این رکود خطرناک است

گروه مسکن - لیلا درخشان: سید مهدی موذن- رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان استان تهران، در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به کاهش قیمت مسکن طی چند ماهه اخیر گفت: اگر چه نمی‌توان منکر این کاهش شد، اما نباید فراموش کرد که این اتفاقات ممکن است مقطعی باشد، چون تجربه ثابت کرده است بسیاری از اقدامات دولت در عرصه مسکن حالت تسکین‌دهنده داشته است، اما در واقع آرامش واقعی زمانی شامل حال مسکن خواهد شد که شاهد تحقق وعده‌های دولت در عرصه مسکن باشیم. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر مشکلات عرصه مسکن زیاد است، گفت: در حال حاضر دولت برای حل معضل مسکن فقط موفق به واگذاری زمین شده است، اما مسکن آن طور که باید ساخته نشده است. وی با اظهار امیدواری از اینکه اگر برنامه‌های کلان برای ساخت مسکن ارائه شود و سپس تحقق یابد قیمت مسکن کاهش خواهد یافت، تاکید کرد: با توجه به تلاش‌های دولت برای ساماندهی مسکن شخصا خوش‌بین هستم.

حمایت دولت باعث کاهش قیمت شد

اما مهندس منوچهر خواجه دلویی معاون وزیر مسکن درباره روند ساخت مسکن طی چند ماه گذشته به دنیای اقتصاد گفت: خوشبختانه به‌رغم اینکه در حال حاضر بازار مسکن در رکود به سر می‌برد، اما تولید مسکن هنوز تداوم دارد؛ چرا که آمار صدور پروانه‌های ساختمانی این مساله را نشان می‌دهد و متوسط صدور پروانه‌های ساختمانی طی ۴ ماه گذشته سال‌جاری ۳/۲۰درصد نسبت به ۴ ماه سال گذشته رشد داشته است. وی با تاکید بر اینکه قیمت مسکن طی سال‌جاری کاهش داشته است در مورد علت این اتفاق گفت: علت این اتفاق در گرو چند عامل است. دلیل اول اینکه به هر حال تولید مسکن در حجم بالایی صورت گرفته است، بخشی از تقاضا در مسکن به سمت مسکن مهر گرایش داشته است و دلیل دوم این است که دوره‌های رونق و رکود معمولا به صورت تناوبی در کشور ما در بازار مسکن وجود دارد و در این فرآیند در حال حاضر بازار مسکن در مرحله رکود است.

خواجه دلویی تاکید کرد: معمولا در دوره‌های رکود قیمت مسکن یا تثبیت می‌شود یا افت پیدا می‌کند و در این دوره هم از آنجا که مجموع سیاست‌های دولت به سمت حمایت از تولید مسکن بوده است قیمت مسکن کاهش داشته است. معاون وزیر مسکن در تشریح سومین دلیل کاهش قیمت مسکن خاطرنشان ساخت: سومین دلیل این اتفاق شاید برنامه‌های متعددی باشد که در حال حاضر در جهت حمایت از تولید مسکن در مرحله اجرا است. به عنوان مثال ارائه تسهیلات خرید به سمت تولید مسکن هدایت شد و همین امر کمک شایانی به ایجاد تعادل در قیمت مسکن کرد. وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اظهارات رسانه‌ها مبنی بر این که تبلیغات روانی از دلایل عمده کاهش قیمت مسکن در سال جاری بوده است، گفت: اساسا در بازار مسکن فرآیندی به نام انتظارات تورمی وجود دارد و این انتظارات هنگامی که بازار مسکن رشد قیمت دارد بروز می‌کند. وی افزود: به نظر می‌رسد اگر قرار باشد بازار مسکن تحت تاثیر مسائل روانی دستخوش تغییر شود این اتفاق در زمان افزایش قیمت موثر خواهد بود و در کاهش قیمت به نظر نمی‌رسد سهمی داشته باشد.

حمایت از بخش‌خصوصی

رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران نیز در گفت و گو با دنیای‌اقتصاد با اشاره به این که تنها راه تعادل بخشیدن به نامعادله عرضه و تقاضا در بخش مسکن حمایت از بخش‌خصوصی است، خاطر نشان کرد: بخش‌خصوصی می‌تواند با تولید انبوه بسترساز پاسخ‌گویی به حجم انبوه تقاضاها باشد. ایرج رهبر تاکید کرد: تا هنگامی که بین عرضه و تقاضای مسکن تعادل ایجاد نشود، هرگز بازار مسکن طعم ارزانی به معنای واقعی را نخواهد چشید و اگر هم این اتفاق بیفتد به صورت کاملا مقطعی است. وی با اشاره به این که در‌حال‌حاضر بخش‌خصوصی توانایی لازم را دارد که پابه‌پای دولت مشکلات مسکن را ساماندهی کند، تاکید کرد: در این راستا ضروری است که دولت به جای پراکنده کاری و دوباره کاری از بخش‌خصوصی حمایت کند؛ چرا که این بخش مهارت، توان و تجربه کافی در این عرصه را دارد. رهبر با تاکید بر این مطلب که نقش صنعتی‌سازی و به کارگیری فن‌آوری‌های نوین در عرصه ساخت و ساز را نباید نادیده گرفت، تاکید کرد: در صورتی که حمایت دولت از بخش‌خصوصی افزایش یابد می‌توان به نیاز کشور که تولید ۵/۱میلیون واحد مسکونی در سال است پاسخ منطقی داد. وی در ادامه سخنان خود با اشاره به حاکمیت رکود در بازار مسکن تاکید کرد: اساسا وقتی رکود در بازار مسکن فرآیند طولانی را طی کند عده‌ای از افراد ترجیح می‌دهند واحد مسکونی خود را به پول مبدل کنند و در نهایت به دلیل نیازی که دارند ملک خود را زیر قیمت می‌فروشند و از سوی دیگر افراد دیگر نیز منتظر وضعیت بازار می‌مانند و به امید گرانی خانه از فروش صرفنظر می‌کنند تا در شرایط مناسب‌تری ملک خود را بفروشند.

خطر رکود

در همین حال بیژن کاموری، رییس کمیسیون برون‌مرزی انجمن انبوه‌سازان استان تهران نیز با اشاره به حاکمیت رکود بر بازار مسکن گفت: رکودی که در حال حاضر در بازار مسکن وجود دارد کاملا قابل‌پیش‌بینی بود؛ چراکه در دو سال گذشته قیمت مسکن به طرز وحشتناکی بالا رفت به طوری که افزایش قیمت مسکن یک حالت رکوردشکنی داشت. وی افزود: بازار مسکن کشور ما بارها افزایش قیمت مسکن را تجربه کرد. ولی در دو سال گذشته یک رکورد بی‌سابقه‌ای از خود به جای گذاشت. در طول تاریخ مسکن هیچ گاه سابقه نداشته که قیمت مسکن در عرض یک سال به طور متوسط ۸۰ تا ۹۰درصد افزایش یابد. وی افزود: وقتی که قیمت مسکن به صورت غیرمنطقی بالا می‌رود، مطمئنا متقاضیان مسکن سطح درآمدشان متناسب با این افزایش بالا نمی‌رود، بنابراین متقاضیان با افزایش قیمت مسکن توان قدرت خریدشان کاهش می‌یابد. کاموری تاکیدکرد: در واقع باید گفت رکود مسکن حاصل این است که بیشتر افراد جامعه توانایی مالی برای خرید یک واحد مسکونی متناسب با خودشان را ندارند. کاموری خاطرنشان ساخت: از آنجا که این رکود با افزایش بی‌سابقه مصالح ساختمانی و تعرفه دستمزدها همراه شده است، نتیجتا تولید مسکن کاهش یافته است. این کارشناس مسکن تاکید کرد: تولید کمی مسکن در شرایطی افت پیدا کرده است که تولید قبلی قادر به جوابگویی نیاز بازار نبوده است. بنابراین تولید مسکن از میزان فعلی که ناکافی بوده پایین‌تر می‌آید و همین امر بحران مسکن را تشدید خواهد کرد.

رییس کمیسیون برون‌مرزی انجمن انبوه‌سازان استان تهران تصریح کرد: این معضل در حالی رخ می‌دهد که سالانه نیاز به تولید ۵/۱میلیون واحد مسکونی در کشور است و از این منظر رکود تولید مسکن فاجعه‌برانگیز است. وی افزود: اساسا بازار مسکن همیشه دارای نوساناتی است که این معضل ناشی از بازار آشفته‌ای است که در اثر ساختارهای غلط اقتصادی به‌وجود آمده است. کاموری تاکید کرد: علت افزایش قیمت مسکن در دو سال گذشته را باید در افزایش نقدینگی جست‌و‌جو کنیم و از آنجا که بخش تولیدی اقتصاد ما نتوانست این نقدینگی را جذب کند این نقدینگی به سمت بازار مسکن که شناخته‌ترین بخش اقتصاد ما به لحاظ بازگشت سرمایه است هدایت شد. وی افزود: از این رو این نیازمندان مسکن نبودند که بازار مسکن را سروسامان دادند، بلکه سرمایه‌های سرگردان و نقدینگی‌های سرگردان این بازار را سروسامان دادند. رییس کمیسیون برون‌مرزی انجمن انبوه‌سازان استان تهران خاطرنشان ساخت: نقدینگی‌های سرگردان یک نوع افزایش حبابی قیمت در بازار مسکن به‌وجود آورد و تا زمانی که نقدینگی در این بازار حضور داشت و می‌توانست این حباب قیمت را بزرگ‌تر کند و از طریق آن سود ببرد حضورش را در این بازار ادامه داد، اما به محض این که متوجه شد بیش از این امکان سوددهی وجود ندارد خود را از این بازار خارج و به جای دیگری برد. کاموری اظهار داشت: کاهش قیمت مسکن به این معنی نیست که قیمت مسکن به گذشته‌اش برسد.