بایدها و نبایدهای صنعتی‌سازی ساختمان
گروه مسکن - الهام علاقه‌بندان: کارشناسان با افزایش تقاضا در بازار مسکن به عنوان تنها راه‌حل باقی‌مانده برای ساخت 5/1میلیون واحد مسکونی تا پایان سال 86 صنعتی‌سازی می‌دانند.

در یک طرف موافقان و یا به تعبیر بهتر واردکنندگان تکنولوژی، صنعتی‌سازی را سریع‌ترین راه ممکن برای پاسخ به نیاز موجود در بازار مسکن می‌دانند و از سوی دیگر منتقدان معتقدند که صنعتی‌سازی باید با توجه به نوع معماری ایرانی و اسلامی صورت گیرد.
با توجه به اهمیت این موضوع کارگروه معماری صنعتی با حضور معماران برجسته و باسابقه کشور، انبوه‌سازان و برخی از اعضای انجمن مفاخر معماری به منظور بررسی تکنولوژی و فناوری نوین در ساخت مسکن از سوی انجمن مفاخر معماری ایران تشکیل شد.
مهم‌ترین هدف انجمن مفاخر معماری ایران از برگزاری این کارگروه معماری صنعتی، پیگیری جدی آیین‌نامه اجرایی
تبصره (6) قانون بودجه است که مبحث فناوری نوین ساخت‌وساز و جبران عقب‌ماندگی در تولید انبوه مسکن را مطرح کرده است.
در این کارگروه معماری صنعتی که در محل شرکت خانه گستر یکم برگزار شد، علیرضا قهاری رییس انجمن مفاخر معماری- شهریار یقینی، مدیرعامل مهندسان مشاور ارگ بم کرمان- سیدمحمود سیدرضی، مشاور معماری شهرسازی برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای- عبدالرضا فرید، عضو هیات مدیره انجمن سازندگان صنعتی- حبیب‌ا... باقری، رییس هیات مدیره شرکت بام شهر هفتم و نماینده ارگ بم- بهمن صدیق‌آرا، مدیرعامل شرکت سکنی- انوشه منصوری، دبیر انجمن مفاخر معماری- شهباز مهاجر، معمار- فرخ باور، معمار و گشایش، معمار حضور داشتند.
گزارش این کارگروه را در زیر بخوانید.
لزوم تطابق صنعتی‌سازی با فرهنگ بومی


علیرضا قهاری، رییس انجمن مفاخر معماری با بیان اینکه تکنولوژی‌های ساخت‌وساز به دلیل وارداتی بودن با فرهنگ کشور تطابق ندارد، اظهار داشت: معماران باید بتوانند تکنولوژی‌ها را با توجه به فرهنگ و اقلیم خودمان بومی کنند.
به گفته وی، در این گروه 12 نفر از استادان متخصص معمار حضور دارند که بعد از تحقیق و پژوهش، اطلاعات جمع‌آوری شده را با ایجاد بانک اطلاعاتی در اختیار سازمان‌های اجرایی کشور اعم از خصوصی و دولتی قرار می‌دهند.
قهاری با اشاره به اینکه بعد از افزایش تقاضا در بازار مسکن موضوع الزام ساخت‌وسازهای صنعتی مطرح شد خاطرنشان کرد: وقتی که اعتقادی به صنعتی‌سازی نداریم چرا باید به این سمت حرکت کنیم.
وی افزود: با توجه به اینکه تنها یک درصد از کل ساخت‌وسازها صنعتی‌سازی است، چطور می‌توانیم مدعی شویم که تمام ساخت‌وسازها باید از این طریق صورت گیرد.
وی با بیان اینکه ساخت‌وساز صنعتی، زمختی و زشتی را به مصرف‌کننده القا می‌کند، افزود: با توجه به اینکه اغلب مصرف‌کنندگان سنتی‌سازی را بر صنعتی‌سازی ترجیح می‌دهند، چطور می‌توانیم ادعا کنیم که صنعتی‌سازی زیبایی و ارزانی را به ارمغان می‌آورد.
رییس انجمن مفاخر معماری با اشاره به عدم مقاومت بناهای کنونی در برابر زلزله اظهار داشت: عدم نظارت متولیان امر، مهم‌ترین دلیل این اتفاق است.
به گفته وی صنعتی‌سازی تصمیمی است که باید با همکاری جامعه‌شناسان، زادبوم‌شناسان و معماران اتخاذ شود.
صنعتی‌سازی معادله چندمجهولی


انوشه منصوری دبیر انجمن مفاخر معماری با اشاره به اینکه صنعتی‌سازی همچون یک معادله چندمجهولی است که مفروضاتش موجود است، افزود: متاسفانه حل این معادله چند مجهولی با مشکل مواجه شده است.
منصوری خاطرنشان کرد: متولیان بخش مسکن مدعی‌ هستند که از نظر فناوری، مشکلی برای صنعتی‌سازی وجود ندارد، از سوی دیگر صحبت از حمایت‌های مالی توسط وزارت مسکن به میان می‌آید. در عین حال تقاضای بدون پاسخ هم که همواره وجود دارد و از طرف دیگر سرمایه‌گذاران خارجی اشتیاق فراوانی نسبت به این امر دارند اما با وجود تمام این موارد شاهدیم که صنعتی‌سازی تحقق نمی‌یابد.
دبیر انجمن مفاخر معماری افزود: از نظر من مهم‌ترین دلیل مغفول ماندن صنعتی‌سازی عدم فرهنگ‌سازی است.
منصوری تصریح کرد: موانع فرهنگی، عدم تضمین برای برگشت سرمایه، نبود دانش علمی و آکادمیک دیگر دلایل عدم رونق صنعتی‌سازی است.
تحقق صنعتی‌سازی منوط به وضعیت بازار


شهریار یقینی، مدیرعامل مهندسان مشاور ارگ بم کرمان با بیان اینکه طرح ‌صنعتی‌سازی بعد از جنگ جهانی دوم و شدت یافتن تقاضا بعد از تخریب واحدهای مسکونی مطرح شد، افزود: موفقیت طرح صنعتی‌سازی منوط به وضعیت فعلی بازار است که به کدام سمت پیش برود. یقینی با اشاره به رشد میزان تقاضا در بخش مسکن و لزوم ساخت 5/1میلیون واحد مسکونی تا پایان سال افزود: سرعت ساخت‌وسازهای صنعتی نسبت به سنتی نشان دهنده کشش بازار به سمت صنعتی‌سازی است.
مدیرعامل مهندسان مشاور ارگ بم کرمان با بیان اینکه مردم عادی به عنوان مصرف‌کننده نهایی و انبوه‌سازن به عنوان فعالان بازار مسکن چندان اطلاع دقیقی از مزایای صنعتی‌سازی ندارند، خاطرنشان کرد: لزوم اطلاع‌رسانی در این خصوص و شفاف‌سازی بیش از پیش وجود دارد و تنها در این صورت است که می‌توانیم به این سمت پیش
برویم.
یقینی با بیان اینکه سیستم‌های حمایتی از صنعتی‌سازی در کشور شکل نگرفته اظهار داشت: تشریح‌ مزایای صنعتی‌سازی به مردم و اعلام سیاست‌های تشویقی راه‌کار مهم برای سوق دادن جامعه به این سمت است.
تکنولوژی صنعتی‌سازی باید وارد شود


گشایش، یکی از معماران برجسته کشور با بیان اینکه وجه غالب تکنولوژی ساخت در ایران سنتی است، افزود: تاسیس کارخانجات صنعتی‌سازی راه‌حل رونق خانه‌سازی است.
وی افزود: با واردات تکنولوژی ساخت، می‌توانیم مهم‌ترین خلاء موجود یعنی صنعتی‌سازی را برطرف کنیم.
گشایش، خاطرنشان کرد: با کارخانه‌ای کردن تولید می‌توانیم علاوه‌ بر انبوه‌سازی کاهش قیمت را به همراه بیاوریم.
صنعتی‌سازی را نمی‌شناسند


سیدمحمود سیدرضی، مشاور معماری شهرسازی برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای در کارگروه معماری صنعتی اظهار داشت: استفاده از انرژی خورشیدی به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی بحثی است که در صنعتی‌سازی مطرح است اما متاسفانه توجه بسیار کمی به آن مبذول می‌شود.
به گفته وی، بی‌توجهی به این نکته یعنی بهره‌گیری از انرژی خورشیدی نشان می‌دهد فعالیت صنعتی به ویژه در بخش مسکن چندان شناخته شده نیست.
مشاور معماری شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای افزود: ناآشنایی نسبت به مصالح جدید هم از دیگر نشانه‌های ناشناخته بودن صنعتی‌‌سازی در کشور است.
سیدرضی تصریح کرد: در صورتی که اطلاع‌رسانی صحیحی برای صنعتی‌سازی صورت نگیرد اغلب انبوه‌سازان ترجیح را بر اجرای پروژه‌هایی می‌دهند که بیشترین سودآوری را به همراه داشته باشد.
قدم اول، طراحی نیست


عبدالرضا فرید، عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان صنعتی با اشاره به مشکلات پیش‌روی صنعتی‌سازی اظهار داشت: برای حرکت در مسیر صنعتی‌سازی باید پیش از هر اقدامی سیستم ساخت را انتخاب کنیم و بعد از آن وارد مقوله طراحی بشویم.
فرید خاطرنشان کرد:‌ قدم اول در صنعتی‌سازی طراحی نیست.
سهم یک‌درصدی صنعتی‌سازی باید افزایش یابد


بهمن صدیق‌آرا، مدیرعامل شرکت سکنی کار در کارگروه معماری صنعتی با تاکید بر لزوم‌ صنعتی‌سازی در کشور اظهار داشت: با توجه به اینکه صنعتی‌سازی تنها راهکار تولید مسکن است باید شرایط این امر تحقق یابد.صدیق‌آرا تصریح کرد: تسهیلات حمایتی از انبوه‌سازان برای تحقق صنعتی‌سازی باید فراهم شود.صدیق‌آرا با اشاره به حذف طراحی صنعتی از متون دانشگاه خاطرنشان کرد: طراحی صنعتی باید دوباره در دروس علمی دانشگاه‌ها وارد شود. مدیرعامل شرکت سکنی‌کار با اشاره به اینکه سهم ساخت‌وساز‌های صنعتی در سایر کشورها تا ۴۰درصد است، افزود: سهم یک‌درصدی صنعتی‌سازی در کشور باید به بیش از این رقم فعلی افزایش یابد. به گفته وی، همواره در آمار‌ها گفته می‌شود که باید در سال، ۵۰۰ تا ۷۰۰هزار واحد مسکونی به روش صنعتی بسازیم اما این رقم به ۲۰۰هزار هم نمی‌رسد.
به گفته وی، آیین‌نامه اجرایی تبصره (6) موقعیت ممتازی را در اختیار انبوه‌سازان برای رشد و ترقی قرار داده است.
مدیرعامل شرکت سکنی کار با تاکید بر لزوم بسترسازی برای صنعتی‌سازی اظهار داشت: در صورت فراهم آمدن شرایط مناسب تا ۲سال آینده می‌توانیم به جایگاه خوبی برسیم و این امر مستلزم رشد ۵درصدی در هر سال است.
به گفته وی، با ارتقای کیفیت در صنعتی‌سازی رضایت نسبی مردم افزایش می‌یابد.
لزوم آشنایی معماران با مراحل صنعتی‌سازی


شهباز مهاجر، یکی از معماران برجسته کشور در کار گروه معماری صنعتی گفت: قدم اول صنعتی‌سازی آشنایی معماران با مراحل مختلف طرح است. مهاجر خاطرنشان کرد: معماران برای ارائه طرح صنعتی باید آموزش ببینند و در این صورت صنعتی‌سازی به شیوه‌ای که باید، اجرایی می‌شود.
وی افزود: معمار تنها در صورتی می‌تواند در صنعتی‌سازی دخیل شود که با روش آشنا باشد.
تولید صنعتی باید استاندارد باشد


فرخ باور، یکی از معماران حاضر در کارگروه معماری صنعتی با اشاره به لزوم ساخت ۵/۱میلیون واحد مسکونی تا پایان سال ۸۶ اظهار داشت: تحقق این رقم معادل یک جهش تاریخی محسوب می‌شود.
باور، با تاکید بر اینکه در صنعتی‌سازی نیاز به دانش فنی است، افزود: برای جهش در ساخت‌وساز و نیز استفاده از تکنولوژی برای صنعتی کردن، به کاربردن پروسه‌های تولید در مراحل مختلف اجتناب‌ناپذیر است. افزود: زمانی که گفته می‌شود سهم عامل صنعتی در روند تولید ساختمان در ایران یک‌درصد است، در نظر نگرفتن این خلاء پریدن در فضای خالی است.
باور، با اشاره به تنگناهایی بر سرراه تولید صنعتی ساختمان اظهار داشت:‌ روند تولید صنعتی ساختمان باید استاندارد شود.