساخت بخشی از خط لوله در خاک خود عمل نکرده است. وزارت نفت در مورد این موضوع در یک جوابیه به خبرگزاری مهر گفت: «بنابر اصل قرارداد و در رویه رایج همه قراردادهای صادرات نفت و گاز امکان شرح جزئیات بندها از جمله بخش‌های مربوط به داوری میسر نیست، دوباره تاکید می‌کنیم کشور پاکستان مکلف به آمادگی کافی برای دریافت گاز طبیعی است و چنانچه «اراده کافی» در این زمینه نداشته باشد حق ایران در ارجاع پرونده به داوری و مطالبه غرامت قانونی تثبیت شده است.» این خبرگزاری مدعی است ایران نیز به‌دلیل آنکه بخش ایرانی خط لوله را تکمیل نکرده نمی‌تواند از پاکستان شکایت و از این طریق غرامت دریافت کند. برخی کارشناسان و مسوولان می‌گویند بحث صادرات گاز با پاکستان از راه دیپلماسی قابل حل است.
