ساختوساز بعد از افغان‌ها
دنیای اقتصاد- اخراج اتباع افغان از ایران انبوه‌سازان را از بابت خلأ احتمالی در تامین کارگر ساختمانی با نگرانی‌هایی روبه‌رو کرده است. در حال حاضر تحت‌تاثیر کاهش ۵۰ درصدی ارزش ریال در برابر افغانی - واحد پول افغانستان - دستمزد روزانه کارگر ساختمانی افغان تقریبا به سطح کارگران ایرانی رسیده است، اما تفاوت کارفرما پسندی که افغان‌ها در ساختوساز به نمایش می‌گذارند سرعت بالای کار است که در یک پروژه مسکونی باعث می‌شود قیمت تمام‌شده، ۲۰ درصد کمتر از پروژه‌ای باشد که کارگر ایرانی در آن مشغول به کار است. «مهارت» و «ارزانی» کارگران افغان در ساختوساز چالش آفرین شد
انبوه‌سازان نگران از اخراج «افغان‌ها»
انبوه‌سازان: بهره‌وری افغان‌ها ۲۰درصد بیشتر از ایرانی‌ها
۱۰ درصد کارگران مسکن مهر افغان هستند؟
گروه مسکن-هاجر شادمانی: طرح خروج کارگران افغان از کشور، انبوه‌سازان را بیش از سایر کارفرماها نگران کرده است، طوری که عوامل ساخت مسکن در برخی شهرها از جمله تهران، تبعات ممنوعیت به کارگیری افغان‌ها را نه از بابت «دستمزد» که بخاطر افت شدید «بهره‌وری و سرعت ساخت»، در افزایش قیمت تمام‌شده ساختمان عنوان می‌کنند.
هر چند آمار رسمی درباره تعداد کارگر افغان فعال در ساختوساز به عنوان نیروی‌انسانی غیرمجاز این بازار، وجود ندارد اما روایت سازنده‌ها دراین باره نشان می‌دهد: در بزرگ‌ترین بازار فعلی ساخت مسکن - مسکن‌مهر- حجمی در حدود ۱۰ درصد از کل کارگران، افغان هستند.
در حال حاضر تحت تاثیر کاهش ۵۰درصدی ارزش ریال در برابر افغانی -واحد پول افغانستان- دستمزد روزانه کارگر ساختمانی افغان تقریبا به سطح کارگران ایرانی رسیده است اما تفاوت سازنده‌پسندی که افغان‌ها در ساختوساز به نمایش می‌گذارند سرعت بالای کار است که در یک پروژه مسکونی باعث می‌شود قیمت تمام‌شده، ۲۰درصد کمتر از پروژه‌ای که کارگر ایرانی در آن مشغول به کار است، شود.
انبوه‌سازان روزانه حداکثر ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان به یک کارگر ساختمانی دستمزد پرداخت می‌کنند که این رقم برای کارگر افغان حدود ۴ تا ۵ درصد کمتر است.
از سوی دیگر فارغ از تفاوت فاحش در بازدهی ساختمانی کارگر افغان، در همه پروژه‌هایی که افغان‌ها در آن فعال هستند، کارفرما هیچ هزینه‌ای بابت بیمه‌کارگر به تامین‌اجتماعی نمی‌پردازد که این تخفیف پنهان نیز تمایل کنونی آنها را به تداوم استفاده غیرقانونی از کارگر افغان افزایش داده است.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» اعلام خروج ۵/۱ میلیون کارگر افغان از کشور با واکنش انبوه‌سازان تهرانی مواجه شد به گونه‌ای که‌این سازندگان ادعا کردند که با خروج‌این کارگران روند ساختوساز تا حد رکود، در پایتخت کند خواهد شد و هزینه‌های ساخت نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
این انبوه‌سازان اعلام کردند برای جایگزینی نیروی کار‌ایرانی به جای کارگران افغان که در حال حاضر در بازار ساخت و ساز پایتخت حضور دارند حداقل دو سال باید رکود در ساخت را تحمل کرد که‌این امر در شرایط کنونی زیان قابل توجهی را به تولید مسکن در کشور وارد می‌کند.
این سازندگان همچنین معتقدند دولت می‌تواند با دادن مجوز به انبوه‌سازان معتبر به آنها اجازه دهد برای نیروی کار افغان خود درخواست ویزای کار دهند و‌این کارگران با نظارت کارفرمای خود در ساخت و سازهای شهر تهران باقی بمانند.
از سوی دیگر، آن طور که رییس انجمن انبوه‌سازان تهران نیز اعلام می‌کند با احتساب‌اینکه در حال حاضر ۲۰ تا ۳۰ درصد هزینه‌های تمام شده ساخت مربوط به هزینه‌های پرداخت دستمزد کارگران می‌شود استفاده از نیروی کار افغان در نهایت باعث صرفه جویی در ۵درصد هزینه‌ها می‌شود یعنی در صورتی که انبوه‌سازی بخواهد نیروی کار‌ایرانی را جایگزین کارگران افغان کند باید افزایش ۵ درصدی هزینه‌های ساخت را برای خود در نظر بگیرد اما در هر صورت‌این امر نباید تحت الشعاع خروج اتباع افغان از‌ایران قرار گیرد. دراین زمینه، مسوولان شهرهای جدید اطراف تهران هم می‌گویند که در حال حاضر نزدیک به ۱۰درصد نیروی کار شاغل در پروژه‌های مسکن مهر افغان هستند که خروج آنان به طور حتم در روند ساخت تاثیرگذار خواهد بود.
اما دراین میان‌این نظر نیز وجود دارد که خروج کارگران افغان از عرصه ساخت و ساز هرچند ممکن است در کوتاه مدت وقفه‌ای در ساختوساز ایجاد کند، اما در نهایت نتیجه‌ای جز اشتغال آفرینی برای نیروی کار‌ایرانی نخواهد داشت.
دولت ویزای کار بدهد
در همین زمینه، سیروس تابش از انبوه‌سازان فعال در ساختوسازهای شهر تهران به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: مساله خروج کارگران افغان از شهر تهران معضل بزرگی را برای سازندگان تهرانی رقم می‌زند.
وی ادامه داد:این معضل خود را به صورت کندی در روند کار و افزایش قابل توجه هزینه‌های ساخت نشان می‌دهد.
تابش تصریح کرد: در صورت اخراج‌این کارگران از کشور حداقل دو سال زمان لازم است تا ساخت و سازها به حالت سابق بر گردد. وی از دولت درخواست کرد تا با دادن اجازه به برخی از انبوه‌سازان مطرح و معتبر با اعطای ویزای کار به کارگران آنها مانع از وقفه ساخت و ساز در تهران شوند.
ده درصد ساخت و سازها با نیروی افغان
مدیر عامل شهر جدید هشتگرد نیز دراین باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: در حال حاضر حداکثر ۱۰ درصد مسکن مهر‌این شهر جدید با استفاده از نیروی کار افغان ساخته می‌شود.
احمد غلامی‌افزود:این واقعیت را که در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیروی کار ساخت و ساز را کارگران افغان تشکیل می‌دهند نمی‌توان انکار کرد، بنابراین طبیعی است که با خروج یکباره آنها از کشور تاثیری محسوس در روند ساخت و سازها احساس شود.
وی با بیان‌اینکه تعهد کاری نیروهای افغان در ساخت و سازها در برخی موارد حتی بیش از سایر کارگران است ادامه داد:این امر نتیجه ضعف در آموزش نیروهای انسانی است.
وی افزود: اگر در طول‌این سال‌ها مساله صدور کارت فنی و آموزش کارگران ساختمانی از سوی وزارت کار و سازمان فنی و حرفه‌ای کشور جدی گرفته شده بود الان دیگر‌این نگرانی در مورد خروج نیروهای افغان و رکود ساخت و ساز در تهران وجود نداشت.
پرند کارگر افغان ندارد!
اما در حالی که به اذعان مسوولان شهر جدید هشتگرد ۱۰ درصد ساخت و سازهای مسکن مهر دراین شهر در اختیار کارگران افغان است مدیرعامل شهر جدید پرند به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: مسکن مهر‌این شهر کارگر افغان ندارد.
سعید صابونی با اشاره به‌اینکه برابر مصوبه دولت به کلیه پیمانکاران ابلاغ کرده‌ایم که حق استفاده از نیروی کار خارجی ندارند، افزود: تنها در پروژه‌ای که از سوی یک شرکت ترکیه‌ای در پرند احداث شد برابر توافق‌های به عمل آمده به پیمانکار اجازه داده شد که ۲۵ درصد نیروی کار خارجی داشته باشد.
وی تصریح کرد: البته انکار نمی‌کنم که دراین بین پیمانکارانی هم به صورت غیر قانونی از کارگران افغان استفاده می‌کردند، اما این پیمانکاران بلافاصله با برخورد نیروی انتظامی پرند مواجه شدند.
وی تاکید کرد: در حال حاضر تنها ۱۵۰۰ نفر از کارگران فعال در ساخت مسکن مهر پرند خارجی هستند که مربوط به همان شرکت ترکیه‌ای و از اتباع‌این کشور می‌شود.
انبوه‌سازان فرض کنند کارگر افغان نیست
اما رییس انجمن انبوه‌سازان تهران با بیان‌اینکه خروج کارگران افغان از کشور یک ضرورت و مطابق سیاست‌های نظام، اجتناب ناپذیر است به انبوه‌سازان توصیه می‌کند که فکر کنند اصلا کارگر افغان وجود ندارد و برنامه‌های کاری خود را متناسب با نیروهای داخلی برنامه‌ریزی کنند. ایرج رهبر دراین زمینه به «دنیای اقتصاد» گفت: مساله خروج کارگران افغان از کشور تازگی ندارد و آن طور که مسوولان اعلام کرده‌اند به زودی ۱۵۰۰ کارگر افغان باقیمانده در کشور اخراج می‌شوند.
وی با بیان‌اینکه دولت‌این شرایط را فراهم کرده است تا کارگران درخواست مجوز کار داشته باشند، افزود: حضور کارگران افغان در ساختوسازهای کشور علاوه بر سایر مسائل موجود در رابطه با اقامت آنها در ایران، موجب اعتراض کارگران و نیروهای انسانی داخلی شده است.
رهبر اشتغال آفرینی برای نیروی انسانی داخلی را از اولویت‌هایی دانست که انبوه‌سازان هم باید به آن توجه داشته باشند.
وی در خصوص تاثیر خروج کارگران افغان در افزایش هزینه‌های ساخت و ساز خاطرنشان کرد: دستمزد نیروهای انسانی در کل ۳۰ درصد هزینه‌های ساخت را به خود اختصاص می‌دهد و با توجه به‌اینکه در حال حاضر شاهد افزایش ۲۰ درصدی دستمزدها بوده‌ایم و‌این موضوع که دستمزد کارگران‌ایرانی به مراتب بیش از نیروهای افغان است، براساس محاسبات انجام شده جایگزینی این نیروها در حدود ۵درصد به هزینه‌های ساخت و ساز می‌افزاید.
رییس انجمن انبوه‌سازان تهران وقفه ساختوساز در نتیجه خروج نیروهای افغان را نظر درستی ندانسته و به «دنیای اقتصاد» گفت: کندی یا سرعت ساختوساز بیش از هر عاملی به مدیریت سازنده یا انبوه‌ساز بر پروژه بستگی دارد و نمی‌تواند ارتباط چندانی به ملیت کارگر داشته باشد.
عکس: آکو سالمی
ارسال نظر