برای افزایش ظرفیت وام‌دهی
بازار مالی مسکن در راه است؟
دنیای اقتصاد- وزیر راه‌وشهرسازی با حضور در ساختمان مرکزی بانک مسکن و جمع هیات‌مدیره بانک، ضمن تاکید بر ضرورت بازسازی ساختار بانک مسکن و رسیدگی به وضعیتی که به‌خاطر پرداختی‌های مسکن‌مهر حادث شده است، گفت: باید بازارمالی مسکن شکل بگیرد و با سینرژی (هم‌افزایی) منابع مالی و سیاست‌های بازار زمین، زمینه خروج از رکود فراهم شود. برنامه آخوندی در قالب بازارمالی مسکن، ترکیبی از پس‌اندازهای مردمی، زمین‌های دولتی و تسهیلات بانکی است. در این بازار نقش اصلی به بانک‌مسکن داده می‌شود تا علاوه‌بر پرداخت وام‌رهنی به متقاضیان، به شیوه رهن‌ثانویه، وام‌های پرداختی سایر بانک‌ها را با هدف افزایش ظرفیت وام‌دهی خریداری کند.
دنیای اقتصاد- وزیر راه‌وشهرسازی با حضور در ساختمان مرکزی بانک مسکن و جمع هیات‌مدیره بانک، ضمن تاکید بر ضرورت بازسازی ساختار بانک مسکن و رسیدگی به وضعیتی که به‌خاطر پرداختی‌های مسکن‌مهر حادث شده است، گفت: باید بازارمالی مسکن شکل بگیرد و با سینرژی (هم‌افزایی) منابع مالی و سیاست‌های بازار زمین، زمینه خروج از رکود فراهم شود. برنامه آخوندی در قالب بازارمالی مسکن، ترکیبی از پس‌اندازهای مردمی، زمین‌های دولتی و تسهیلات بانکی است. در این بازار نقش اصلی به بانک‌مسکن داده می‌شود تا علاوه‌بر پرداخت وام‌رهنی به متقاضیان، به شیوه رهن‌ثانویه، وام‌های پرداختی سایر بانک‌ها را با هدف افزایش ظرفیت وام‌دهی خریداری کند. وزیر راه‌وشهرسازی در نشست هیات‌مدیره بانک‌مسکن: بازسازی بانک‌مسکن در دستورکار
«بازار مالی مسکن» تشکیل می‌شود
مصاحبه وزیراقتصاد و اطلاعیه بانکمرکزی هم نتوانست مانع نگرانی آخوندی از ساختار فعلی بانک‌مسکن شود
ماموریتی مشابه «فانی‌می» برای بانک‌مسکن؛ جزئیات برنامه وزیر از زبان مشاور آخوندی
گروه مسکن- فرید قدیری: وزیر راه‌وشهرسازی دو روز پیش برای انعکاس مستقیم آنچه شنبه هفته گذشته در خصوص اوضاع و بنیه‌مالی بانک‌مسکن مطرح کرده بود، به جمع اعضای هیات‌مدیره بانک‌مسکن رفت، تا بدون ملاحظه‌خاص نسبت به اطلاعیه‌ها و مصاحبه‌هایی که در این فاصله با مضمون شرایط ایده‌آل این بانک منتشر شده، درباره اصل نگرانی‌هایی که به وضع فعلی بانک‌مسکن وارد می‌داند، توضیح دهد.
هفت روز پیش وزیر راه‌وشهرسازی در جمع جامعه اسلامی مهندسین، وضعیت بانک‌مسکن را نامناسب (به نوعی ورشکسته) توصیف کرد و خواستار رسیدگی‌فوری به بانکی که یک‌تنه ۴۸ هزار میلیارد تومان پول‌نقد را ظرف دو سال از بانکمرکزی دریافت و به پیمانکاران مسکن‌مهر پرداخت کرده است، شد.
صحبت‌های شنبه‌گذشته عباس آخوندی ۲۴ساعت بعد توسط وزیراقتصاد و بانکمرکزی پاسخ داده شد طوری که علی طیب‌نیا در جمع خبرنگاران گفت: «مسکن‌مهر بانک‌مسکن را سودآورتر کرد» و بانکمرکزی نیز در اطلاعیه‌ای ضمن تاکید بر ثبات و استحکام‌مالی قابل‌قبول بانک‌مسکن اعلام کرد، «اضافه‌برداشت بانک‌مسکن از بانکمرکزی برای مسکن‌مهر، نباید به هیچ‌وجه به ورشکستگی بانک‌مسکن تعبیر شود.»
بعد از این پیام‌های غیرمستقیم که با هدف تحت‌تاثیر قرار دادن اظهارات وزیر راه‌وشهرسازی و دفاع از حریم‌امن سرمایه‌گذاری‌هایی که به واسطه سپرده‌های مردم در بانک‌مسکن در جریان است، اعلام شد آخوندی تصمیم گرفت رو در رو با مدیران ارشد بانک‌مسکن (مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره) قضیه وخامت اوضاع‌مالی را موشکافی کند.
وزیر راه‌وشهرسازی که در دولت مسوولیت دارد برنامه‌های چندبعدی برای تامین مسکن طبقات مختلف اجتماعی طراحی و اجرا کند، بیشتر از سایرین نسبت به قدرت مانده در بانک‌تخصصی تامین‌مالی مسکن نگران است و شاید همین دغدغه نحوه تامین تسهیلات ساخت و وام خرید و از همه مهم‌تر نحوه تامین حداقل ۳ هزار میلیارد تومان دیگر برای جمع‌کردن ناتمام‌ها در پروژه مسکن‌مهر است که اکنون باعث ارائه ایده جراحی وضع موجود بانک‌مسکن توسط آخوندی شده است.
چرا بانک‌مسکن باید از مسکن‌مهر آسیب ببیند؟
ظاهر مسوولیتی که بانک‌مسکن در مسکن‌مهر داشته، رد و بدل کردن ۵۰ هزار میلیارد تومان خط‌اعتباری بین بانکمرکزی و سازنده‌ها بوده است، ضمن اینکه گفته می‌شود حدود ۲درصد از نرخ سود این حجم وسیع تسهیلات، به صورت کارمزد و بابت خدمات فیزیکی گسترده‌ای که بانک‌مسکن در این طرح‌ملی انجام داده، به این بانک تعلق می‌گیرد که اگر این موضوع صحت داشته باشد، چیزی در حدود ۱۰۰۰ میلیاردتومان عایدش خواهد شد و شاید بانکمرکزی و وزیر اقتصاد با اطلاع از همین عایدی، ساختار بانک‌مسکن را مناسب توصیف می‌کنند.
اما با فرض اینکه بهره بانک مسکن از اعتبارات مسکن‌مهر درست باشد، اتفاقات دیگری در پس این طرح طی سال‌های اخیر برای بانک‌مسکن رخ داده که نتیجه آن کاهش اقبال به سپرده‌گذاری و تضعیف میل سازنده‌ها و انبوه‌سازان به استفاده از وام‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به همراه داشته است.
با وجود وام بدون‌سپرده و قرض‌الحسنه مسکن‌مهر در سال‌های اخیر، انبوه‌سازان بدون آنکه نیازی به سپرده‌گذاری یکساله ۱۵ میلیون تومانی برای دریافت ۳۰ میلیون وام ساخت در ازای هر واحدمسکونی داشته باشند، ترجیح دادند وارد پروژه‌های مسکن‌مهر شوند تا از ارزش‌اقتصادی بی‌سابقه تسهیلات مسکن‌مهر استفاده کنند.
از طرفی با تمرکز فنی، فکری و فیزیکی مجموعه نیروی انسانی بانک‌مسکن در طرح مسکن‌مهر و پایش مالی ۲ میلیون واحد مسکونی در دست ساخت، فرصت ایده‌‌پردازی برای خلق یا جذب منابع‌جدید و ایجاد طرح‌های مالی تازه گرفته شد چون در این سال‌ها اصلا نیازی به تعریف تسهیلات جدید - چه در حوزه وام‌خرید و چه در حوزه وام‌ساخت- نبود طوری که همه نیازها در بازار مسکن با مسکن‌مهر قرار بود پاسخ داده شود.
نمی‌توان به سرنوشت بانک‌مسکن بی‌تفاوت بود
بانک‌مسکن خوب یا بد، درست یا غلط، کارنامه‌ای به ارزش ۴۸ هزار میلیارد تومان هزینه‌کرد در مسکن‌مهر، در اختیار دارد که موظف است این رقم به اضافه نرخ سود رایج سیستم بانکی را در مدت ۱۵ تا ۲۰سال از حدود ۲ میلیون خانوار صاحب این واحدها بازپرداخت کرده و در این میان، مابه‌التفاوت نرخ سود رایج تا نرخ ۴درصد قرض‌الحسنه را نیز تحت عنوان یارانه از دولت اخذ کند.
اما این، همه مسوولیت‌های سال‌های آتی بانک‌مسکن نیست، بلکه از سال۹۳ همزمان با اجرای برنامه‌های جدید -مسکن‌اجتماعی و مسکن‌حمایتی- به بخش کوچکی از اقدامات‌مالی بانک تبدیل می‌شود.
در این باره، وزیر راه‌وشهرسازی دو روز پیش با حضور در ساختمان مرکزی بانک‌مسکن خطاب به هیات‌مدیره بانک گفت: نمی‌توان به سرنوشت بانک‌مسکن بی‌تفاوت بود و نباید این بانک را در میانه راه به حال خود رها کرد.
عباس آخوندی با تشریح برنامه‌های خود در این حوزه اعلام کرد: باید بازار مالی مسکن در ایران شکل بگیرد و با سینرژی (هم‌افزایی) منابع‌مالی و سیاست‌زمین به عنوان پشتوانه سیاست تجهیز منابع پایدار زمینه خروج از رکود فعلی در بازار مسکن فراهم شود. بانک‌مسکن در شکل‌گیری بازار مالی مسکن بازیگر اصلی خواهد بود اما قبل از آن باید بانک مسکن بازسازی ساختاری شود تا در آینده بتواند ایفای نقش کند.
آخوندی با تاکید بر اینکه با وجود انتقادهایی که نسبت به طرح مسکن مهر دارم به تمام تعهدات قانونی دراین زمینه پایبند هستم، افزود: من طرفدار متقاضیان مسکن مهر هستم چرا که این افراد خطایی نکرده اند و برای پایداری بازار باید نسبت به تعهدات گذشته وفادار باشیم.
تلفیق زمین و بازار مالی
وی با بیان اینکه دولت نیز نسبت به تعهدات خود بی‌تفاوت نیست به گفت‌وگوهای خود با بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی اشاره کرد و ادامه داد: امیدواریم نتیجه این گفت‌وگو‌ها منجر به فعال شدن بازار مسکن و بازسازی ساختاری بانک مسکن شود.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در رکود تورمی نباید با توسل به پول پرقدرت و منابع بانک مرکزی تورم جدیدی ایجاد کرد، گفت: از سوی دیگر برای خروج از رکود کنونی باید مدل‌هایی برای فعال کردن بازار بخش مسکن با تلفیق زمین و سیاست بازار مالی مسکن داشته باشیم.
تاکید بر وام ۱۰۰ میلیونی
آخوندی با بیان اینکه در اقتصاد خرد باید حرف روشنی در بحث تامین مالی اقتصاد خانوار و افزایش قدرت خرید موثرآنها داشت، گفت: بانک مسکن در سال ۸۴ حدود
۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی پرداخت می‌کرد که ۵۰ درصد قیمت یک واحد مسکونی ۷۰ متری را کم و بیش پوشش می‌داد حال آنکه قدرت خرید آن موقع با احتساب تورم در شرایط کنونی معادل ۹۵ میلیون است، از این رو است که اینجانب روی رقم ۱۰۰ میلیون تومان تاکید دارم.
بازار مالی مسکن چیست؟
وزیر راه‌وشهرسازی با اعلام ضرورت شکل‌گیری بازار مالی مسکن از لزوم تلفیق سیاست‌زمین و سیاست بازارمالی و همچنین محور قرار گرفتن بانک‌مسکن در این بازار گفته است.
حسین عبده‌تبریزی، مشاور مالی وزیر درباره جزئیات این بازار به «دنیای‌اقتصاد» گفت: هدف از تشکیل این بازار ترکیب قدرت سه ابزار زمین‌های دولتی، تسهیلات بانکی و پس‌اندازهای مردمی برای اجرای برنامه‌های تامین‌مسکن است.
وی با بیان اینکه در ساختار جدیدی که تعریف خواهد شد نقش وام و صندوق پررنگ می‌شود، افزود: در این ساختار، بانک‌مسکن با ماموریتی شبیه بانک «فانی‌می» که بزرگ‌ترین نهاد ارائه‌دهنده وام‌های رهنی در آمریکا محسوب می‌شود، نقش تضمین‌کننده اعتباراتی را که سایر صندوق‌های سپرده‌گذاری مسکن بانک‌ها پرداخت کرده‌اند، در قالب بازار رهن‌ثانویه ایفا می‌کند و در دو نقش عمده‌فروش (ارائه کننده وام‌مسکن به متقاضیان) و خرده‌فروش (خرید وام‌های پرداختی از صندوق‌ها و آزادشدن منابع بانک‌ها برای پرداخت دوباره وام) فعالیت خواهد کرد.
ارسال نظر