«دنیای‌اقتصاد» چالش‌های پنهان مسکن‌مهر را بررسی می‌کند
تصویر بعد از تحویل مسکن‌مهر
تهرانی‌ها در شهرهای جدید ساکن می‌شوند؟
چرا ۱۰ درصد واحدهای مسکونی در شهرهای‌جدید خالی از سکنه است؟
افزایش قطعی هزینه زندگی در اطراف تهران با تغییرات قیمت بنزین و یارانه‌ها
مسکن‌مهر مسکونی می‌شود؟
تهرانی‌ها در شهرهای جدید ساکن می‌شوند؟
چرا ۱۰ درصد واحدهای مسکونی در شهرهای‌جدید خالی از سکنه است؟
افزایش قطعی هزینه زندگی در اطراف تهران با تغییرات قیمت بنزین و یارانه‌ها فرید قدیری
تصور اینکه چالش‌های موجود در مسکن‌مهر با رفع موانع بانکی و واگذاری مسوولیت ساخت به انبوه‌سازان، کاملا برطرف شده، اشتباه محض است. در حال حاضر آنچه اثربخشی برنامه «ساخت مسکن ارزان‌قیمت در خارج از شهر تهران برای تهرانی‌ها» را تهدید می‌کند، ماجرای افزایش احتمالی قیمت بنزین است که می‌تواند توجیه اقتصادی سکونت در شهرهای جدید اطراف را در مقایسه با هزینه اجاره‌نشینی در داخل تهران کاهش دهد.
به فاصله ۲۵، ۳۰ و ۴۰ کیلومتری از شرق، غرب و جنوب شهر تهران، ساخت ۱۶۰ هزار واحد مسکونی‌مهر - ارزان‌قیمت- در جریان است که حداکثر تا پایان سال آینده با تکمیل آنها باید نیم میلیون نفر از ساکنان کنونی تهران به سه شهر جدید اطراف مهاجرت کنند.
اما این هدف‌گذاری در شرایط کنونی با چالش بزرگی تحت عنوان هزینه سکونت در بیرون شهر مبدا، روبه‌رو است که ابهاماتی همچون تغییرات احتمالی شاید هم قطعی قیمت بنزین، واقعی‌شدن قیمت حامل‌های انرژی و خدمات فوق‌العاده ضعیف شهری در شهرهای جدید -شهر مقصد- احتمال مسکونی‌شدن واحدهای در حال ساخت را پایین آورده است.طبق گفته یک معاون وزیر مسکن هم‌اکنون بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از خانه‌های موجود در شهرهای جدید اطراف تهران خالی از سکنه است که دلایل عمده آن، خرید به قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت و مشکلات ناشی از تردد بین شهری اعلام شده است.در شهر جدید پرند که در فاصله تقریبا ۴۰ کیلومتری از جنوب تهران واقع شده است، حدود ۱۲ هزار خانوار سکونت دارند. در این شهر تعداد قابل توجهی از واحدهای مسکونی نوساز خالی از سکنه است که عمده این ساختمان‌ها در طی دو سه سال گذشته توسط تعاونی‌های کارمندی ساخته شده‌اند. دولت برای پرند برنامه ساخت مترو را دارد که البته این برنامه هنوز شکل واقعی اجرا را به خود نگرفته است.جمشید نورصالحی معاون وزیر مسکن در این باره به دنیای‌اقتصاد گفت: «طول خط مترو پرند ۵۵ کیلومتر است که در سه قسمت توسط وزارت مسکن، وزارت راه و شهرداری تهران احداث خواهد شد. قسمتی از مسیر که در تعهد وزارت مسکن است از طریق انجام مناقصه به پیمانکار سپرده شده، اما مابقی طول خط که در تعهد سایرین است، هنوز در مرحله برگزاری مناقصه است. طول زیاد مسیر باعث شده زمانبندی سه ساله برای بهره‌برداری از مترو پرند تدوین شود.»
این در حالی است که کلیه پروژه‌های ۹۹ساله در حال ساخت در پرند براساس تعهدی که سازندگان آنها به وزارت مسکن ارائه کرده‌اند، باید حداکثر ظرف یک‌سال آینده به بهره‌برداری برسد.
در این صورت تنها امکان موجود برای نقل‌وانتقال بین پرند و تهران، اتوبان خطرناک ساوه و آزادگان به طول ۴۰ کیلومتر است که گذشته از خطر جانی تردد در این مسیر، چنانچه قیمت هر لیتر بنزین به ۴ برابر افزایش پیدا کند، هزینه نقل و انتقال بین پرند و نزدیک‌ترین نقطه تهران در ماه رقمی نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود.
از سوی دیگر در پرند امکانات رفاهی در سطحی ضعیف قرار دارد که چنانچه ظرفیت سکونتی این شهر بعد از ساخت مسکن‌مهر ۵ برابر شود، کارآیی خدمات شهری موجود نظیر بیمارستان، مراکز درمانی، مسجد، مدرسه، مراکز خرید‌های ضروری و مراکز تجاری به پایین‌ترین حد خواهد رسید. این در حالی است که اگر از همین حالا دولت مصمم به ارتقای خدمات و مراکز شهری شود، در بهترین حالت دو تا سه سال آینده، این امکانات برقرار خواهد شد.
در شهر جدید هشتگرد نیز هم اکنون ۱۹ هزار نفر ساکن هستند که البته تعداد واحدهای مسکونی در این شهر بیش از ساکنان آن است. وجود خانه‌های خالی از سکنه در هشتگرد بیشتر از پرند احساس می‌شود.قرار است در هشتگرد ظرفیت سکونتی از طریق ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر به دو برابر - ۲۰ هزار خانوار - افزایش پیدا کند. این در حالی است که فعلا تنها مسیر تردد بین هشتگرد و تهران، اتوبان متراکم کرج است. دولت برای تسهیل رفت‌و‌آمد بین تهران و هشتگرد، مشغول ساخت یک خط مترو شهری است؛ اما طبق برنامه زمانبندی، این خط در بهترین حالت سال ۱۳۹۰ به بهره‌برداری خواهد رسید؛ اما شهر جدید پردیس نسبت به مابقی شهرهای اطراف تهران از اوضاع نسبتا بهتری برخوردار است. پردیس در شرق تهران واقع شده است که وجود یک بزرگراه تازه تاسیس، زمان دسترسی به تهران را به کمتر از نصف زمان تردد در مسیر پرند و هشتگرد رسانده است.گفته می‌شود برای پردیس برنامه آنی احداث مترو مطرح نیست.
مسوولان امیدوارند؛ چرا؟
به گزارش دنیای‌اقتصاد، اغلب زمین‌های ۹۹ساله که دولت برای مسکن‌مهر اختصاص داده در خارج از شهرها و اغلب در مناطقی از شهرهای جدید است که تقریبا برهوت کامل در آنجا حکم‌فرماست. شاید دستوری که از جانب قانون داده شد مبنی بر اینکه زمین باید رایگان به مسکن‌مهر واگذار شود، باعث شده زمین‌های نامرغوب و غیرقابل ترقی به این طرح اختصاص پیدا کند!حالا که پرونده مسکن‌مهر بعد از عبور از گرفتاری‌های ساخت‌وساز به مرحله پایانی نزدیک می‌شود و سازه‌های ۹۹ساله از زمین بیرون آمده‌اند و به فاز تکمیل نزدیک می‌شوند، تبعات مکان‌یابی نامناسب زمین‌ها سر باز کرده است.
در تهران و سایر کلان‌شهرها که زمین‌های مسکن‌مهر به اجبار در شهرهای جدید واگذار شده، این موضوع حادتر است.در شهرهای جدید، زمین‌های ۹۹ساله اغلب در مناطقی دورتر از فضای مسکونی - در تپه‌ها و بیابان‌ها- طراحی شده است.هم‌اکنون صاحبان این زمین‌ها یا همان تعاونی‌های مسکن، نگران تحویل به موقع واحدها هستند و می‌گویند اگر واحدها زودتر از خدمات شهری تحویل داده شود، عملا غیرقابل سکونت خواهد بود.هرچند جمشید نورصالحی، معاون وزیر مسکن در این باره معتقد است:«اخیرا از جانب وزارت مسکن موضوع برنامه‌ریزی وزارتخانه‌هایی نظیر آموزش و پرورش و بهداشت و درمان برای ایجاد خدمات روبنایی نظیر مدرسه و بیمارستان در شهرهای جدید و مناطقی که مسکن‌مهر در آنجا در حال ساخت است، مورد تاکید قرار گرفته است»؛ اما نورصالحی تایید می‌کند که در شرایط کنونی، سرعت ساخت‌وساز به مراتب بیشتر از سرعت خدمات‌رسانی سایر دستگاه‌ها در طرح ملی مسکن‌مهر است.
تصویر کنونی در تحویل مسکن‌مهر در شرایطی مثل روز روشن و مطرح است که در حوزه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، همه توان مدیریتی دولت در ساخت‌وساز این پروژه ملی خلاصه شده است و احتما‌لا نگرانی جدی از بابت اوضاع بعد از تحویل واحدهای مسکونی وجود ندارد. این در حالی است که به نظر می‌رسد، برای جلوگیری از «اقدامات تاخیری» باید از هم‌اکنون موضوع مذکور در شورای عالی مسکن به‌صورت جدی مطرح و مورد بررسی قرار بگیرد.
ارسال نظر