معمار
آنتونی گائودی، معمار رویاها
آنتونی گائودی، معمار مشهور اهل ناحیه کاتالونیای کشور اسپانیا، از جمله بزرگترین معماران جهان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است و به خاطر سبک معماری مدرن و به شدت شخصی‌اش شهرت فراوانی دارد. از جمله آثار معماری فراوانی که گائودی در طول زندگی خویش خلق کرد، هفت اثر است که همگی در بارسلون یا حومه آن قرار دارند، این آثار تحت عنوان واحد «آثار آنتونی گائودی» از سال ۱۹۸۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند. گائودی در سال ۱۸۵۲ میلادی در ناحیه توراگونا در ایالت کاتالونیای اسپانیا متولد شد. هر چند محل تولد گائودی به روشنی مشخص نیست و در این مورد میان مورخان اختلاف نظر وجود دارد، اما مسلم است که او یک روز پس از تولد در کلیسا غسل تعمید یافت. پدر گائودی آهنگر بود و او کوچک‌ترین فرزند در میان پنج فرزند خانواده بود.
گائودی از همان نخستین سال‌های کودکی به خاطر ابتلا به بیماری رماتیسم قادر به بازی با دیگر کودکان همسال خود نبود و به خاطر درد شدید پاهایش، هر بار که قصد خروج از خانه را داشت باید از قاطر استفاده می‌کرد. این بیماری همچنین موجب می‌شد تا او قادر به حضور در بسیاری از کلاس‌هایش نباشد و گائودی به این ترتیب از همان نخستین سال‌های کودکی فرصت مشاهده و تعمق در طبیعت و طراحی‌های طبیعی را پیدا کرد. به گمان کارشناسان تاریخ هنر، برخورد نزدیک گائودی با طبیعت در این سال‌ها به شکل‌گیری دو ویژگی مهم او که بعدها نقش کلیدی در آثارش ایفا کرد - یعنی مشاهده و تحلیل طبیعت - کمک فراوانی کرد. گائودی از همان نخستین سال‌های تحصیل هوش و خلاقیت خود را نشان داد و هر چند شاگرد ممتازی نبود، اما در درس‌های خاصی چون هندسه استعداد فراوانی از خود نشان داد. گائودی از همان نخستین برخورد شیفته هندسه شد و این شیفتگی که تا پایان عمر او نیز ادامه داشت، مسیر حرفه‌ای گائودی را نیز مشخص کرد. گائودی از سال ۱۸۷۳ وارد مدرسه معماری تکنیکا سوپریور شد و پس از فارغ‌التحصیلی در رشته معماری در سال ۱۸۷۸، بلافاصله کار طراحی و معماری را آغاز کرد. گائودی با مطالعه دقیق زوایا و پیچ و خم‌های اشکال طبیعی، آنها را وارد طراحی‌های خود کرد و به جای اتکا به اشکال هندسی صرف، طبیعت را مبنای کار معماری خود قرار داد. این امر خود را در استفاده فراوان گائودی از سازه‌های سهمی شکل و هذلولی شکل نشان می‌دهد که با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیک ناشی از انقلاب صنعتی، منجر به شکل‌گیری یک سبک معماری خاص در آثار گائودی شد.
نخستین آثار معماری گائودی به سبک گوتیک و شیوه‌های معماری سنتی کاتالونیایی ساخته شدند، اما او خیلی زود سبک شخصی و متمایز خاص خود را در معماری پیدا کرد. گائودی در این دوره تا حد زیادی تحت‌تاثیر اوژن ویولت لودوک، معمار مشهور فرانسوی قرار داشت. هر دوی این معماران از استادان معماری پیش از خود فراتر رفتند و با طراحی عمارت‌های بدیع و نامنظم، دوره جدیدی را در تاریخ معماری جهان رقم زدند. آثار معماری گائودی در زمره آثار جنبش هنر نو قرار می‌گیرد که از پیش‌قراولان معماری مدرن و امروزی بود.
گائودی استفاده از قوس‌های سهموی، اشکال طبیعی و ارگانیک و نوعی سیالیت را با سبک معماری خود آمیخت و با مطالعه دقیق اصول جاذبه و منحنی‌های زنجیری، به نوآوری‌های زیادی در زمینه معماری نائل شد (برای مثال گائودی بسیاری از طاق قوسی‌های آثار خود را برعکس طرحی کرده است و برای حفظ تعادل آنها از وزنه‌های فراوانی که به شبکه به هم متصلی از ریسمان‌ها آویخته شده استفاده کرده است). هرچند گائودی چون یک نابغه مورد تحسین و ستایش هنردوستان سراسر جهان قرار گرفته است، اما آثار او منتقدانی نیز دارد که معتقدند گائودی کوررنگ بوده است و بهترین آثار خود را تنها در سایه همکاری با ژوزف ماریا خویول، معمار جوان و با استعدادی که دستیاری گائودی را بر عهده داشت، خلق کرده است.
مشهورترین اثر گائودی در بارسلون که این معمار مشهور ۱۵سال آخر عمر خویش را به تمامی صرف ساخت آن کرد، کلیسای معروف خاندان مقدس (Sagrada Familia) است که با مرگ نابهنگام گائودی بر اثر تصادف در سال ۱۹۲۶ نیمه‌کاره باقی ماند.
معماری این کلیسا که ساختمانش از سال ۱۸۸۳ آغاز شد کاملا نو است و به معماری هیچ کلیسای دیگری شبیه نیست. گائودی به ساختمان این کلیسا عشق غریبی داشت، چنانکه تختخوابش را در کنار ساختمان آن قرار می‌داد و همانجا می‌خوابید.
ورودی این کلیسا به گفته گائودی «باید آنقدر پهناور باشد که تمام بشریت بتوانند از آن بگذرند و به کلیسا درآیند». کل بنا مرکب از چهار برج بزرگ شبیه کله قند و یک پشتبند شمشیری مرکزی به شکل پل معلق و ستون‌هایی چون درخت و ورودی‌های سرپوشیده غارمانند است. کلیسای جامع «خاندان مقدس» امروزه نماد شهر بارسلون است و بنا بر آمار منتشره تنها در سال ۲۰۰۴ بیش از ۲میلیون نفر از آن دیدن کرده‌اند. از دیگر عمارت‌هایی که گائودی در بارسلون و نواحی اطراف این شهر ساخته است می‌توان به پارک گائول، پالاسیو بوئل، کاسا میلا، کاسا ویچنز و کاسا باتلو اشاره کرد که همگی به عنوان یادگارهای فرهنگی بی‌نظیر بشری، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند.
ارسال نظر