دنیای اقتصاد:
فرانسه کشور کهنهکار در تامین «مسکن حمایتی»، ۶۰سال تجربه سیاستگذاری در این حوزه را دارد؛ آن هم نه طراحی سیاستهای موازی و منبعث از سلیقه دولتها در هر دوره، بلکه طی ۶دهه گذشته، برنامهها به شکل معنادار حول محور تامین «مسکن در استطاعت»، تکامل پیدا کرده و تصمیماتی که منجر به بحران اجتماعی یا مورد نقد سیاسی قرار گرفتند، حذف شدند. ابعاد تقاضای مسکن در این کشور تا حدودی به بازار مسکن ایران شباهت دارد؛ اما طی سالهای اخیر، نوعی کپیبرداری ناقص از «مسکن حمایتی» فرانسه در طرحهای مسکنسازی دولتی در کشورمان به اجرا درآمد. بررسیهای «دنیایاقتصاد» از نسخه مرجع تامین مسکن حمایتی نشان میدهد، مداخله مستقیم دولت در مسکنسازی در فرانسه خیلی زود متوقف شد و از سال۱۹۸۳ این سیاست با محوریت بخشخصوصی و منابع ترکیبی شامل «یارانه دولت معادل ۱.۷ درصد تولید ناخالص داخلی، زمین شهرداری، وام کمبهره برای خرید و اجاره، معافیت مالیاتی برای خانه دوم به شرط اجاره و همچنین سهم کارفرماها در شرکتهای بزرگ» ادامه پیدا کرد. مسکنحمایتی به ۱۰شکل در فرانسه وجود دارد و دولت از دو کار برای این موضوع پرهیز میکند.
دنیای اقتصاد-راضیه احقاقی:
روز گذشته پس از اعلام نتایج شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری بازارها رنگ آرامش را به خود دیدند، این آرامش در بازارهای مختلف به اشکال متفاوت رقم خورد؛ بازار سرمایه در واکنش به انتخاب پزشکیان بهعنوان رئیسجمهور سبزپوش شد، از نرخ خودرو در بازار آزاد کاسته شد و داراییهایی نظیر طلا و دلار نیز با افت نسبی قیمت همراه شدند. اثرگذاری متغیرهای اقتصادی و سیاسی بر بازار مسکن متفاوت با بازار سایر داراییها است؛ درواقع بازار مسکن معمولا با سرعتی پایین به سیگنالها واکنش نشان میدهد. البته از سال ۱۳۹۷ و در پی آغاز عصر جهش قیمت و رکود در بازار مسکن، سرعت اثرپذیری این بازار از تحولات بیرونی و همچنین بازارهای رقیب بیشتر شد، اما همچنان این بازار به شکل روزانه تغییر معناداری را ثبت نمیکند؛ درواقع روزانه اتفاق معناداری در بازار مسکن رقم نمیخورد. در این شرایط این سوال مطرح است که واکنش بازار مسکن به نتیجه ریاست جمهوری چه خواهد بود؟
اهم اقدامات دولت سیزدهم در معاونت برنامهریزی و مدیریت منابع شهری در ۵بخش اصلی شامل ساماندهی و افزایش عرضه در بازار زمین و مسکن؛ ساخت بیش از ۷۲۰هزار واحد مسکونی در قالب انبوهسازی؛ نوسازی بیش از ۲۸۳هزار واحد مسکونی در بافتهای فرسوده؛ تکمیل بیش از ۱۳۲هزار واحد مسکن مهر و معرفی خانههای خالی به سازمان مالیاتی دستهبندی و ارائه شد.
دنیای اقتصاد:
شاخص قیمت جهانی مسکن در مسیر صعود قرار گرفته است؛ اما تا «میانگین ۲۰ساله رشد»، کمتر از ۲ واحد درصد فاصله دارد. ۵۶ کشور به لحاظ سطح تورم مسکن با این شاخص -نایتفرانک- رتبهبندی شدهاند و ترکیه بهعنوان داغترین بازار ملک در صدر فهرست قرار گرفته است. سه دلیل برای این موضوع مطرح است.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
منطقهای از تهران دو سطح متفاوت از زندگی پایتختنشینی را در خود جا داده است؛ منطقه ۲. در منطقه ۲ تهران، تعدادی از محلهها محل سکونت گروههای متوسط شهری و دهکهای میاندرآمدی و تا حدودی با درآمد بالا اما نزدیک به متوسط است و دو محله نیز «بالاشهر» به حساب میآید. همین تقسیمبندی اجتماعی و اقتصادی ساکنان منطقه ۲ را میتوان عینا در سطوح متفاوت قیمت آپارتمان در بازار مسکن این منطقه ردیابی کرد.
دنیای اقتصاد:
عصر «ثبات قیمت مسکن» در سالهای ۹۲ تا ۹۶ را یک گروه به «مسکنمهر» نسبت میدهند و گروه دیگر، آرامش آن زمان بازار ملک را محصول «کاهش ریسکهای بیرونی بازار» میدانند. «دنیایاقتصاد» برای راستیآزمایی «اثر ضدتورمی مسکنمهر» از دو دستگاه سنجش استفاده کرده است.
دنیای اقتصاد-راضیه احقاقی:
بحران جهش قیمت مسکن و اجارهبها و راهکارهای کنترل آن تبدیل به یکی از مناقشات اساسی میان کارشناسان و مدیران وزارت راه و شهرسازی شده است؛ در حالی که کارشناسان اقتصادی سهم ریسکهای اقتصادی و غیراقتصادی در تورم مسکن را بالا ارزیابی میکنند، مدیران فعلی وزارت مسکن بر این باورند که با افزایش عرضه و توجه نسبی به پارامترهای اقتصادی میتوان ترمز تورم در بازار مسکن را کشید.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
در تهران هنوز هم میشود آپارتمان مترمربعی ۵۰ میلیون تومان و بلکه کمتر پیدا کرد. گزارش خبرنگار «دنیایاقتصاد» از نبض قیمت واحدهای مسکونی در مناطق ۱۵ تا ۱۹ شهر تهران حاکی است، سطح قیمت واحدهای مسکونی میانسال در فایلهایی که فروشندهها به بازار ارائه کردهاند، از مترمربعی ۳۵ میلیون تومان شروع میشود بهطوری که میانگین قیمت واحدها در حال حاضر در این محدوده از شهر، ۵۲ میلیون تومان است. این در حالی است که میانگین قیمت مسکن در کل شهر تهران بر اساس «قیمت قطعی» در معاملات انجامشده طی ماه خرداد، رقمی نزدیک به ۸۶ میلیون تومان در مترمربع شد. قیمت مسکن در خرداد از ثبات نسبی نسبت به ماه قبل از آن برخوردار بود و علت آن، «توقف جریان معاملات برای رصد اوضاع انتخابات» است. در حال حاضر با احتساب متراژ و قیمت پیشنهادی واحدها در جنوب تهران میتوان برآورد کرد خریدار مسکن در این مناطق بودجهای از ۲.۵ میلیارد تا ۴ میلیارد تومان لازم دارد تا بتواند دوخواب کمتر از ۱۰ سال ساخت را خریداری کند.
دنیای اقتصاد:
متولی بخش مسکن روز گذشته در جریان تشریح آخرین وضعیت «طرح یک میلیون مسکن در هر سال دولت سیزدهم» به پرسش «دنیایاقتصاد» درباره اینکه «چرا خانهاولیها اثر طرح را احساس نمیکنند؟» این پاسخ را ارائه داد: «ساخت مسکن، زمانبر است و طرح در ۴۸ماه پیشبینی شده بود؛ درحالیکه تا الان ۳۳ماه گذشته است، بنابراین طرح نهضت ملی کار دولت چهاردهم در مهار تورم مسکن را راحت میکند.» قیمت مسکن از ابتدای این طرح تاکنون ۲.۵برابر شده است.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
ظرفیت بهشت زهرا به عنوان بزرگترین آرامستان کشور رو به اتمام است و از سالها قبل مسوولان مربوطه به فکر گسترش یا ایجاد آرامستان دیگری برای تهران افتادند اما این روزها با به شماره افتادن ظرفیت بهشت زهرای تهران بار دیگر البته این بار به صورت جدی مساله ساخت آرامستان جدید در دستور کار قرار گرفته است.
دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان فرود تورمی مسکن که در تاریخ ششم تیر ماه منتشر شد خبر از کاهش تورم مسکن طی خرداد ماه امسال داد؛ مطابق این گزارش نرخ تورم نقطهبهنقطه مسکن در پایان بهار به سطح ۹.۷درصد رسید که این رقم کمترین میزان رشد تورم مسکن طی ۶.۵ سال اخیر بود. همچنین در گزارش دنیای اقتصاد اعلام شد که متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در خرداد امسال با رشد خفیف یک درصدی نسبت به اردیبهشت همراه بود. دیروز بانک مرکزی گزارش تحولات معاملات بازار مسکن شهر تهران در خرداد ماه سال ۱۴۰۳ را منتشر کرد که این گزارش مهر تاییدی بر هر ۲ رقم اعلامی از سوی دنیای اقتصاد بود.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
رکود خریدهای سرمایهای در بازار مسکن شهر تهران با شدت کمتر در حومههای پرتقاضای اطراف پایتخت نیز احساس میشود، اما این نقاط پیرامونی بهویژه پرند و پردیس، فعلا یک تفاوت مشخص با تهران دارد. به گزارش «دنیایاقتصاد»، سطح قیمت واحدهای مسکونی در شهرهای پرند و پردیس بر اساس «قیمت پیشنهادی» فروشندهها، همچنان فاصله معناداری با قیمت آپارتمانهای تهران دارد.
دنیای اقتصاد:
دولت چهاردهم برای حل دو بحران در شهرهای ایران احتمالا همچون دولتهای قبل به تله «زمین ارزان» برخورد میکند. جمعیت شهرنشین در ایران ۷۶درصد است؛ درحالیکه این شاخص در جهان ۵۶درصد است.شهرنشینها علاوه بر «تراکم جمعیتی» با بحران «ابرهزینه مسکن» نیز روبهرو هستند. حل این چالشها با «حومهتراشی» یا همان ساخت مسکن در پیرامون شهرهای اصلی غیرممکن است چون ۸ آسیب به دولت، ملت و شهرداریها وارد میکند. یک مطالعه رسمی سه توصیه به رئیسجمهور جدید دارد که یکی از آنها به بازار مسکن تهران مربوط است.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
آپارتمان اجارهای در ۵ منطقه میانی و جنوبی شهر تهران از «۲۵۰ میلیون تومان پول پیش و ۸.۵ میلیون تومان اجارهبهای ماهانه» تا «بالای یک میلیارد تومان رهن کامل» وجود دارد و به متقاضیان اجاره پیشنهاد میشود. سطح مبالغ «اجاره پیشنهادی» صاحبخانهها ارقامی است که اگر «بخش ماهانه» آن را مبنای بررسی قرار دهیم، در این صورت مشخص میشود مستاجرهایی که در این مناطق به دنبال اجاره آپارتمان هستند، تاحدودی میتوانند بر اساس سطح دستمزدها از پس آن بربیایند. هر چند میانگین اجارهبهای پیشنهادی بالای ۱۰ میلیون تومان در فایلهای مربوط به این مناطق، یعنی «اختصاص تقریبا همه حداقل حقوق برای پوشش هزینه مسکن.»
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
دو نامزد انتخابات ریاستجمهوری در هیچیک از برنامههای تبلیغاتیشان، برنامه مشخصی برای بخش مسکن ارائه ندادند؛ مسعود پزشکیان صرفا با «ادامه مسکنسازی دولتی» اعلام مخالفت کرده و سعید جلیلی نیز دوپهلو درباره «مداخله دولت در بازار مسکن» صحبت کرده است.این بیبرنامگی برای «درد بزرگ خانوارها» از یکسو نگرانکننده است، چون میتواند به «کجروی دولت جدید با توصیههای غیرکارشناسی» منجر شود؛ اما از سوی دیگر میتواند «فرصت اصلاحات اساسی در سیاستهای بخش مسکن» را فراهم بیاورد. گروه رسانهای «دنیایاقتصاد» با هدف ارائه نسخه درست و کامل به دولت آینده برای «بازگرداندن بخش مسکن به رونق غیرتورمی»، یک میزگرد با حضور سه صاحبنظر اقتصاد مسکن و اقتصاد شهری برگزار کرد. چکیده تحلیلهای این نشست، رئیس دولت چهاردهم را متوجه «کارنامه ناتمام مسکنمهر و قطع دسترسی دهکهای کمدرآمد به مسکنملی» میکند و در عین حال، شرط پایان فقر مسکن و احیای رفاه ملکی را «ثبات اقتصادی و تنشزدایی از روابط خارجی» میداند. صاحبنظران برای درون بخش مسکن نیز ۴سیاست پیشنهاد کردهاند.