وحید کمانه - تازه‌ترین نمودهای قدرتی خلاقه در معماری جدید نخست در فنلاند به منصه بروز رسید و سپس در برزیل. سهم فنلاند که از دموکراسی کامل برخوردار است در این نوآوری ایجاد طرح‌های آرام و ترکیب معماری جهانی و معماری بومی بود. برزیل که دائم به شورش‌های آمریکای جنوبی تهدید می‌شود با مجموعه ساختمان‌هایی که از زیبایی شگفت‌انگیز برخوردارند و نماهایشان تلالو درخشندگی دارد، زیبایی خطوط و فرم را به معماری معاصر عرضه داشت. با ورود ژاپن به جریان اصلی معماری معاصر برای نخستین بار خاور دور در پیشرفت معماری امروز سهم موثر گرفت. قبل از این معماری غرب از معماری کهن ژاپنی و چینی الهام گرفته بود. فی‌المثل در قرن هجدهم این تاثیر در سبک (رکوکو ) آشکار گشت و یا در قرن نوزدهم که الهام از مشبک کاری‌های ژاپنی قوه ابتکار و تخیل هنرمندان مغرب زمینی را آزادی بخشیده و تاثیری عمیق تر داشت.

اما امروزه وضع دیگر‌گونه است. تاثیر ژاپن بر غرب دیگر محدود به معماری کهن این سرزمین نیست. در غرب دیگر اعتقاد محض به صنعت تزلزل یافته است و تمدنی که در حال تکوین است ممکن است راه به وحدت معنوی شرق و غرب برد. مغرب زمین اکنون بار دیگر متوجه نکته‌ای می‌شود که ژاپن هرگز فراموش نکرده است: پیوستگی ثبات و تجارب انسانی. شکفتگی معماری ژاپن از یک جانب از سنتی مایه می‌گیرد که از دیر باز در این سرزمین وجود داشته است و از جانب دیگر از قدرت خلاقه معمارانی که زمانی شاگرد

(لو کر بوزیه) بوده‌اند و از معماری غرب الهام گرفته شده اند.

ممکن است تصور شود که تاثیر غرب بر معماران ژاپنی از طریق فرانک لید رایت حاصل آمده باشد و (امپریال هتل) که رایت در توکیو ساخت (۲۲ـ۱۹۱۷) منشاء این تاثیر باشد، اما این تصور صحیح نیست.

طرح این هتل بیشتر از معماری چینی متاثر است تا آنکه نماینده زندگی معاصر در ژاپن باشد. اگر چه بر اثر زلزله ۱۹۲۳ ژاپن کوچک‌ترین آسیبی به ‌این هتل وارد نیامد (و این خود می‌رساند که در تبعیت از شرایط محلی ژاپن ساخته شده است) اما ریزه‌کاری‌های آن چندان است که به هیچ روی نمی‌توان آن را وسیله تحرک معماری جدید در این کشور دانست. تلفیق معماری غرب و شرق در این کشور از طریقی دیگر صورت گرفته است. معماران معاصر ژاپنی از جمله (مائکاوا) و (ساکاکورا) با شاگردی در آتلیه (لوکربوزیه) رموز کار را از وی آموختند و (لوکربوزیه) معماری بود که بیش از هر معمار غربی دیگر می‌دانست چگونه با الهام از گذشته شاهکار‌های جاوید در عصر حاضر بیافریند.

بر خلاف غربیان، ژاپنی‌ها هرگز، به استثنای فترتی کوتاه، رابطه خود را با گذشته از دست نداده‌اند. در ژاپن دلیلی برای تقلید از سبک‌های گذشته وجود ندارد. گذشته همواره زنده است و پا به پای شرایط تازه تحول می‌یابد. خانه‌های ژاپنی به‌رغم تمام ریزه‌کاری‌های تزیینی، سادگی اصیل خود را حفظ کرده‌اند. در ساختمان‌های معاصر ژاپن نیز فی‌المثل تیر‌ها و ستون‌های بتنی هم از اصالت دیرین برخوردارند و هم از تازگی معماری معاصر.

در حال حاضر بسیاری از معماران جوان ژاپنی کارهای دلپسندی دارند، اما مشهور‌ترین آنان (کنزوتانگه) است که مدتی در آتلیه (مائکاوا ) شاگردی کرده است و راز اعتلای کار همه آنان الهام از گذشته و علاقه و شور برای پیشرفت‌های آینده است.