ضررهای عظیم دومین بانک بزرگ جهان

کوشان غلامی

سیتی گروپ بزرگ‌ترین بنگاه خدمات مالی جهان است که در شهر نیویورک قرار دارد. سیتی‌گروپ از پیشگامان بانکداری الکترونیک و بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خدمات کارت اعتباری در ایالات متحده است. دارایی کلی آن در سال ۲۰۰۷ حدود ۲۲۰۰ میلیارد دلار بوده است و بیش از ۲۰۰ میلیون نفر مشتری در سراسر دنیا دارد. در آن سال مجموع درآمد این شرکت از محل فعالیت‌های بانکی ۱۴۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بوده که مبلغ ۲۱میلیارد و ۵۳۸ میلیون دلار آن را سود خالص تشکیل می‌داده‌است.

براساس آخرین گزارش هیات مدیره سیتی‌گروپ، این بانک اکنون بیش از ۲۰۰ میلیون شماره حساب فعال به نام مشتریان خود در یکصد کشور جهان دارد.

تاسیس این کمپانی به سال ۱۸۱۲ باز می‌گردد که در آن زمان بانک نیویورک نام داشت و به بازرگانان نیویورکی خدماتی ارائه می‌کرد. اکنون نیز دفتر مرکزی آن در شهر نیویورک قرار دارد.

سیتی‌گروپ نخستین بانک تجاری جهان بود که پرداخت و انتقال وجه از هر حساب به حسابی دیگر را آغاز کرد. این انتقال شامل انتقال پول از حسابی در یک بانک به حسابی در بانک دیگر نیز می‌شد. این خدمت بانکی در زمان خود یک انقلاب در ارائه خدمات بانکی به حساب می‌آمد. پیش از این برخی بانک‌های تجاری این روش را به صورت محدود به کار می‌بردند، اما سیتی‌گروپ این خدمت را در اختیار عموم مردم قرار داد.

پس از دولت آمریکا، سهامداران اصلی این بانک را اعراب تشکیل دادند. اصلی‌ترین آنها دولت ابوظبی بود که با پرداخت ۵/۷ میلیارد دلار، ۹/۴ درصد از سهام این شرکت را یکجا خریداری کرد. سهامدار دوم نیز ولید ابن طلال، شاهزاده عربستان سعودی بود که ۶/۳ درصد از سیتی‌گروپ را در اختیار گرفت.

سیتی‌گروپ مجموعه‌ای از خدمات مالی و بانکی را ارائه می‌کرد که مهم‌ترین آنها مدیریت سرمایه در بازارهای مالی جهانی، اعطای وام‌های اعتباری، فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و پرداخت وام‌های نرمال بود.

پرداخت وام‌های اعتباری یکی از اصلی‌ترین شاخه‌های فعالیت سیتی‌گروپ بود. وام‌های اعتباری به وام‌هایی گفته می‌شود که با نرخ بهره بالاتر به افرادی که از اعتبار بانکی کمتری برخوردار هستند پرداخت می‌شود.

در سال ۱۹۹۸ «سیتی کورپ» و «تراولرز گروپ» با هم ادغام شدند و سیتی گروپ را تشکیل دادند. این بانک به سه دسته تجاری زیر تقسیم می‌شد.

۱- مصرف‌کننده جهانی

۲- مدیریت سرمایه جهانی

۳- سرویس‌های جهانی

بحران مالی بخش مسکن آمریکا از اواخر سال ۲۰۰۷ آغاز شد و به سیستم مالی و پولی این کشور گسترش یافت. به دنبال افزایش بحران وام‌های اعتباری در پی رکود بخش مسکن در ایالات متحده، سیتی‌گروپ در ۹ ماه ابتدای سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۱میلیارد دلار زیان دید که به اعتقاد هیات‌مدیره، عملکرد ضعیف مدیرعامل در پرداخت وام‌های اعتباری بدون بازارسنجی موجب به وجود آمدن این زیان شده بود.

در روز ۵ نوامبر سال ۲۰۰۷ اعلام این خبر که سیتی‌گروپ، در بازار وام مسکن آمریکا ضرر فاحشی کرده، سبب شد بهای سهام اروپایی در ساعات اولیه معاملات سهام و اوراق بهادار کاهش یابد. دلیل این کاهش آن بود که سیتی گروپ، در ماه اکتبر اعلام کرد که بیش از ۶ میلیارد دلار از وام‌های این بانک غیرقابل وصول بوده و ممکن است از بیش از ۱۱ میلیارد دلار دیگر از طلب‌های غیرقابل وصول خود، صرف‌نظر کند.

همچنین ارزش دارایی‌های سیتی گروپ در بخش وام مسکن، از پایان ماه سپتامبر رو به کاهش گذاشت و حدود ۸ تا ۱۱ میلیارد دلار افول کرد. البته ضررهای سیتی گروپ، تا حدودی به تضعیف بیشتر بازار مسکن آمریکا مرتبط بود. به دنبال زیان مالی و با انتشار خبر ضرر قابل توجه سیتی‌گروپ، چارلز پرینس، رییس و مدیر اجرایی این بانک استعفای خود را اعلام کرد و «ویکرام پندیت» اقتصاددان برجسته آمریکایی به این سمت رسید.

ضررهای مالی بانک سیتی گروپ به راحتی قابل بازگشت نبود و این بانک که از اواخر سال ۲۰۰۸ بیش از ۴۵ میلیارد دلار کمک مالی از کاخ سفید دریافت کرده بود، اعلام کرد برای ادامه فعالیت‌های بانکی و مالی خود نیازمند ۱۰میلیارد دلار دیگر کمک‌های مالی دولت واشنگتن است. مقام‌های سیتی گروپ چندین بار با مقام‌های فدرال مذاکره و رایزنی کردند تا نظر آنها را برای اعطای کمک‌های مالی بیشتر جلب کنند.

این مشکلات به حدی زیاد بود که سیتی گروپ در سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۸ مجبور شد بیش از ۱۳ هزار نفر از پرسنل خود را کاهش دهد. در آوریل سال ۲۰۰۹ وقتی که اوباما تلاش خود را برای ملی کردن خدمات درمانی آغاز کرد، متوسط سهام صنعتی داوجونز ۲۸۱ واحد دیگر معادل ۴ درصد کاهش یافت و سهام بانک سیتی گروپ که تا به حال سه بار از طرح‌های کمک دولتی استفاده کرده بود با قیمت ۰۲/۱ دلار بر هر سهم بسته شد.

این بانک اکنون با داشتن بیش از ۳۵۸ هزار کارمند در ۱۰۰ کشور جهان، درآمدی بالغ بر ۸۶ میلیارد دلار داشته و ۳۶ درصد سهام آن در اختیار دولت آمریکاقرار دارد.