رکورددار حفاری در اعماق زمین

کوشان غلامی

کمپانی انی (Eni) یک شرکت نفت و گاز چندملیتی ایتالیایی است که در ۷۰ کشور دنیا حضور داشته و در حال حاضر بزرگ‌ترین شرکت صنعتی ایتالیا با سرمایه‌گذاری تجاری ۷/۸۷ میلیارد یورو معادل ۱۳۸ میلیارد دلار است. ۳۰ درصد از سهم طلایی این شرکت متعلق به دولت ایتالیا است، ۲۰ درصد آن در اختیار خزانه داری و ۱۰ درصد آن نیز در اختیار بانک CDP ایتالیا است. در سال‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ اکتشاف نفت و گاز در ایتالیا و شرکای خارجی آن (رومانی، آلبانی و عراق) با همکاری شرکت آجیپ (Azienda Generale Italiana Petroli) آغاز شد.

فرآیند اکتشاف در ایتالیا و شبکه توزیع آجیپ ایجاد شده بود. پس از جنگ جهانی دوم، «انریکو متی» به سمت ریاست خاص برای برچیدن آجیپ گماشته شد، ولی متعاقب کشف منطقه گاز «کاویگانا» درPo Valley ایتالیا فرآیند خاتمه عملیات آجیپ متوقف شد.

به‌رغم برنامه‌های پس از جنگ برای منحل کردن شرکت آجیپ، مدیر این شرکت انریکو متی، آن را به یک شرکت انحصاری با نام Eni تبدیل کرد که مخفف عنوان کامل شرکت Ente Nazionale Idrocarburi بود. دولت ایتالیا تاسیس آن را در دهم فوریه ۱۹۵۳ به منظور اجرای یک استراتژی انرژی ملی بر پایه تمرکز کل فعالیت‌های بخش انرژی در یک گروه تصویب کرد.

Eni قرار بود انرژی ایتالیا را تامین کند و موجب توسعه صنعتی کشور شود، بنابر این مشارکت Eni در پروژه‌های نفتی و فعالیت‌های آن در ایتالیا و کشورهای دیگر گسترش یافت. Eni در دهه ۱۹۶۰ انحصار فروش شرکت‌های عمده نفت را با معرفی یک فرمول جدید قراردادی با کشورهای تولیدکننده، شکست. این فرمول که در ابتدا در ایران و مصر به اجرا در آمد، موجب توانایی Eni در کسب سود از توسعه نفت و گاز شد.

این فعالیت‌ها ادامه یافت و منجر به کشف اولین منطقه گاز ساحلی در اروپا در نزدیکی راونا و کشف منطقه El Bormaدر تونس، یکی از بزرگ‌ترین مخازن در آفریقا شد.

متی که کماکان ریاست Eni را به عهده داشت، یک سیاستمدار چپ گرا بود که همکاری با کشورهای کمونیست را توسعه بخشید و یکی از عملکرد‌های اصلی آن واردات نفت از حکومت جماهیر شوروی به Eni شد. البته در آن زمان Eni در مجموعه‌ای از رسوایی‌های سیاسی رشوه‌خواری دخیل بود.

فعالیت‌های Eni موجب هویت بخشیدن به گاز، به عنوان منبع جدید انرژی کمک به مواجهه با بحران اولین تحریم نفتی گردید، همچنین توافقاتی برای واردات گاز از اتحاد جماهیر شوروی و هلند انجام شد. اکتشافات پایگاه آجیپ با استفاده از یک سکوی جدید انجام می‌شد و تولیدات این شرکت به ناحیه «لوانگو» در سواحل کنگو منتقل می‌شد.

آجیپ در دهه ۱۹۷۰ با حفاری چاه‌هایی به عمق ۵۵۰۰ متر در منطقه ملوسا در نزدیکی میلان و کشف یک منبع جدید به رکورد حفر نائل شد. همچنین اولین کنترل‌گر راه دور جایگاه توسط آجیپ در ناحیه پرلا در ساحل سیسیلی نصب شد.

این شرکت در دهه ۱۹۸۰ خط گاز مدیترانه ای که گاز را از الجزایر به Po Valleyانتقال می‌داد، افتتاح کرد. این خط گاز که با طول بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر از صحرای الجزایر شروع می‌شد، از تونس عبور و کانال سیسیلی (در عمق بیش از ۶۵۰ متری در آب) عبور کرده و در سیسیلی و کل طول پنسیلوانیای ایتالیا پیشروی می‌کرد.

همچنین رکورد جدیدی در حفر ساحلی در عمق دریا در بیش از ۸۰۰ متری با کشف ناحیه جدیدی در کانال اترانتو ایجاد شد. روی ساحل نیز رکورد جدیدی با کشف منبع «والیفورچونا» در عمق ۶۰۰۰ متری در نزدیکی نوارا در شمال ایتالیا حاصل شد. سیستم جدید SWACS هم با استفاده از سیگنال‌های صوتی در تولید شیرهای زیر آب اجرا گردید.

پس از چندین سال فعالیت در آفریقا به عنوان یک شرکت عمومی، Eni در دهه ۱۹۹۰ به دلیل استفاده از بزرگترین سهم سرمایه در چهار مورد موفق عمومی‌در تجارت، به یک شرکت سهامی‌عام تبدیل شد.

در حالی که توافقات جدیدی با قزاقستان، آذربایجان و قسمت‌های عمیق ساحلی دریایی نیجریه و آنگولا امضا می‌شد، فعالیت‌های بین‌المللی آجیپ با کسب سودهای جدید در الجزایر، چین، آنگولا، دریای شمالی و مصر گسترش یافت. ناحیه آبی عمیق «آکیلا» در کانال اترانتو نیز به تولید رسیده بود و Eni و آجیپ با هم متحد شدند تا به تولید مستقیم نفت و گاز دست یابند. تولید روزانه نفت وگاز Eni در اواخر قرن بیستم به معادل یک میلیون بشکه نفت رسید.

در سال ۲۰۰۷ میانگین تولید روزانه Eni به یک میلیون و ۷۴۰ هزار بشکه در روز رسید که این شرکت را به سومین تولیدکننده نفت اروپا تبدیل کرد. این شرکت اکنون بیش از ۷۸ هزار کارمند دارد و در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۸۴ میلیارد دلار داشته است.