گزارش
طراحی دیوارهای صوتی برای ۵ کیلومتر از بزرگراه‌های تهران
گروه مسکن-با توجه به اینکه سال‌ها است مناطق مسکونی، آموزشی و بیمارستانی واقع در حاشیه بزرگراه‌های تهران همواره از سر و صدای ناشی از تردد زیاد خودروها در بزرگراه‌ها رنج می‌برند، به این لحاظ طراحی دیوارهای صوتی برای ۵ کیلومتر از بزرگراه‌های تهران به شرکت کنترل کیفیت هوا وابسته به شهرداری سپرده شده است و هم اکنون در حال تهیه و تدوین است. دکتر یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد به تشریح این طرح و دلایل انجام آن پرداخت و گفت: یکی از موثرترین روش‌های کاهش آلودگی صوتی استفاده از موانع یا دیوارهای صوتی است؛ البته می‌توان با استفاده از نرم‌افزارهایی که قابلیت مدل‌سازی راهکارهای کنترل آلودگی صوتی را دارند، قبل و بعد از اجرای این دیوارها مدل و نحوه پخش آلودگی صوتی را در آنها مشاهده کرد. همچنین با استفاده از این نرم‌افزارها می‌توان به نقشه‌های دو و سه بعدی طرح‌های اجرایی و میزان کاهش ناشی از این راهکارهای کنترلی با دقت بالا دست یافت.
وی تصریح کرد: دیوارهای صوتی سازه‌‌های محکم و مقاومتی هستند که میزان صدا را با ایجاد مانعی بین گیرنده صوت و منبع تولیدکننده صدا کاهش می‌دهند. در طراحی موانع صوتی عوامل متعددی از جمله شکل، جنس، ارتفاع، طول، محل نصب و... باید مدنظر قرار بگیرند که احتیاج به یک تخصص منحصربه‌فرد در این زمینه احساس می‌شود.
با توجه به میزان صدای تولیدی در منبع می‌توان مکان دیوار، جنس، طول و ارتفاع آن را برای به دست آوردن میزان حداکثر کاهش تراز صوتی مورد نیاز با توجه به مقادیر استاندارد تعیین کرد که این یکی از ویژگی‌های استفاده از نرم‌افزارهای مدل‌ساز کنترل آلودگی صوتی است که در شرکت کنترل کیفیت هوا موجود است.
برای ارائه راهکار مناسب در یک منطقه باید نقشه‌های کاربری اراضی و یک نقشه از ترازهای صدا تهیه شود تا چگونگی توزیع آن در سطح منطقه، فرد متخصص را در جهت ارائه راهکار مورد نظر راهنمایی کند. به علت ماهیت صوت که به صورت انرژی است و در اثر انتشار در فضا کاهش می‌یابد، تهیه ترازهای صوتی به صورت اندازه‌گیری عملی غیر معقول است و مدل‌سازی یکی از راهکارهای مناسب در این زمینه است که در هر منطقه پس از تهیه آن می‌توان نقاط بحرانی از لحاظ آلودگی صوتی را به صورت کامل مشخص کرد و راهکار مناسب کاهش میزان تراز صدا را در آن ارائه داد.
موانع تپه‌ای شکل ظاهر و جلوه طبیعی دارند و معمولا بسیار زیبا هستند؛ هرچند که این موانع اگر ارتفاع زیادی داشته باشند، مساحت زیادی را اشغال خواهند کرد؛ در صورتی که دیوارها فضای کمی اشغال می‌کنند. جنس دیوارهای صوتی می‌تواند چوب، گچ، سیمان، بتن، ساروج، فلز و... باشد. تلاش‌های زیادی صورت می‌گیرد تا موانع آکوستیکی با ظاهری مناسب و زیبا ساخته شود، در ضمن بهتر است سعی شود تا از مواد موجود در همان منطقه استفاده شود.
اصول و ضوابط نصب موانع صوتی
وی گفت: براساس مستندات علمی، چنانچه موانع صوتی براساس اصول فنی و علمی اجرا شوند، باید حداقل میزان ۵ دسیبل، تراز معادل آلودگی صوتی را کاهش دهند و احراز چنین حد نصابی برای هر مانع صوتی الزامی است. این موانع برای خانه‌هایی که در دامنه کوه‌ها و تپه‌ها هستند، (یعنی با وجود موانع صوتی به جاده دید دارند) کارکرد خوبی ندارند.
یک مانع آکوستیکی با ارتفاع مناسب تا حدی که گیرنده نسبت به بزرگراه دید نداشته باشد، می‌تواند حداقل ۵ دسیبل کاهش ایجاد کند و به ازای هر متر که از مرحله قطع دید نسبت به جاده بالاتر برویم ۵/۱ دسیبل تضعیف ایجاد می‌شود. (حداکثر تضعیف محاسبه شده در تئوری ۲۰ دسیبل است.)
در طراحی یک مانع صوتی باید هزینه‌ها، تاثیرات نامطلوب روی محیط، سازگاری با فضای اطراف نوردهی مناسب و نگهداری و تعمیرات آن مدنظر قرار گیرند.
در خصوص نصب دیوارهای صوتی مطلب بسیار مهمی که باید مد نظر داشت، این است که نحوه اتصالات و ملحقات باید به گونه‌ای باشد تا هیچ منفذ و فاصله خالی بین دیواره‌ها به وجود نیاید.
وی خاطرنشان کرد: می‌توان دیواره‌های صوتی را از آجر و یا بلوک‌های سیمانی آماده ساخت که باید ارتفاع و شکل زیبایی شناختی آن را مورد توجه قرار داد. همچنین دیواره‌ها می‌توانند از بتن‌های پیش‌ساخته و دیوار صوتی بتنی قابل کشت ساخته شوند. بتن می‌تواند در مقابل درجه حرارت بالا، شدت نور خورشید، رطوبت، یخ‌زدگی و نمک مقاومت کند. همچنین بتن ماده متنوعی است که قابلیت شکل‌پذیری و قالب‌بندی دارد.
دیواره‌های فلزی و یا چوبی به علت سبکی وزن می‌توانند بر روی پل‌ها نصب شوند و از انواع دیگر دیواره‌های صوتی می‌توان دیواره‌های شفاف را نام برد که از موادی چون شیشه یا پلاستیک شفاف می‌تواند ساخته شود. مواد پلاستیکی و شیشه می‌تواند رنگ شده یا نمایی به صورت کدر و مات داشته باشد. از این نوع دیوارها برای حذف ممانعت بصری برای رانندگان و منازل مسکونی مجاور استفاده می‌شود. از آنجایی که قیمت موانع صوتی شفاف بیش از ۲۰برابر انواع بتنی است، بنابراین تصمیم‌گیری در مورد استفاده از آنها با در نظر گرفتن کلیه شرایط موجود انجام می‌گیرد.
امکان‌سنجی نصب دیوارها و خاکریزهای صوتی در شهر تهران
وی افزود: هم‌اکنون لیست بزرگراه‌های ساخته شده و در دست ساخت تهران به همراه آدرس نقشه‌های GIS آن و فاصله از بزرگراه در قالب یک جدول تهیه شده است. به طور کلی جهت نصب دیوارهای صوتی بزرگراه‌ها را می‌توان به دو دسته بزرگراه‌های در دست ساخت و بزرگراه‌های ساخته شده تقسیم‌بندی کرد.
در خصوص بزرگراه‌های در دست ساخت، مانند بزرگراه امام‌علی(ع) می‌توان قبل از اجرای پروژه طرح‌های زیست‌محیطی را ارائه کرد تا هزینه‌ها نیز کاهش یابد. در‌حال‌حاضر شرکت کنترل کیفیت هوا برای ۵ کیلومتر از بزرگراه‌های تهران قرار است طراحی دیوار صوتی را انجام دهد.
وی با اشاره به وجود ۴۵ بزرگراه ساخته شده در تهران و تقسیم‌بندی نقشه‌های GIS آنها اظهار کرد: از مجموع این بزرگراه‌ها، امکان نصب دیوارهای صوتی در ۱۷ بزرگراه نظیر افسریه، بابایی، حقانی و... وجود دارد که فاصله مناسبی بین بزرگراه و ساختمان‌های حاشیه آنها دارند و در‌حال‌حاضر بزرگراه همت، یکی از مناسب‌ترین بزرگراه‌ها، برای نصب دیوارهای صوتی در تهران است. وی یادآور شد: مراحل مطالعات و طراحی نصب دیوارهای صوتی برای ۵ کیلومتر از بزرگراه‌های تهران، طی سال‌جاری به اتمام رسیده است و در صورت موافقت شهرداری و با مصوبه شورای اسلامی شهر تهران طی سال‌های آتی اجرایی می‌شود.
ارسال نظر