احمدی‌نژاد منتقد مسکن‌مهر شد؟

ادبیاتی ناامیدانه در دوره بهره‌برداری از پروژه‌های مسکن‌مهر

گروه مسکن- فرید قدیری: رییس‌جمهور روز گذشته در مراسم افتتاح ۱۹ هزار واحد مسکونی‌مهر در استان همدان، ابتدا با استفاده از ادبیاتی جدید و البته قابل‌تامل در تشریح ویژگی‌های نگفته از مسکن‌مهر، ذهن مسوولان این پروژه‌ ملی و بیش از ۲ میلیون متقاضی واحدهای مسکونی‌مهر را تحت‌تاثیر قرار داد و سپس با یادآوری وعده جذابی که ۱۲ تیرماه پارسال داده بود، برای بار دوم از قصد دولت برای واگذاری زمین به مردم خبر داد. محمود احمدی‌نژاد سال گذشته از آمادگی دولت به تکه‌تکه‌ کردن زمین‌های ایران به قطعات ۱۰۰۰ متری و تقسیم آن به هر خانوار خبر داده بود؛ اما بعد از آن هیچ‌وقت چه او و چه مسوولان وزارت راه‌وشهرسازی از پیگیری عملیاتی این وعده و اینکه «آیا اصلا برنامه‌ای واقعی برای واگذاری زمین وجود دارد یا نه؟» سخن نگفتند.

اما دیروز رییس‌جمهور درحالی که به گزارش‌های رسیده درباره نواقص مسکن‌مهر و ریزش گچ از یک برج در یکی از نقاط مسکن‌مهر اشاره کرد، از امکان تقسیم زمین‌های وسیع در کشور بین مردم برای مصارف خانه به شرط آبادکردن این زمین‌ها نیز خبر داد.

آیا آنچه از گفته‌های روز گذشته رییس‌جمهور برداشت می‌شود، نوعی نارضایتی از نتیجه سه‌‌سال تمرکز همه توانایی‌های اقتصادی دولت در طرح «مسکن‌مهر» می‌تواند باشد؟

در این طرح صرف‌نظر از هزینه‌‌هایی که برای تامین زمین و خدمات زیربنایی شد، در یک نمونه آشکار، فقط ۴۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی در قالب خط‌اعتباری، صرف ساخت‌ این واحدها شد. منابعی که منتقدان این طرح می‌‌گویند: اگر به بخش تولید و صنعت کشور داده شده بود، بازدهی آن و اثرش بر رشد اقتصادی، به مراتب بیشتر بود.

حالا رییس‌جمهور در شرایطی که باید در پایان دولت با افتتاح‌های این واحدها، از اثرات مثبت طرح مسکن‌مهر و امید به خریداران این واحدها بابت کیفیت تمام‌وکمال واحدها بگوید، روز گذشته ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر را به عنوان طرح ضربتی و فوری برای تسکین درد بازار مسکن، توصیف کرد. البته این وصف حال مسکن‌مهر تاکنون چندین بار از زبان رییس‌جمهور مطرح شده؛ اما دیروز او بیشتر از این را هم گفت و مسکن‌مهر را مقدمه اجرای طرح‌های «شایسته‌تر» در کشور عنوان کرد.

رییس‌جمهور همچنین با طرح این پرسش که «چرا همه باید در آپارتمان زندگی کنند و اصلا مگر آپارتمان جای زندگی است؟» گفت:‌ آپارتمان جای زندگی موقتی و اضطراری است.

مسکن‌موقتی، یعنی سازه آماده تخریب

«دنیای‌اقتصاد» بازتاب آنچه رییس‌جمهور دیروز درباره مسکن‌مهر مطرح کرد را در گفت‌وگو با یک مقام سابق وزارت مسکن و عضو کنونی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس، مورد بررسی قرار داد.ابوالفضل مشکینی در پاسخ به اینکه «چرا رییس‌جمهور در دوره بهره‌برداری از پروژه‌های مسکن‌مهر با ادبیاتی نه چندان امیدوارکننده درباره این واحدها سخن می‌گوید؟» گفت: آقای احمدی‌نژاد در حالی نگاه موقتی به مسکن‌مهر دارد که مسکن یک کالای بادوام محسوب می‌شود و حداقل عمر ۱۰۰ ساله برای آن پیش‌بینی می‌شود. مسکن موقتی معمولا در زمان بحران مثلا زمان جنگ یا زلزله ساخته می‌شود. البته هر چقدر هم خوش‌بینانه به مسکن‌مهر نگاه کنیم، کیفیت مسکن‌مهر با توجه به قیمت آن از واحدهای مسکونی معمولی پایین‌تر است؛ اما باز هم این واقعیت نباید به مسکن‌موقتی تعبیر شود. مسکن‌موقتی یعنی جایی که باید بعد از مدتی تخریب شود.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه تاکید کرد: نمی‌شود گلایه رییس‌جمهور به زندگی در آپارتمان‌نشینی را به انتقاد مستقیم ایشان از مسکن‌مهر ربط داد. آقای احمدی‌نژاد از همان ابتدای شروع ساخت مسکن‌مهر در سال۸۷ مخالف احداث ساختمان‌های بلندمرتبه در این پروژه بودند و نظرشان بر ویلاسازی بود که البته این توقع رییس‌جمهور رعایت نشد، جز در مناطقی معدود.مشکینی درباره تاکید دوباره رییس‌جمهور بر اختصاص زمین به خانوارها به‌رغم برخورد انفعالی دولتی‌ها در مواجهه با تاکید اول که پارسال مطرح شد، گفت: من اعتقاد دارم اگر مساحت مراتع کشور را کنار بگذاریم، یک عدد و رقمی از متراژ زمین‌های باقیمانده، به دست می‌آید که نشان می‌دهد هرگز به هر خانوار یک قطعه ۱۰۰۰ متری نخواهد رسید.

وی افزود: ۴ درصد جمعیت کشور در شمال کشور زندگی می‌کنند؛ در حالی که ۸۰ درصد جنگل‌های کشور در آنجا قرار دارد. از طرف دیگر ۱۷ درصد مساحت کشور کویر است که کمتر از یک درصد مردم در این نقطه ساکن هستند. با این حساب اگر زمین‌های شمال بین شمالی‌ها و زمین‌های کویری بین اهالی این منطقه تقسیم شود، چگونه ممکن است عدالت مدنظر دولت در اختصاص زمین‌ مرغوب به همه خانوارها رعایت شود؟ بنابراین امکان تقسیم زمین برای طرح مدنظر رییس‌جمهور مبنی بر ساخت خانه‌باغ، در کل کشور و برای همه خانوارها اصلا وجود ندارد.