هفتمین میراث جهانی ایران رنگ فیروزه‌ای خود را به رخ می‌کشد
گنبد هشت‌ضلعی سلطانیه با بیش از ۵۰ متر ارتفاع، سومین گنبد بزرگ و بزرگ‌ترین گنبد آجری جهان است که در بیست و نهمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو به‌عنوان هفتمین اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بنا در ۴۰ کیلومتری شهر زنجان قرار گرفته و تجلی‌گاه هنر و معماری دوره ایلخانی است. به گزارش ایسنا، محمدرضا قربان‌زاده، یکی از مسوولان مرمت گنبد سلطانیه، در جریان بازدید خبرنگاران از این بنا، کار مرمت و تزئین بنای سلطانیه را تمام‌شده اعلام کرد. او به فعالیت یک گروه ایتالیایی در سال ۱۳۵۷ که برای مرمت و کاشی‌کاری در این مکان حضور داشتند، اشاره کرد و افزود: با توجه به این‌که کار مرمت در فصل سرما و با سرعت زیاد انجام شد، بسترسازی مناسبی در این‌باره صورت نگرفت و در واقع، یک بار مرده به گنبد افزوده شد، اما اکنون برای مرمت گنبد به هیچ‌وجه از مصالح جدید و سیمان استفاده نشده است تا در مقابل سرما و رطوبت، مقاومت و دوام کافی بتواند داشته باشد.
قربان‌زاده یادآور شد: با استفاده از خشت خام و انجام آزمایش‌های مختلف، در نهایت کاشی گنبد ساخته شد و با وجود نصب پنج ساله این نوع کاشی به‌صورت آزمایشی در سردترین نقطه گنبد، خوشبختانه هنوز هیچ نوع مشکلی در آن ایجاد نشده است، اما با این حال، نباید توقع عمر ۵۰۰ ساله برای این نوع کاشی داشت.
مسوول اجرایی پایگاه میراث فرهنگی سلطانیه درباره جمع‌آوری داربست‌های بنا، گفت: امسال با جذب مشاور به‌دنبال آن هستیم که داربست‌ها را به‌گونه‌ای برداریم که گردشگران از گنبد بتوانند بازدید کنند و ما هم نظارت کافی بر آن داشته باشیم، بنابراین یک بخش از داربست به‌شکل دوار کنار گنبد باقی خواهد ماند.
وی ادامه داد: با توجه به قولی که داده شده است، در صورتی که مشکلی ایجاد نشود، تا سال آینده گنبد کاشی‌کاری‌شده را تحویل مردم منطقه می‌دهیم.
وی از استادکاران بزرگ کشور که برای تولید کاشی به این منطقه دعوت شده‌اند، اما به‌دلیل سختی کار در شیوه و سبک معماری سنتی و مقرون به‌صرفه نبودن، کار را رها کردند، یاد و بیان کرد: پس از انجام مطالعات بسیار، باز به‌شیوه سنتی شروع به کار کردیم، به‌طوری که در ساخت کاشی از مصالح سنتی استفاده شد. در این روش، کاشی پس از تراش خوردن به‌صورت برعکس روی قالب قرار می‌گیرد و با دوغ‌آبی از گچ و شیره آهک، قالب‌ها خودشان را می‌گیرند و روی گنبد نصب می‌شوند.
ساخت این بنا به‌صورت هشت‌ضلعی است و از هشت ایوان که نمایی از هشت در بهشت هستند، استفاده شده و هشت مناره دارد و هشت ستون قطور دور تا دور بنا را فراگرفته‌اند. در طبقه دوم نیز ایوانی وجود دارد که تزئینات زیبایی روی آن کار شده، به خصوص در سقف آن، بیشتر گچ‌بری‌ها با رنگ‌های گیاهی تزئین شده‌اند و پس از گذشت این همه سال با وجود این‌که ضخامتی نازک و نزدیک به یک سانتی‌متر دارد، هنوز کیفیت خود را حفظ کرده است.
حیدری به مجموعه‌های دیگر حاشیه‌های این بنا اشاره و اظهار کرد: به‌جز گنبد، مجموعه‌های دیگری از جمله دارالضیافه، دارالحفاظه،
محله رشیدیه و بازار جمعه داخل ارگ سلطنتی وجود دارند که پس از حفاری‌هایی که انجام شده، بسیاری از دیواره‌ها از زیر خاک بیرون آمده‌اند.
وی این بنا را در مقایسه با آپارتمان‌های امروزی مشابه با یک بنای ۱۷ طبقه دانست و اضافه کرد: این بنا با ۱۶۰۰ تن سنگینی بر هشت ستون قطور بنا شده و با وجود حجم سنگین، فقط روی یک‌پی و فونداسیون نیم متری قرار گرفته و با وجود این‌که بیش از ۷۰۰ سال از عمر بنا می‌گذرد، فقط هفت سانتی‌متر نشست داشته است.
ارسال نظر