مقایسه هزینه‌ای «تهران» و «مسکن‌مهر»
شهر جدید پرند/ عکس: دنیای اقتصاد
زندگی در سه‌ شهر‌جدید اطراف تهران ماهانه ۵۶۶۰۰۰ تومان گران‌تر از پایتخت خواهد بود
ساخت ارزان‌قیمت سکونت گران‌قیمت را رقم می‌زند؟
چالش‌های شهرسازی پرند، هشتگرد و پردیس به روایت دانشجوی دکترای دانشگاه دلفت هلند

گروه مسکن- فرید قدیری: نتایج یک تحقیق درباره آینده برنامه‌ای که دولت برای نحوه اسکان جمعیت مازاد تهران از دو سال پیش در دستور کار قرار داده نشان می‌دهد: آپارتمان‌هایی که با خاصیت «ساخت ارزان‌قیمت» در شهرهای جدید اطراف پایتخت برای کم‌درآمدهای متقاضی مسکن در حال احداث است، «سکونت گران‌قیمتی» را برای صاحبانش رقم خواهد زد.
ساکنان فعلی تهران چنانچه بخواهند از تسهیلات دولتی برای صاحبخانه شدن استفاده کنند، باید حتما از پایتخت مهاجرت کنند و در پرند، هشتگرد یا پردیس یک واحدمسکونی‌ مهر تحویل بگیرند.
گزارشی که در فصلنامه تخصصی شهرداری‌تهران در این باره منتشر شده حاکی است: قیمت تمام‌شده مسکن‌مهر به دلیل زمین رایگان، حداقل 25 میلیون تومان کمتر از واحد مشابه در داخل تهران است، اما هزینه سکونت در مسکن‌مهر ماهانه 566 هزار تومان بیشتر از اقامت در پایتخت خواهد بود که این مابه‌التفاوت در هزینه، ناشی از وابستگی روزانه ساکنان مسکن‌مهر به تهران است که باعث می‌شود ساکنان مسکن‌مهر در غیاب مراکز فعالیت در شهرهای جدید، روزانه متحمل هزینه رفت‌وآمد به شهر مرکزی شوند.
در تحقیقی که یک دانشجوی دکتری دانشگاه دلفت هلند درباره «مسکن‌مهر و متقاضیان تهرانی» انجام داده، مشخص شده است: کسانی که در آپارتمان‌های ۹۹ ساله شهرهای جدید اطراف تهران صاحبخانه می‌شوند در دو سال اول مجبورند ۶/۱۳ میلیون تومان -معادل آورده‌نقدی که برای این واحدها پرداخت کرده‌اند- بابت حمل‌ونقل به پایتخت هزینه کنند. رقمی که در صورت زندگی حتی اجاره‌نشینی در داخل شهر تهران، نیازی به پرداخت آن نیست.
در حال حاضر برای واگذاری یک واحدمسکونی مهر در شهرهای جدید، علاوه بر ارائه وام 20 میلیون تومانی، حدود 10 تا 12 میلیون تومان به صورت نقد از متقاضی دریافت می‌شود.
این تحقیق که در فصلنامه شهرداری‌تهران به طور کامل منتشر شده، درباره شهرهای‌جدید تاکید کرده است: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است بخش اعظم مسکن‌مهر شهروندان تهرانی در سه شهر اقماری پردیس، پرند و هشتگرد ایجاد شود؛ اما زیرساخت‌های پشتیبان کافی در این شهرها وجود ندارد. به علت نبود مراکز فعالیتی قوی، اغلب ساکنین این شهرها برای کار به شهر تهران مراجعه می‌کنند. از سوی دیگر زیرساخت‌های حمل‌و‌نقلی مناسب نظیر مسیرهای ریلی بین کلانشهر تهران و شهرهای اقماری یاد شده وجود ندارد و همین موضوع باعث طولانی شدن زمان سفر افراد بین این شهرها و تهران می‌شود. وحید یگانه دستگردی که این تحقیق را با هدف «بررسی تاثیر هدفمند کردن یارانه‌ها بر معیشت ساکنان مسکن‌مهر در تهران» انجام داده است، در گزارش خود نوشته است: همزمان با اجرای طرح مسکن‌مهر، حذف تدریجی یارانه‌های سوخت نیز به اجرا درآمده است که مسلما هزینه رفت‌وآمد دوره‌ای افراد بین شهرهای اقماری و شهر تهران را افزایش می‌دهد. در این تحقیق برای جلوگیری از تحمیل هزینه اضافی به ساکنان مسکن‌مهر به دولت پیشنهاد شده است همگام با پیشرفت ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر در شهرهای سه‌گانه، احداث قطار شهری بین تهران و این شهرها نیز بصورت جدی در دستور کار قرار بگیرد.
آن‌طور که بررسی‌های انجام شده توسط محقق شهرساز روایت می‌کند هم‌اکنون شهرهای جدید نتوانسته‌اند اهداف اصلی از شکل‌گیری‌شان که جذب جمعیت مازاد تهران بوده را محقق کنند؛ به طوری که بخش بزرگی از زمین‌های این شهرها به صورت بایر رها شده است.
مقایسه بین تامین مسکن در تهران و شهرهای جدید نیز محور دیگر این تحقیق چاپ شده در فصلنامه تخصصی شهرداری تهران است که براساس آن از پتانسیل بافت‌فرسوده تهران به عنوان محل ساخت مسکن ارزان‌قیمت نام برده شده است با این تفاوت که در ۳۲۰۰ هکتار از بافت‌فرسوده موجود در تهران حدود ۱۶۰ هزار قطعه زمین ۱۰۰ متری می‌تواند برای ساخت مسکن اختصاص داده شود که با توجه به ارزش حدود یک میلیون تومانی هر مترمربع از این زمین‌ها و ساخت حداکثر ۴ واحدمسکونی در هر قطعه، سهم هر خانوار از قیمت زمین ۲۵ میلیون تومان خواهد شد. این در حالی است که در مسکن‌مهر، خانوارها از پرداخت «پول زمین» معاف هستند و همین صرفه‌جویی اولیه در ابتدای بهره‌برداری، به عنوان نقطه قوت مسکن‌مهر مطرح می‌شود؛ سو در حالی که هنگام مسکونی شدن این واحدها، هزینه‌های اضافی در مقایسه با سکونت در تهران، برای ساکنان مسکن مهر بروز می‌کند.