ساختمان‌های‌کم‌مصرف تشویق ریالی می‌شوند

برنامه کاهش ۵۰درصدی مصرف انرژی در بخش مسکن

اولویت با ساختمان‌های جدید است

سال گذشته فقط ۱۲‌درصد از ساختمان‌های جدید

مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت کردند فرید قدیری

روند غیرطبیعی مصرف انرژی در بخش ساختمان، دولت را به تدوین برنامه‌ای تشویقی برای اصلاح الگوی مصرف در حوزه مسکن و ساختمان واداشت.

در همین رابطه وزارتخانه‌های «نفت» و «مسکن و شهرسازی» موظف شده‌اند پس‌از ابلاغ لایحه‌ای که به تازگی در هیات دولت تصویب شده، ۱۳‌هزار میلیارد ریال را به عنوان یارانه به ساخت‌وسازهای منطبق بر الگوی مصرف بهینه انرژی اختصاص دهند. این رقم قرار است به عنوان کمک هزینه تجهیز ساختمان‌ها به تاسیسات کاهنده انرژی، مصرف شود.

برنامه پرداخت یارانه به ساختمان‌های کم‌مصرف در انرژی در قالب لایحه‌ای تحت عنوان «لایحه مدیریت کارآیی انرژی» دیده شده است که اخیرا در دولت تصویب شده است. مدت زمان اجرای این برنامه ۵ سال است.

وزارت نفت تصمیم دارد به محض ابلاغ دولت، از محل منابع خود ۱۳‌هزار میلیارد ریال برای ساختمان‌هایی که وزارت مسکن رعایت مبحث ۱۹ را در آنها تایید می‌کند، بپردازد.

گفته می‌شود سقف یارانه ویژه ساختمان‌های کم‌مصرف به احتمال خیلی زیاد کمتر از ۵‌میلیون تومان خواهد بود که البته رقم قابل‌توجهی است.

مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت درباره جزئیات لایحه مدیریت کارآیی انرژی به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در این لایحه برنامه ۵ ساله‌ای برای تحقق اهداف ملی در زمینه مصرف بهینه انرژی در ساختمان در نظر گرفته شده است که در راستای آن بخش خصوصی و دولت موظف می‌شوند با رعایت آنها کارآیی بهتری از انرژی بگیرند.

عباس کاظمی تصریح کرد: لایحه مدیریت کارآیی انرژی مکمل لایحه مدیریت سوخت و حمل‌ونقل است با این تفاوت که در این لایحه بخش صنعت و ساختمان هدف قرار گرفته‌اند و در صورت تصویب آن، اصلاح انرژی در ساختمان از اواخر امسال آغاز می‌شود.

کاظمی با اشاره به اینکه در لایحه مذکور کمک‌های مالی برای اجرای گسترده مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان پیش‌بینی شده است، افزود: در برنامه‌ای ۵ ساله ساختمان‌هایی که این مبحث را رعایت کنند، بخشی از یارانه‌ ۱۳‌هزار میلیارد ریالی به آنها تعلق می‌گیرد؛ به‌طوری‌که وزارت نفت این بودجه را تامین مالی می‌کند و اجرای آن را وزارت مسکن برعهده خواهد داشت. همچنین در بخش دیگری از لایحه مدیریت کارآیی انرژی، دولت و موسسات آموزشی و عمومی ملزم به رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان شده‌اند.

این مقام وزارت نفت تصریح کرد: محاسبات ما نشان می‌دهد سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰‌هزار واحد مسکونی با مساحت متوسط ۱۰۵ متر مربع ساخته می‌شود که اگر این ساختمان‌ها مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت کنند در یک دوره ۱۰ ساله ۹۵ برابر تولید نیروگاه شهید رجایی صرفه‌جویی انرژی و به اندازه ۵/۱ برابر فازهای ۱تا ۵ پارس‌جنوبی صرفه‌جویی گاز خواهیم داشت. بنابراین اگر این مبحث حداقل در ساختمان‌های جدید اتفاق بیافتد، صرفه‌جویی قابل‌توجهی خواهیم داشت.

کاظمی تاکید کرد: هدفگذاری عمده ما ساخت‌وسازهای جدید است؛ هرچند ساختمان‌های فعلی را هم می‌توان با نصب تجهیزاتی همچون شیرهای ترموستاتیک و اصلاح موتورخانه‌ تا حدی در مقابل مصرف انرژی بهینه‌ کرد؛ اما اصلاح کلی الگوی مصرف انرژی در این ساختمان‌ها هزینه فوق‌العاده زیادی را می‌طلبد.

مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در ادامه، رعایت مبحث ۱۹ در ساخت‌وسازها را ضعیف توصیف کرد و گفت: تا چند سال پیش گفته می‌شد موانع اجرای این مبحث، نبود مصالح ساختمانی متناسب است که وزارت نفت از منابع خودش چه به‌صورت وام‌های بدون بهره و کمک بلاعوض حمایت کرد تا مصالح‌سازهای متناسب با مبحث ۱۹ رشد پیدا کنند که از جمله این کارخانه‌ها، تولید شیرهای ترموستاتیک، پنجره‌های دوجداره، عایق‌های حرارتی و آجرهای جدید است؛ اما تولید‌کنندگان این محصولات در حال حاضر به دلیل عدم‌استقبال سازنده‌ها با نصف ظرفیت کار می‌کنند.

وی افزود: هم‌اکنون ۱۰‌هزار مهندس ناظر با بودجه وزارت نفت به‌صورت رایگان در زمینه کنترل رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان آموزش دیده‌اند و ۱۰‌هزار نفر دیگر نیز درحال آموزش هستند.

وی افزود: استادکارها و بناها نیز کار کردن با این مصالح را نمی‌دانند لذا ما با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای قرارداد امضا کردیم که آنها را آموزش دهند.

بنابراین ما تمام موارد آسیب این مبحث را پوشاندیم؛ اما پیشرفت کار موثر نیست.

کاظمی با اشاره به اینکه در سال گذشته ۱۲‌درصد ساختمان‌ها در شهر تهران مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت کردند، گفت: متاسفانه هماهنگی دستگاه‌ها در زمینه کنترل ساخت‌وساز ضعیف است و مثلا دیده می‌شود شهرداری‌ها به ساختمان‌هایی که تجهیزات مربوط به مصرف بهینه انرژی در آنها به کار گرفته نشده به را حتی پایان کار می‌دهند.

هزینه رعایت مبحث ۱۹

مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت گفت: رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ۳۵‌هزار تومان به ازای هرمتر مربع به سازنده تحمیل می‌کند که این رقم کمتر از ۱۰‌درصد قیمت ساخت و خیلی از مواقع کمتر از یک درصد قیمت تجاری یک ساختمان است؛ اما به‌رغم این هزینه ناچیز و با توجه به اینکه مهندسان ناظر آشنایی خوبی با این مبحث دارند، رعایت آن در ساختمان‌ها ضعیف است.

کاظمی علت عدم‌استقبال سازنده‌ها از رعایت مقررات مربوط به انرژی را عدم‌تعامل وزارت مسکن، شهرداری و قوه‌قضائیه دانست و پیشنهاد داد، اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را بر عهده مهندس مشاور بگذارند که شخصیت حقوقی است تا چنانچه در اجرای آن کوتاهی شد مالک و مصرف‌کننده بتواند ادعای خسارت کند.

وی افزود: در بخش صنعت مخاطب خاص و مطلعی داریم و شاخص‌های مصرف انرژی در این بخش درحال نزدیک شدن به شاخص‌های جهانی است؛ اما در بخش ساختمان چون متولی زیاد است متاسفانه هماهنگی در اجرا نیست.

مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در ادامه گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره آمادگی بخش ساختمان برای هدفمندشدن یارانه‌های انرژی گفت: اگر پرداخت یارانه‌ها در کشور هدفمند شود، بخش ساختمان مجاب می شود سیستم‌های فنی را اصلاح کند. وی افزود: در کشور ما شدت مصرف انرژی که رابطه عکس با کارآیی انرژی دارد، خیلی بالا است و کشور ما در این شاخص رتبه دوم را در جهان دارد.وی تصریح کرد: در هر متر مربع از ساختمان‌های موجود در کشور ۵۸۰ کیلووات ساعت انرژی مصرف می‌شود؛ در حالی که این عدد در اروپا ۱۲۰ است.کاظمی در ادامه گفت: در کشور ما باید این شاخص از ۵۸۰ به ۲۶۰ برسد.

وی افزود: اگر روند مصرف انرژی در بخش ساختمان با این شدت ادامه پیدا کند، کشور ما در سال ۱۴۰۲ در بحث انرژی به نقطه سربه‌سر می‌رسد و همه آنچه که الان در بخش نفت‌وگاز صادر می‌شود، باید به مصرف داخل برسد؛ بنابراین راهی غیر از منطقی کردن یارانه‌ها برای اصلاح کارآیی مصرف انرژی وجود ندارد و هرچقدر این کار طول بکشد زمان کمتری برای اصلاح مصرف خواهیم داشت.