فرید قدیری

رییس‌جمهور شنبه‌شب نزدیک به ۲ساعت به صورت زنده در شبکه‌یک درباره تحولات اقتصادی کشور سخن گفت؛ اما به دلیل عدم طرح پرسش‌هایی که هم‌اکنون دغدغه روز خانوارها به حساب می‌آید و البته بی‌میلی میهمان برنامه به صحبت درباره مواردی مهم‌تر از «چرایی توقف فاز دوم هدفمندی، ماجرای ۵نفری که واردات علوفه به کشور را متوقف کردند، آن چندنفری که معوقات بانکی را پس نمی‌دهند و ...»، نتیجه آن شد که فقط در چند دقیقه پایانی برنامه، خیلی گذرا یک برنامه بسیار بزرگ اقتصادی دولت که ظاهرا بیشترین منابع بانکی عمر این دولت (نزدیک به ۴۰ هزار میلیارد تومان) را هم جذب کرده، صحبت شد. رییس‌جمهور در این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که «آیا ساخت‌وساز‌های طرح مسکن‌مهر تا چندماهی که از عمر دولت باقی مانده، به پایان می‌رسد یا نه؟» برای چندثانیه مکث قابل‌تاملی کرد و سپس پاسخ داد: «روند مسکن‌مهر هم خوب است؛ اما تغییر قیمت‌ها هم روی آنها تاثیر گذاشته است؛ اما اتمام این پروسه تا پایان ۹۲ بود و هم‌اکنون در حال واگذاری این واحدها به مردم هستند.»

درباره همین چند کلمه‌ای که رییس‌جمهور از مسکن‌مهر گفت، لازم است چند نکته عنوان شود:

اول اینکه، آقای احمدی‌نژاد در مقام رییس شورای عالی مسکن بهتر از هر کسی مطلع است که در عمده نقاط کشور، وزارت راه‌وشهرسازی طبق تعهدش در قراردادهایی که با پیمانکاران مسکن‌مهر داشته، واحدها را به متقاضیان پیش‌فروش کرده به این معنی که از مردم پول گرفته شده تا سر موقع مشخص، به آنها واحد تحویل دهد. در این میان، در برخی مناطق (به هر دلیلی) هزینه‌ها هم‌اکنون از مبلغی که از پیش‌خریداران دریافت شده، بالاتر زده که البته عمده این هزینه‌ها به نوعی به دولت برمی‌گردد. مثلا در یکی از شهرهای جدید اخیرا هزینه آماده‌سازی زمین -علی‌القاعده هزینه زیربنایی و شهرسازی باید توسط دولت تامین شود- توسط یک پیمانکار ۶ میلیون تومان اعلام شده؛ درحالی که پیش‌خریداران در همین نقطه تصور می‌کنند با حداکثر ۶ تا ۷ میلیون می‌توانند در آینده‌ای نزدیک واحدها را تحویل بگیرند. ای‌کاش رییس‌جمهور شنبه‌شب درباره احتمال افزایش آورده‌نقدی پیش‌خریداران مسکن‌مهر با مردم سخن می‌گفت.

دوم اینکه، در حال حاضر هستند تعاونی‌هایی که میراث برنامه غلط دولت نهم محسوب می‌شوند و چون این برنامه به خاطر ایراداتش در سال۸۸ کلا منتفی شد، اعضای این تعاونی‌ها هم‌اکنون بین زمین‌ و هوا مانده‌اند.

در تعاونی‌های مسکن‌مهری که تاکنون موفق به دریافت واحدمسکونی نشده‌اند؛ اما سال‌ها است پول اعضا از آنها دریافت شده، این روزها به شدت ابهام برسر آینده اعضای آنها وجود دارد. مدیران تعاونی می‌گویند امکان بازگشت پول اعضا وجود ندارد و در مقابل مدیران وزارت راه‌وشهرسازی رسیدگی به مشکل آنها را منوط به خروج اعضا از تعاونی و مراجعه از نو به ادارات راه‌وشهرسازی کرده‌اند؛ راهی که مقصد آن گنگ و نامعلوم است!

آیا رییس شورای‌ عالی مسکن اطلاعی از این قضیه دارد و برای حل آن که نیاز به همکاری تنگاتنگ دو وزارتخانه است، راهکاری دارد؟

سوم اینکه، این روزها برخی‌ها از مصرف منابع بانکی بخش‌های دیگر از جمله صنعت و سلامت در مسکن‌مهر صحبت می‌کنند که صحت و سقم چنین ادعایی را فقط رییس‌جمهور می‌تواند اعلام کند که البته پریشب اعلام نشد.

چهارم اینکه، چرا رییس‌جمهور در این گفت‌وگو در مورد افزایش بار مسوولیت وزیر راه‌وشهرسازی در ماه‌های پایانی صحبتی نکرد؟ آیا با این شکل قرار است پرونده مسکن‌مهر تا پایان سال۹۲ جمع شود؟

و اما نکته آخر، برداشتی که از مکث آقای احمدی‌نژاد در مواجهه با پرسشی مربوط به مسکن‌مهر در گفت‌وگوی زنده او با شبکه سیما می‌شود این است که رییس‌جمهور - به‌رغم آنکه فعلا افتتاح‌های مسکن‌مهر است که او را به سر پروژه‌های عمرانی کشور می‌آورد- نسبت به آینده این طرح با دید تردید نگاه می‌کند.

اگر این برداشت درست باشد، سوالی به وجود می‌آید مبنی براینکه چرا جلسات منظم شنبه‌های هر هفته شورای عالی مسکن که در سال‌های ۸۸ و ۸۹ با حضور رییس‌جمهور تشکیل می‌شد دو سال است عملا نیمه‌تعطیل شده است؟

از سوی دیگر آنچه این برداشت را تقویت می‌کند، مشکلات زیرپوستی مسکن‌مهر همچون ضعف خدمات، دبه برخی پیمانکاران بزرگ در تحویل به موقع واحدها و زیاده‌خواهی آنها بابت افزایش قیمت، ناکافی بودن وام کنونی مسکن‌مهر برای پوشش قیمت‌های جدید، کندی در صدور دفترچه اقساط و صدور سند، معطلی برخی پیمانکاران بابت دریافت آورده‌نقدی متقاضیان و مواردی از این دست است که ابعاد آن شاید در ظاهر کوچک‌تر از دغدغه سه سال پیش دولت بابت تبدیل زمین‌های خاکی ۹۹ساله به ساختمان‌های مسکونی باشد، اما همین ساختمان‌ها که غالب آنها به نیمه‌های نازک‌کاری رسیده‌اند اگر موارد فوق حل‌وفصل نشود، مشکلاتی را برای دولت آینده، تلنبار خواهد کرد. حتما در دقایق پایانی گفت‌وگوی شنبه‌شب رییس‌جمهور زمانی که بحث به مسکن‌مهر کشید، ۲ میلیون خانوار واجدشرایط مسکن‌‌مهر که در واقع پیش‌خریداران این واحدها شده‌اند توقع داشتند آقای احمدی‌نژاد درباره تکلیف کسانی که عمر این دولت به موعد تحویل واحدهایشان قد نمی‌دهد، اطمینان دهد قانون، تعهد دولت آینده به هدایت مسکن‌مهر به ایستگاه پایانی را تضمین کرده است.