مساله انرژی در کشور ما سال‌ها مورد توجه درخور نبوده و یارانه‌های آشکار و پنهان دولتی همواره ما را از توجه واقعی به ارزش انرژی در اشکال مختلف آن باز می‌داشته است که در سال‌های اخیر به‌دلایل گوناگون و چاره ناپذیر، پدیدار گشته است.صنایع مرتبط با ساختمان‌سازی در حال تجربه تحولی عمیق هستند و سیستم‌های پیشرفته مدیریت انرژی سال‌ها است که مورد قبول قرار می‌گیرند.امروزه شیوه‌های مدرن طراحی پایه و اساس سیستم‌هایی را تشکیل می‌دهند که در نوع خود انقلابی در صنعت ساختمان‌های هوشمند به شمار می‌روند. ایده‌های مدرنی چون ذخیره‌سـازی حرارتـی، رطوبـت‌زدایی جذبـی و سیستم‌های کنترل جدید از جمله این فناوری‌ها هستند. فناوری‌های پیشرفته:یـک سـاخـتمان هـوشمنـد بـنـا بـه تـعریـف انـستیتو ساختمان‌های هوشمند بنایی است که با استفاده بهینه از چند عنصر پایه: سازه، سیستم، خدمات و مدیریت و روابط درونی آنها، محیطی مناسب و دارای صرفه اقتصادی ایجاد نماید.

سه خصوصیت یک ساختمان هوشمند:

۱ - قابلیت کار بیشتر برای ساکنان

۲ - ساخت و بهره برداری بسیار بهینه از لحاظ هزینه

۳ - امکانات مجتمع در راستای نظامات طراحی

قابلیت کار بیشتر ساکنان: این هدف بسیار مهمی است چون بر پایه آمار، بیش از ۹۰درصد هزینه‌های جاری ساختمان‌های اداری معمولی مصروف افرادی می‌شود که در آنجا مشغول به کارند و سه عامل در آن نقش دارند:

آسایش:سیستم‌های تاسیساتی جدید می‌توانند در تمام نقاط ساختمان به ساکنان قدرت کنترل کامل بدهند.

کیفیت محیط:در حال حاضر سیستم‌های مدرنی وجود دارند که به ما قابلیت کنترل بسیاری از اجزای موجود در هوای تهویه ساختمان را عرضه می‌کنند.

خدمات:خدمات به ساکنان معمولا دسترسی داشتن به مخابرات، کامپیوتر و یا احتمالا منشی‌گری انگاشته می‌شود. اگر چه تمام اینها بسیار مهمند، اما طراحی‌های آینده‌نگرانه باید خدمات دیگری هم عرضه کنند.

ساختمان‌های دارای صرفه اقتصادی: بهینه‌سازی هزینه‌ها متاسفانه به سادگی گذشته نیست و برای مقایسه حالت‌های مختلف عواملی چون منابع مختلف سرمایه‌گذاری، بـرنامه‌های زمانی، قابلیت‌های ابـزارها، را باید مدنظر قرارداد.

امکانات مجتمع:تغییرات سازه‌ای معمولا باعث ایجاد تغییر در خصوصیات حـرارتـی ساختمان‌ها می‌شوند و اگـر از سیستم‌های مدیریت انرژی پیشرفته استفاده کنیم، می‌توانیم از اینگونه تغییرات بـه نفع خـود و در راستای کـاستن از هزینه‌هـای انـرژی سیستم‌های تاسیسات استفاده کنیم. اگر سیستم‌های مخابرات، کامپیوتر، ارتباطات و کنترل ساختمان را با هم یکپارچه و مجتمع سازیم، احتمال وجود منافع و مزایا بسیار بیشتر است. فهرست ارتباطات درونی این سیستم‌های متنوع به قدری طولانی است که به طور حتم بر هزینه‌های ساخت و راهبری ساختمان تاثیر می‌گذارند.

طراحی ساختمان‌های هوشمند:شـکـوه و جـلال یـک ساخـتمان هـوشمنـد در استیل، فناوری‌های به کار رفته و یا یگانه بودن عملکرد آن نیست، بلکه با آمار و ارقام هزینه‌های ساخت، هزینه‌های عملکرد و راهبری و گزارش‌های مربوطه روشن می‌شود.در مورد ابـزار بـه کـار رفـتـه نـیـز مـی‌تـوان گفت کـه سیستم‌های آنـالـیـز طـراحـی تاسیسات، امـروزه بیشتر بـر شبیه‌سازی مصرف انرژی تاکید دارند.ولی مشکل این است که سرعت ارائه‌ فناوری و تجهیزات جدید چنان بالا رفته است که مهندسان و طراحان انتظار دارند نرم‌افزارهایشان نیز با همین سرعت پیشرفت کنند تا آنها قادر به ارائه طرح‌های جدید و ابتکاری باشند و این مهم به‌وجود آمده است با نرم‌افزار web control (کنترل از راه دور وسایل خانه از طریق بهره‌گیری از شبکه اطلاعاتی جهانی یا اینترنت)

ارزیابی طراحی:به منظور ارزیابی سیستم‌های پیشرفته تاسیساتی، سه پیشنهاد زیر مطرح می‌شود:

۱ - با هر مشتری بحث و تبادل نظر شود تا اهداف اصلی پروژه تعیین شوند. روال ارزیابی طراحی‌های مختلف نیز مورد توافق قرار گیرند.

۲ - انـجـام آنـالـیـزهـا و محـاسبات کـامپیوتـری بـرای شبیه‌سازی سیستم‌های مختلف تا سر حد امکان.

۳ - پیگیری و ارزیابی سیستم واقعی در مراحل مختلف کار به منظور پی‌بردن به دقت ارزیابی و شبیه‌سازی انجام شده.

قدم اول در این میان از اهمیت شایانی برخوردار است چون در واقع یک گفت‌وگو و مناظره میان مهندس‌طراح و صاحب کار است که در آن نیازمندی‌ها و محدودیت‌های پروژه مطرح می‌شوند. قدم دوم شاید برای بسیاری از مهندسان طراح، شدنی نباشد ولی چون در نرم‌افزارهای شبیه‌ساز طراحی خوبی وجود دارد، طراحان باید روال‌های محاسباتی خود را به کـامپیوتر بـدهند. ایـن تـنـها راه عـملی بـرای شبیه‌سـازی سیستم‌های مـدرن است. قدم سوم یا پیگیری، هم برای صاحبکار و هم برای گروه طراحی ارزشمند است. اطلاعات مورد پردازش و آنالیز قرار می‌گیرند و با تفسیر آنها می‌توان به مشکلات سیستم پی‌برد. نتایج این پردازش از آنجایی برای طراح ارزشمند است، کـه او می‌تـوانـد در عـمل، طرح‌های خویش را مورد ارزیابی قرار دهد و به نقاط ضعف آن پی ببرد.ساختمان‌های هوشمند بر تمامی‌ نقاط حساس ساختمان با کمترین هزینه انسانی کنترل دارند. ساختمان‌های هوشمند ۳۰ الی ۴۰‌درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کنند و با ارتباط‌های منطقی بین اجزای کلیدی ساختمان امکانات بیشماری را در اختیار کاربر قرار می‌دهند.انسان‌ها از بدو پیدایش در آرزوی مکانی امن و مطمئن برای زندگی بوده‌اند و برای رسیدن به این آمال هیچ وقت دست از تلاش و تحقیق بر نداشته‌اند. حال در هزاره سوم و عصر ارتباطات و کامپیوتر تنها ساختمان‌های هوشمند هستند که به این خواسته جامه عمل می‌پوشاند.ساختمان هوشمند ساختمانی است پویا و مقرون به صرفه که از یکپارچه‌کردن چهار قسمت ذیل به‌وجود می‌آید:

۱ - Heating .Ventilation and Air - Conditioning .HVAC (سیستم گرمایشی و تهویه مطبوع)

۲ - Fire Safety (مهار حریق)

۳ - Security (ایمنی)

۴ - Energy & Lighting Management (مدیریت انرژی و نور)

ساختمان هوشمند با Saving Energy (سیستم کنترل مصرف بهینه انرژی)‌ در کاهش هزینه‌های ساختمان کمک شایانی می‌کند.

آمارها نشان می‌دهد در سال ۲۰۰۰ میزان اتلاف انرژی در یک ساختمان سنتی ۳۹هزار و ۲۰۷ کالری بوده است که در یک ساختمان هوشمند نزدیک به نصف این مقدار است.

FIRE ALARM (سیستم اخطار حریق)

سیستم اعلام حریق بر اساس،BMS به‌صورت یکپارچه وAddressable و IPaddress است که هر ناحیه می‌تواند به‌صورت کاملا مشخص تحت کنترل درآید و گزارش هر ناحیه را به‌صورت مجزا، تجزیه و تحلیل کند و بر اساس نیاز، به سیستم اطفای حریق فرمان دهد و این سیستم شامل اجزای ذیل هست: Detector (ردیاب) - Pipe (لوله) - Cable (سیم‌کشی) - Router (تقسیم کننده و سهم دهنده)

HVAC (سیستم گرمایشی و تهویه مطبوع): در تعریف تهویه مطبوع براساس I.B.S در استانداردهای جهانی آمده است: نوعی از مکیدن و یا دمیدن هوا از طریق طبیعی و یا مکانیکی به هر فضا یا از هر فضا برای کنترل برودت و حرارت ساختمان با تنظیم هوشمند دما، رطوبت، همراه با حذف آلاینده‌های مختلف برای تامین آسایش حرارتی.

ACCESS CONTROL (کنترل دسترسی):زمانی که در مورد امنیت یک ساختمان بحث می‌شود، خواه ناخواه با مقوله access control مواجه می‌شویم، در این سیستم ما بر تمامی‌نقاط حساس ورودی و خروجی ساختمان اشراف کامل داریم و می‌توانیم تردد ساختمان را کنترل کنیم و آن را به‌صورت یک سیستم هوشمند قابل برنامه‌ریزی و یکپارچه در سیستم B.M.S قرار دهیم.

در این سیستم ما از عناصر کنترلی ذیل بهره می‌بریم: Door Contact (کنترل ورودی‌ها)

- Card Reader (کارت خوان) (سیستم شناسایی هوشمند) - Push Button (سیستم اعلام ورود) - Electric Strike (سیستم کنترل راه دور) - Controller (سیستم مرکزی کنترل تجمیعی)

LIGHTING CONTROL (کنترل روشنایی): در یک ساختمان ۴۴درصد از مصرف انرژی برق، صرف روشنایی ساختمان می‌شود که قائدتا بنا به تعریفی که ما از BMS داریم نمی‌تواند تحت پوشش کنترلی BMS قرار نگیرد.در یک ساختمان هوشمند، روشنایی ساختمان دارای یک سیستم هوشمند انعطاف‌پذیر می‌باشد که بنا به نیاز ساختمان، روشنایی ساختمان را تامین می‌سازد. در ساختمانی که سیستم lighting control درآن اجرا شده است . هر چراغ به‌صورت کاملا شناخته شده و قابل دسترس در اختیار ما قرار می‌گیرد که مجموعه آنها به‌صورت یکپارچه تحت کنترل هوشمند قرار می‌گیرند و هر کدام به‌صورت آدرس پذیر IP address (هر وسیله الکترونیکی در ساختمان دارای امکان دسترسی الکترونیکی و دیجیتالی است) بنا به نیاز روشنایی ساختمان برنامه‌ریزی می‌شوند و می‌تواند به‌عنوان یکی از زیر مجموعه‌های B.M.S در آیند.

پیام کامرانفر