تداوم سقوط مسکن در آمریکا
دنیای اقتصاد- خبرگزاری رویترز در گزارشی از وضعیت بازار مسکن در ایران، دو دلیل عمده را برای روند فزاینده قیمت‌ها در این بازار معرفی کرده است.در این گزارش کاهش دستوری نرخ بهره و سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور دو عامل اساسی برای دامن زدن به گرانی مسکن در ایران تحلیل شده است.

نرخ بهره پایین، تقاضای زیاد و هجوم سرمایه‌های ایرانیان مقیم خارج
عوامل تحریک بازار مسکن ایران از نگاه رویترز
خبرگزاری فرانسه:در حال حاضر بسیاری از صنعتگران ترجیح می‌دهند بخشی از سرمایه خود را در بخش مسکن وارد کنند
نیلوفر قدیری
خبرگزاری رویترز در گزارشی از وضعیت بازار مسکن در ایران، دو دلیل عمده را برای روند فزاینده قیمت‌ها در این بازار معرفی کرده است.
در این گزارش کاهش دستوری نرخ بهره و سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور دو عامل اساسی برای دامن زدن به گرانی مسکن در ایران تحلیل شده است.
آنچه در پی می‌آید عین گزارش خبرگزاری رویترز از بازار مسکن کشورمان است:
میلیونرهای تهرانی
خانم ن. احتشامی برای خرید خانه‌ای شیک به تازگی 6 میلیون دلار پول پرداخته‌است. اشتباه نکنید این خانه در نیویورک یا لندن نیست. این خانه در تهران پایتخت ایران واقع است. او که 56 سال سن دارد و یک طراح داخلی از خانواده‌ای ثروتمند در شمال تهران است، می‌گوید: من حالا یک میلیونرم.
اما هیچ چیز دیگر در زندگی این زن به زندگی میلیونرها شبیه نیست. او درحالیکه که کنار پنجره خانه‌اش ایستاده و آن را می‌بندد، می‌گوید: احساس می‌کنم که در یک هلی‌کوپتر نشسته‌ام. از اینجا من کل شهر را می‌بینم.
این ماجرایی است که اکنون در کل دنیا هم تجربه شده‌است، یعنی افزایش ناگهانی قیمت‌ها که بخشی از آن از وام‌دادن‌های آسان ناشی می‌شود. اما در ایران مردم بسیار از قیمت بازار عقب هستند.
آقای م. باقری یک بازرگان است که از سال ۱۹۸۰ در آلمان زندگی می‌کند و امیدوار است که از این الگوی جدید در ایران سود هنگفتی نصیب خود کند.
او از اروپا جایی که در آن زندگی می‌کند وام می‌گیرد و در تهران آپارتمان می‌خرد. او می‌گوید که به زودی به یک ابرثروتمند تبدیل می‌شود.
از سال ۲۰۰۵ (یعنی بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران)، بازار املاک در این چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت دنیا رونق گرفته است. کارشناسان اقتصادی می‌گویند که قیمت املاک در ایران تنها در سال ۲۰۰۷ ، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته‌است. این افزایش قیمت در سال ۲۰۰۶ بیش از ۶۲ درصد و در سال ۲۰۰۵ بیش از ۵۰ درصد بوده‌است. بعضی کارشناسان اقتصادی می‌گویند که این افزایش قیمت ادامه خواهد یافت؛ چرا که با پایین کشیدن نرخ بهره به میزانی کمتر از نرخ تورم، ایرانی‌ها و سرمایه‌گذاران در بازار ملک به دنبال فرصتی برای سود بیشتر می‌گردند.
رضا عبدی‌زاده از کارشناسان اقتصادی می‌گوید که این افزایش قیمت ممکن است یک حباب باشد. این روند شاید روندی کاذب باشد؛ چرا که سیر افزایش قیمت‌ها منطقی نیست. اما فعلا که یک حقیقت است. قیمت مسکن در ایران معمولا کم نشده‌است. دولت ایران ممکن است بتواند روند افزایش قیمت را متوقف کند اما بعید است که بتواند آن را پایین بیاورد.

وام‌های سریع
دولت محمود احمدی‌نژاد طرحی را برای دادن وام‌های سریع به بنگاه‌های زودبازده به اجرا گذاشت. بر اساس این طرح به افراد و شرکت‌هایی که برای ایجاد شغل در ایران برنامه دارند مقدار زیادی وام داده می‌شد. نرخ بیکاری در ایران بالای ۱۰ درصد است. این برنامه که نوعی بسته محرک اقتصادی بود، باعث افزایش تورم شد و انتقاد و هشدار بسیاری از جمله طهماسب مظاهری رییس کل بانک مرکزی ایران را برانگیخته‌است. سعید لیلاز یک کارشناس اقتصادی در این زمینه می‌گوید: این کار مشکلاتی به وجود می‌آورد، زیرا موضوع و مشکل اصلی وجود سرمایه‌ و نقدینگی است.
دولت گفته‌است کسانی که از این پول به جای ایجاد اشتغال، برای سرمایه‌گذاری در ملک استفاده کنند برای 5 سال از دریافت هرگونه وامی محروم خواهند شد.
احمدی‌نژاد که به خاطر این سیاست‌ها مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی قرار گرفته‌بود، نرخ بهره را با وجود رشد شدید نقدینگی در سال گذشته کاهش داد. اکنون نرخ بهره زیر نرخ تورمی است که اکنون بالای ۲۰ درصد در سال است.

پرش ناگهانی
علی افشاری یکی از بنگاهداران معاملات ملکی در این باره می‌گوید: وقتی فرصت دیگری برای سرمایه‌گذاری وجود نداشته‌باشد و نرخ بهره بانکی هم زیر نرخ تورم باشد طبیعی است که پول به سوی بازار املاک سرازیر می‌شود.
دولت تاکنون در تلاش برای مهار قیمت‌ها در این بازار ناموفق بوده‌است. هر سال یک میلیون نفر خواستار مسکن در ایران به این بازار وارد می‌شود و این درحالی است که هر سال در این کشور تنها ۶۰۰ هزار خانه جدید ساخته می‌شود. به این ترتیب میزان کمبود مسکن بالاست.
ح. تقوی کارمند است و دو فرزند دارد. او خانه 60 متری خود را در تهران فروخته تا خرج عروسی پسرش را تامین کند. از آن زمان تا کنون او حتی نتوانسته یک آپارتمان کوچکتر برای خود و خانواده‌اش اجاره کند. این درحالی است که او فکر می‌کرد با فروش خانه‌اش می‌تواند یک آپارتمان کوچک‌تر خریداری کند و خرج عروسی پسرش را هم بدهد. اکنون اما او در سن 55 سالگی بدون خانه و سرپناه مانده‌است.
بعضی دلالان معاملات ملکی و بنگاهداران با شعله‌ورتر کردن این آتش، پیش‌بینی می‌کنندکه در ماه‌های آینده قیمت‌ها با یک جهش رو‌به‌رو می‌شود. این پیش‌بینی
آنها ناشی از فشارهای بین‌المللی است که این روزها بر ایران شدت گرفته است.
نرخ پایین بهره، تقاضا برای مسکن و تهدیدهای بین‌المللی همگی به این افزایش قیمت دامن می‌زند و این درحالی است که ایرانی‌ها بیشتر از گذشته سرمایه خود را در بخش مسکن و ساخت و ساز سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه خارجی در موفقیت این بازار نقش بزرگی دارد، زیرا ارزش ریالی پول ایرانی‌های ساکن خارج از کشور در سال‌های اخیر افزایش یافته‌است. دلیل آن هم این است که ایرانی‌ها نگران آن هستند که دارایی‌شان در بانک‌های خارجی در اثر تحریم‌های آمریکا بلوکه شود. به همین دلیل این پول را به ایران می‌فرستند.
باقر صفریان یک مهندس عمران که در کار ساخت‌وساز انبوه خانه در جنوب تهران مشغول است، می‌گوید، قیمت‌ها افزایش خواهد یافت چرا که رونق ساخت‌وساز در بخش‌های عمده کشور از جمله شهرهای نزدیک تهران رونق قابل توجهی گرفته‌است. او می‌گوید، مردم پول دارند و با کاهش ارزش در مقابل دلار و طلا ترجیح می‌دهند که در بازار املاک سرمایه‌گذاری کنند.
محمود رحیمی یک کارمند ۳۵ ساله دولت است که زندگی او هم در اثر این افزایش ناگهانی قیمت لطمه دیده است.
او می‌گوید اکنون خرید یک آپارتمان خیلی کوچک هم در تهران غیرممکن است قیمت‌ها اکنون بین متری 2 هزار تا 20 هزار دلار در نوسان است.
رحیمی می‌گوید: حتی اگر ما هیچ چیزی نخوریم و طی ۴۰ سال حتی یک ریال هم خرج نکنیم شاید بتوانیم بعد از این مدت یک خانه ۲۰ متری بخریم. البته اگر تا آن زمان قیمت‌ها ثابت بماند و بیشتر نشود.

رقابت تهران و پاریس
خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی به بررسی وضعیت مسکن در تهران پرداخت و نوشت: در حالی که اقتصاد ایران از تورم صدمه می‌بیند، مالکان خانه‌ در ایران به سرعت در حال ثروتمندتر شدن هستند.
این خبرگزاری اد امه داد: یک پنت‌هاوس لوکس هزار و ۴۰۰‌متری در شمال تهران اخیرا ۲۱‌میلیون دلار به فروش رفت که قیمت هر مترمربع آن حدود ۱۵‌هزار دلار بوده است، این در حالی است که میانگین حقوق ماهانه ایرانیان معادل ۳۰۰ تا ۴۶۰‌دلار در ماه است.
در حالی که بازار مسکن در آمریکا دچار مشکل شده است، قیمت‌های خانه در مناطق حومه شهر تهران طی سه ماه دست کم 10‌میلیون ریال (بیش از هزار دلار) افزایش یافته است.
به اعتقاد خبرگزاری فرانسه، قیمت مسکن در تهران قابلیت رقابت با قیمت مسکن در پاریس را دارد به طوری که در پایتخت فرانسه هر متر مربع خانه ۱۰ تا ۱۰۰‌میلیون ریال (شش هزار و ۵۰۰ تا ۱۰‌هزار و ۷۰۰‌دلار) معامله می‌شود.
یک آژانس املاک در تهران با اعلام اینکه متراژ خانه‌های شمال شهر تهران به طور میانگین 200‌متر مربع است، گفت: برای خرید خانه در مناطق شمالی شهر باید دست کم یک میلیون دلار پرداخت کنید.
با توجه به فعالیت بی‌رونق بازارهای سهام، بخش املاک یکی از مطمئن‌ترین بخش‌ها برای جذب نقدینگی است که در پی افزایش قیمت نفت به اقتصاد ایران سرازیر شده است.
این خبرگزاری در ادامه گزارش خود که ایسنا آن را منتشر کرده است، به امکانات لوکس خانه‌های شمال تهران پرداخته و می‌نویسد: تسهیلاتی همچون استخر، سونا، جکوزی و غیره در خانه‌های نوساز به وفور یافت می‌شود تا خریداران ثروتمند بیشتری جذب شوند به طوری که حتی یکی از برج‌های مسکونی تهران دارای محل مخصوص فرود هلی‌کوپتر هست و برخی از آنها از آسانسورهایی برای منتقل کردن خودروها به داخل آپارتمان نیز برخوردارند.
این در حالی است که افزایش قیمت مسکن تنها منحصر به مناطق شمالی شهر تهران نیست و دیگر مناطق و شهرهای بزرگ همچون اصفهان، مشهد و تبریز نیز با چنین افزایش قیمتی مواجه هستند به طوری که در شهر پرند و هشتگرد که در حومه تهران نیز قرار دارند قیمت‌ها افزایش داشته‌اند.
یک صاحب آژانس املاک می‌گوید: مسکن سودمندترین محل برای سرمایه‌گذاری است، قیمت‌ها طی یک سال پیش 100‌درصد افزایش داشته و به افزایش خود نیز ادامه خواهد داد. هیچ بخش دیگری چنین سوددهی ندارد.
این در حالی است که بسیاری دیگر نیز چنین عقیده‌ای دارند. صاحب یک فروشگاه فست‌فود معروف تهران با اعلام اینکه بازار مسکن برای سرمایه‌گذاری محل مناسبی است، می‌گوید: ما در ماه‌های شلوغ ژانویه و فوریه تنها شش‌ درصد سود داشته‌ایم، این در حالی است که سود بازار مسکن بسیار بیشتر است.
یک صنعتگر ایرانی که افزایش قیمت‌ها منجر به تعطیلی دو شرکت واردات محصولات پتروشیمی او شده می‌گوید، ما طی یک سال در حدود 800‌هزار دلار زیان کردیم و پس از آن سرمایه‌گذاری در بخش مسکن را انتخاب کردیم و جالب بود که طی دو ماه سود برابر با زیان خود را به دست آوردیم.
به اعتقاد تحلیلگر خبرگزاری فرانسه، در حال حاضر بسیاری از صنعتگران ترجیح می‌دهند تا بخشی از سرمایه خود را در بخش مسکن وارد کنند. در حالی که برخی از ناظران پیش‌بینی می‌کنند که حباب کنونی مسکن خواهد ترکید، دیگران معتقد هستند که بهای مسکن همچنان به افزایش خود ادامه خواهد داد.