فرید قدیری

هفته گذشته با علنی شدن موضوع اختلاف وزیر کار و رییس کل بانک مرکزی همه اهالی اقتصاد متوجه شدند، وزیر کار چقدر بر روی بنگاه‌های زودبازده حساس است. محمد جهرمی ماه‌ها است برای اختصاص وام‌های کلان بانکی به بنگاه‌های زودبازده یک تنه در دولت مبارزه می‌کند و این پشتکار او و همکارانش در وزارت کار سرانجام باعث شد رییس‌جمهوری معاون اجرایی‌اش را مامور رسیدگی به این اختلاف کند.

وزیر کار فقط با اصرار و پافشاری بر روی این مساله که «بنگاه‌های زودبازده پول می‌خواهند» از ابتدای سال تاکنون توانسته بخش قابل توجهی از توان و انرژی مسوولان اقتصادی کشور را به سمت بنگاه‌های زودبازده جلب کند.

وزارت کار اکنون که روزهای حساس برای تعیین سرنوشت بنگاه‌های زودبازده (ورود معاون اجرایی رییس‌جمهوری به اختلافات بین جهرمی و مظاهری) است ایده جالبی به خرج داده و در ساعات پرمخاطب رسانه ملی، آگهی بنگاه‌های زودبازده را پخش می‌کند که در این آگهی‌ها کارآفرینان از سراسر کشور نتایج دریافت وام بانکی را از طریق عکس از بنگاهی که راه‌اندازی کرده‌اند در یک نمایشگاه ارائه می‌دهند.اما آنچه که وزیر کار و تیم تحت امر او در وزارت کار ۵ ماه است به راه انداخته‌اند، می‌تواند تجربه مفید و موثری برای وزیر مسکن و همکاران او در وزارت مسکن باشد.البته منظور، ایجاد اختلاف تا مرحله وساطت نیست.اتفاقی که ماه‌ها است برای بنگاه‌های زودبازده افتاده عینا برای پروژه‌های مسکن مهر که طرح ملی به حساب می‌آیند نیز افتاده است.با این تفاوت که در حال حاضر برای اختصاص تسهیلات بانکی به بنگاه‌های زود بازده نقدهای فراوانی وجود دارداما هیچ کس اختصاص وام بانکی به بخش ساخت و ساز را نفی نمی‌کند.کما اینکه در بسیاری ازکشورها بعضا تا ۸۰ درصد هزینه ساخت، بانک‌ها وام می‌دهند.بانک‌ها به بهانه اتخاذ سیاست انقباضی از سوی بانک مرکزی با تعاونی‌های مسکن مهر و از همه مهم‌تر با دولت در پرداخت تسهیلات یک میلیون‌تومانی آماده‌سازی زمین (۹۹ساله) و ۱۴میلیونی ساخت مسکن (مهر) همکاری نمی‌کنند.در تهران تا کنون که بیشتر از یک‌سال از اجرای طرح ملی مسکن مهر می‌گذرد حتی یک ریال هم وام به تعاونی‌های مسکن داده نشده است.در چنین فضایی بهتر آن است که محمدسعیدی‌کیا وزیر مسکن همچون محمد جهرمی وزیر کار، انتقاد صریح خود را از عدم همکاری بانک‌ها اعلام کند.تفاوت مهمی که بین مسکن مهر و بنگاه‌های زودبازده وجود دارد (و این تفاوت باعث موثر واقع شدن انتقاد وزیر مسکن هم خواهد شد)حمایت و حساسیت کل دولت به خصوص رییس‌جمهور نسبت به «مسکن مهر» است.در این صورت چنانچه اعضای هیات دولت آگاه شوند بانک‌ها تمایلی به پرداخت وام ساخت مسکن ندارند به طور قطع همه آنها بسیج خواهند شد تا گرفتاری موجود رفع شود.شرایطی که در‌حال‌حاضر بر بازار مسکن حاکم شده خطر بزرگی برای ساخت‌وساز محسوب می‌شود. کارشاسان بازار مسکن این روزها مدام نسبت به توجه دولت به این شرایط هشدار می‌دهند و بیم آن می‌رود ادامه وضعیت موجود در رفتار بانک‌ها با بخش مسکن، ساخت‌وساز را با رکود چندین ساله رو به رو سازد.

رکود همان خطر بزرگ است.